Δημήτρης Μπόλης: Μήπως πλέον τα δις (τρις, επτάκις, ενδεκάκις) ισόβια, είναι ισόβια;

Προσφάτως, όπως είναι γνωστό, εκδόθηκε Βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Βόλου, με το οποίο απορρίφθηκε η αίτηση κρατουμένου με ποινές 11 φορές ισόβια, 25 ετών κάθειρξη και 2 ετών φυλάκιση, να του χορηγηθεί άδεια.

Αναλύει ο Δημήτρης Νικ. Μπόλης

Από μόνο το γεγονός ότι στον ίδιο κρατούμενο είχαν ήδη χορηγηθεί έξι άδειες, προκύπτει ότι υπήρξε μεταστροφή στον τρόπο που ερμηνεύτηκαν από το Συμβούλιο οι σχετικές διατάξεις του Σωφρονιστικού Κώδικα, ιδιαίτερο δε νομικό ενδιαφέρον περικλείει το σκεπτικό του Βουλεύματος και στο εξής σημείο: «σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 55 παρ. 1 ΣΚ, στον καταδικασμένο σε πλείονες της μίας ποινές ισοβίου καθείρξεως, δεν επιτρέπεται χορήγηση τακτικής αδείας (βλ. σχετ. Γ.Σανιδά ΠοινΔνη 2018. 993)».

Είναι αλήθεια ότι στο νομικό κόσμο είχε προκαλέσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον σχετικό άρθρο του ε.τ. Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου Γ. Σανιδά, που δημοσιεύτηκε τόσο στην Ποινική Δικαιοσύνη και στο dikastiko.gr, στο οποίο με νομικά επιχειρήματα διατυπώθηκε η – έως τότε τουλάχιστον – αντίθετη με τη νομολογία θέση ότι αφενός «…στον καταδικασμένο σε πλείονες της μίας ποινές ισοβίου καθείρξεως, δεν επιτρέπεται χορήγηση τακτικής αδείας», αφετέρου δε ότι «…δεν είναι επιτρεπτή η υφ’ όρον απόλυση σε κρατούμενο που έχει καταδικασθεί σε ποινές ισοβίου καθείρξεως πλείονες της μίας». 

Όπως λοιπόν προκύπτει από το Βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Βόλου, η πρώτη θέση του ε.τ. Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου σχετικά με τη μη δυνατότητα χορηγήσεως αδειών σε κρατούμενο με ποινές άνω της μίας ισοβίου καθείρξεως γίνεται αποδεκτή, το δε Συμβούλιο ουσιαστικά αποδέχεται τη νομική συλλογιστική ότι «το σύστημα της συνολικής ποινής δεν ισχύει, από τη φύση του πράγματος, στις περιπτώσεις της συρροής περισσοτέρων ποινών ισοβίου καθείρξεως ή μίας απ’ αυτές με άλλη πρόσκαιρη στερητική της ελευθερίας ποινή. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει, όπως προαναφέρθηκε, από τη φύση του πράγματος (δεν είναι νοητή επιμέτρηση και επιβολή συνολικής ποινής), από το κείμενο του άρθρου 94 παρ. 1 και 2 και το «επιχείρημα από του εναντίου».  »

Όπως έχει αναφερθεί και σε προηγούμενο άρθρο μου, ήδη με τις διατάξεις των άρθρων 105 Π.Κ. και μετά από έκτιση ποινής από 19 έως 23 χρόνια, έχουν αποφυλακιστεί καταδικασθέντες σε ποινές δις αλλά και τρις ισόβια, με Βουλεύματα του Συμβουλίων Εφετών.

Το σχετικό άρθρο του Ποινικού κώδικα, ήτοι το άρθρο 105 ΠΚ προβλέπει:

• «1. Όσοι καταδικάστηκαν σε ποινή στερητική της ελευθερίας μπορούν να απολυθούν υπό τον όρο της ανάκλησης σύμφωνα με τις πιο κάτω διατάξεις και εφόσον έχουν εκτίσει:
• …γ] προκειμένου για ισόβια κάθειρξη, τουλάχιστον δεκαεννέα (19) έτη.
• (…)
• «…4. Στην περίπτωση που συντρέχουν σωρευτικά περισσότερες ποινές, ο κατάδικος μπορεί να απολυθεί υπό όρο, αν έχει εκτίσει το άθροισμα των τμημάτων των ποινών, που προβλέπεται στην παράγραφο 1. Σε κάθε περίπτωση ο κατάδικος μπορεί να απολυθεί αν έχει εκτίσει είκοσι πέντε έτη και όταν το παραπάνω άθροισμα υπερβαίνει το όριο αυτό.Για τη χορήγηση της υφ’ όρον απόλυσης, ως ποινή που εκτίθηκε θεωρείται αυτή που υπολογίστηκε ευεργετικά σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Προκειμένου για ποινές κάθειρξης δεν μπορεί να χορηγηθεί πάντως στον κατάδικο η υφ’ όρον απόλυση, αν δεν έχει παραμείνει στο σωφρονιστικό κατάστημα για χρονικό διάστημα ίσο με το ένα τρίτο της ποινής που του επιβλήθηκε και σε περίπτωση ισόβιας κάθειρξης, δεκαπέντε (15) έτη.Το χρονικό διάστημα του ενός τρίτου ή, σε περίπτωση ισόβιας κάθειρξης, των δεκαπέντε (15) ετών, προσαυξάνεται κατά τα δύο πέμπτα των λοιπών ποινών που τυχόν έχουν επιβληθεί, στην περίπτωση που αυτές συντρέχουν σωρευτικά. Σε κάθε περίπτωση όμως ο κατάδικος μπορεί να απολυθεί αν έχει εκτίσει δεκαεννέα (19) έτη.»

  Η νομική επιχειρηματολογία του ε.τ. Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, κατατείνει στο ότι «…μεταξύ των συντρεχουσών ποινών, δεν είναι δυνατόν να περιλαμβάνεται ποινή ισοβίου καθείρξεως, αφού ως προς αυτήν, εν όψει της φύσεώς της, προσδιορισμός των τριών πέμπτων ούτε νοητός είναι ούτε δυνατός. Η άποψη συνεπώς, κατά την οποία το δεύτερο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 105, όπως αντικαταστάθηκε με το Ν 2207/1994, καλύπτει και τις περιπτώσεις που συντρέχουν σε βάρος ενός καταδίκου πλείονες της μίας ποινές ισοβίου καθείρξεως και ως εκ τούτου και στην περίπτωση αυτή, ο κατάδικος μπορεί να απολυθεί υπό όρο, μετά τη συμπλήρωση είκοσι πέντε ετών κρατήσεως, είναι κατά πάντα εσφαλμένη.»

Κοινός τόπος και στις δύο περιπτώσεις, ήτοι τόσον αναφορικά στο δικαίωμα χορήγησης αδειών όσο και στο δικαίωμα υφ’ όρον απολύσεως στον καταδικασμένο σε ποινές άνω της μίας ισοβίου καθείρξεως, το εξής επιχείρημα: «το σύστημα της συνολικής ποινής δεν ισχύει, από τη φύση του πράγματος, στις περιπτώσεις της συρροής περισσοτέρων ποινών ισοβίου καθείρξεως…».

Έως σήμερα, η σχετική νομολογία, όπως έχει διαμορφωθεί με την έκδοση σχετικών Βουλευμάτων, ερμήνευσε τις διατάξεις του άρθρου 55 ΣΚ (περί αδειών) όσο και του άρθρου 105 ΠΚ (περί υφ’ όρον απολύσεως) με τρόπο ώστε να δίδεται η δυνατότητα στους πολυισοβίτες να λαμβάνουν άδειες αλλά και να δικαιούνται υφ’όρον απολύσεως μετά την έκτιση πραγματικής ποινής από 19 έως 25 χρόνια.

Είναι λογικό ότι το προαναφερόμενο Βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Βόλου να θεωρείται ως ιδιαίτερα σημαντικό, διότι δείχνει μία μεταστροφή του τρόπου που οι δικαστές ερμηνεύουν τις διατάξεις του Σωφρονιστικού Κώδικα, σχετικά με το δικαίωμα των πολυισοβιτών να λαμβάνουν άδειες.

Με δεδομένο ότι κρατούμενοι με ποινές άνω των μίας ισοβίου καθείρξεως που καταδικάστηκαν για τις πράξεις τους ως μέλη «της 17 Νοέμβρη» είναι ήδη κρατούμενοι από το 2002, τα προσεχή χρόνια τα δικαστικά Συμβούλια θα κληθούν να ερμηνεύσουν και τις σχετικές περί της υφ’ όρον απολύσεως των πολυισοβιτών διατάξεις.

Οι αποφάσεις τους θα αποδείξουν αν το Βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Βόλου αποτελεί την απαρχή μεταστροφής της σχετικής νομολογίας εις τρόπον ώστε, ουσιαστικά, να εξαιρούνται της υφ’ όρον απολύσεως οι καταδικασθέντες σε ποινές άνω της μίας ισοβίου καθείρξεως, καίτοι πολυϊσοβίτες (για άλλες υποθέσεις), έχουν ήδη υφ’ όρον απολυθεί από τις φυλακές.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr