Η “μάχη” των τόκων στον Άρειο Πάγο: Εκδικάζεται ο τρόπος υπολογισμού τους για δανειολήπτες που έχουν υπαχθεί στο νόμο Κατσέλη

Μία κρίσιμη πιλοτική δίκη διεξάγεται στον Άρειο Πάγο, όπου καλείται να αποφανθεί για τον τρόπο εκτοκισμού των δανείων του νόμου Κατσέλη. Πρόκειται για μία υπόθεση που αφορά χιλιάδες δανειολήπτες και θα συζητηθεί στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου μετά από σχετικό προδικαστικό ερώτημα, όπως είχε γράψει το dikastiko.gr.

Όπως αναφέρεται η απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου αφορά το μέλλον 200.000 και πλέον ελληνικών νοικοκυριών και οικογενειών.  Ειδικότερα, το Δικαστήριο καλείται να κρίνει κατά πόσον οι ρυθμιζόμενες οφειλές βάσει του νόμου Κατσέλη θα πρέπει να υπολογίζονται στο σύνολο της οφειλής ή στο ποσό της εκάστοτε δόσης.

Το ζήτημα αυτό έχει απασχολήσει στα Δικαστήρια συχνά υποθέσεις για τον τρόπο υπολογισμού των τόκων μετά τη σύναψη ρύθμισης βάσει του νόμου Κατσέλη, με πλείστες όσες περιπτώσεις να δικαιώνουν τους δανειολήπτες και να κρίνουν πως οι τόκοι δεν πρέπει να υπολογίζονται στο σύνολο της οφειλής, αλλά στη μηνιαία δόση που έχει συμφωνηθεί.

Η υπόθεση είχε απασχολήσει στις αρχές Νοεμβρίου την Τριμελή Επιτροπή του Ανωτάτου Δικαστηρίου και η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου αποφάσισε να γίνει πιλοτική δίκη.

Η “μάχη” των τόκων στον Άρειο Πάγο: Τι θα εξετάσει το Δικαστήριο

Στόχος όπως αναφερόταν ήταν «να κρίνει, αν το αναφερόμενο στο ιστορικό της παρούσας πράξης διατακτικό χρήζει ή όχι ερμηνείας ως προς τον υπολογισμό του επιτοκίου των μηνιαίων δόσεων για τη διάσωση της κύριας κατοικίας της αιτούσας και σε καταφατική περίπτωση, α) αν το επιτόκιο, που θεσπίζεται στο άρθρο 9 παρ. 2 του Ν. 3869/2010, πρέπει να υπολογίζεται από την έναρξη της ρύθμισης, επί του συνόλου του οριζομένου κεφαλαίου οφειλής του δανειολήπτη και να υπολογίζονται οι τοκοχρεωλυτικές δόσεις απόσβεσης της συνολικής οφειλής, κατά κεφάλαιο και τόκους, ή β) το επιτόκιο αυτό θα υπολογίζεται επί εκάστης των μηνιαίων δόσεων κατά το μήνα της εξόφλησής της, στην τελευταία δε περίπτωση, αν το επιτόκιο αυτό θα υπολογίζεται για όλο το χρόνο από την έναρξη της ρύθμισης έως την εξόφληση κάθε δόσης ή μόνο από τον ορισθέντα με τη ρύθμιση μήνα καταβολής κάθε δόσης έως την εξόφλησή της.

Το προδικαστικό ερώτημα του Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων

Όπως αναφέρεται στην απόφαση του Δικαστηρίου, που «μεταρρυθμίσθηκε με τις 1072/2012 και 244/2019 αποφάσεις αυτού και δέχθηκε αίτηση της αιτούσας περί υπαγωγής της στο Ν. 3869/2010,  ρυθμίζοντας τα χρέη της κατ ́ εφαρμογή των άρθρων 8 παρ. 2 και 9 παρ. 2 του ίδιου νόμου.

Το ανωτέρω Δικαστήριο με την 15/2024 απόφασή του υπέβαλε προδικαστικό ερώτημα κατ ́ άρθρο 20Α του ΚΠολΔ για τα ακόλουθα μεταξύ άλλων ζητήματα: «1. Αν η διάταξη της προς ερμηνεία υπ’ αριθμ. 16/2012 αποφάσεως του Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων, όπως αυτή μεταρρυθμίσθηκε με τις υπ’ αριθμ. 1072/2012 και 244/2019 αποφάσεις του ιδίου δικαστηρίου, που ορίζει ότι: «…Επιβάλλει στην αιτούσα την υποχρέωση να ικανοποιήσει το υπόλοιπο των απαιτήσεων της πιστώτριας, που θα απομείνει μετά τις πιο πάνω καταβολές επί 4ετία και τη διανομή του τιμήματος της εκποίησης του προαναφερομένου ακινήτου, με μηνιαίες δόσεις επί διάστημα 300 μηνών ύψους 481,66€ το μήνα. Η καταβολή των μηνιαίων αυτών δόσεων θα ξεκινήσει την 1η ημέρα του πρώτου μήνα τέσσερα χρόνια μετά την δημοσίευση της παρούσας απόφασης και θα γίνει εντόκως, χωρίς ανατοκισμό, με το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με το κυμαινόμενο επιτόκιο, που θα ισχύει κατά το χρόνο αποπληρωμής σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος αναπροσαρμοζόμενο με επιτόκιο αναφοράς αυτό των Πράξεων Κύριας Αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας….» είναι αρκούντως σαφής ή χρήζει ερμηνείας».

Στην υπόθεση που θα απασχολήσει την Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, σύμφωνα με όσα υποστηρίζει ο δανειολήπτης, η Τράπεζα που χορήγησε το στεγαστικό δάνειο εσφαλμένα και αυθαίρετα υπολογίζει  τη μηνιαία δόση σε 615,02 ευρώ, αντί της ορθής 278,67 ευρώ.

Και αυτό, γιατί η σταθερή μηνιαία δόση καθορίστηκε από το Ειρηνοδικείο στο ποσό των 278,67 ευρώ και διατάχθηκε να γίνεται εντόκως χωρίς ανατοκισμό με το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με κυμαινόμενο επιτόκιο.

Η παρέμβαση του ΔΣΑ και άλλων φορέων

Παρεμβάσεις υπέρ των δανειοληπτών έχουν καταθέσει στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Πολιτικού Δικαστηρίου, οι Δικηγορικοί Σύλλογοι Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Ιωάννινων, όπως και 20 ακόμη δανειολήπτες.

Όπως αναφέρει, ο ΔΣΑ «στέκεται έμπρακτα δίπλα στους αδύναμους και ευάλωτους δανειολήπτες, που ασφυκτιούν υπό το βάρος της υπερχρέωσης και της επιθετικής στρατηγικής των funds και των servicers».

Στο σκεπτικό της παρέμβασης σημειώνεται ότι το ύψος των τοκοχρεολυτικών δόσεων κάθε δανειολήπτη καθορίσθηκε από το δικαστήριο με βάση τις οικονομικές δυνατότητές του, οι οποίες, αν ανατραπούν, κινδυνεύει να χάσει το σπίτι του.

Τονίζεται, επίσης, ότι σκοπός του ν. 3689/2010 είναι η επανένταξη του υπερχρεωμένου δανειολήπτη στην οικονομική και κοινωνική ζωή και δεν θα πρέπει με τον καθορισμό από το Δικαστήριο του ύψους των μηνιαίων δόσεων να επέρχεται εξαθλίωση του δανειολήπτη, κατάσταση, που θα ανατραπεί αν επικρατήσει η άποψη των εταιρειών διαχείρισης.

Επισημάνθηκε επίσης ότι με τη ρύθμιση για τη διάσωση της πρώτης κατοικίας παύουν να ισχύουν οι όροι της αρχικής σύμβασης για τις υποχρεώσεις του δανειολήπτη, ο οποίος εφεξής υποχρεούται μόνο στην καταβολή της μηνιαίας δόσης, που όρισε το δικαστήριο.

Και όπως καταλήγει ο ΔΣΑ: «Διεκδικούμε μια δίκαιη, αποτελεσματική και βιώσιμη λύση στο μεγάλο κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους. Στρατηγικός στόχος μας είναι μία κοινωνία με δικαιοσύνη, ισότητα και ευημερία. Αυτόν τον στόχο θα υπηρετήσουμε μέχρι τέλους».

Τα διασταυρούμενα πυρά των δύο πλευρών

Από την πλευρά των funds (Τραπεζών, servicers κ.λπ.) υποστηρίζεται ότι θα έχουν ζημιά η οποία υπολογίζεται άνω του ενός δισ. ευρώ, σε μια ενδεχόμενη απόφαση του Αρείου Πάγου που θα προβλέπει τον εκτοκισμό των δανείων του  νόμου Κατσέλη  (που έχουν ενταχθεί στις τιτλοποιήσεις του «Ηρακλή») χωριστά σε κάθε δόση και όχι τοκοχρεωλυτικά στο σύνολο της οφειλής.

Αντιθέτως, στο επιχείρημα αυτό των funds οι δανειολήπτες απαντούν πως «όπως είχαν υποστηρίξει τα funds το έτος 2022 και όπως προκύπτει από το νόμο 4649/2019 τα  έσοδα είναι ονομαστικά και όχι πραγματικά και προβλεπόμενα».

Όπως είχαν αναφέρει κατά την πρώτη αίτηση πιλοτικής δίκης προς την Ολομέλεια του ΑΠ  από δανειολήπτη, για το ζήτημα του ανώτατου ορίου του κέρδους των funds από τα δάνεια που είχαν αγοράσει, από την πλευρά «των Τραπεζών και των funds ότι π.χ. σε πακέτο Ηρακλή 5.200.000.000 ευρώ η πρόβλεψη οφέλους ήταν μόνον 1,6 δις, ήτοι 30% περίπου σε σχέση με την ονομαστική αξία. Όλα τα υπόλοιπα έσοδα αποτελούσαν και αποτελούν “μη εισπράξιμα έσοδα” και για το λόγο αυτό πωλήθηκαν. Συνεπώς ελάχιστη θα είναι η ζημιά  της πλευράς, των funds αν υπάρξει τελικά, εφόσον επιλεγεί ο νόμιμος εκτοκισμός – χωρίς ανατοκισμό – και δεν θα επηρεάσει το πρόγραμμα Ηρακλής».

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr