Δημήτρης Μπόλης: Πολιτική(οι), υποκλοπές και νομοθέτες

Το 1964, ο Γ.Α. Μαγκάκης, σε μονογραφία του στα Ποινικά Χρονικά, υπογράμμιζε το νομοθετικό κενό της μη τιμωρίας του δράστη που παραβίαζε το απόρρητο των τηλεφωνημάτων, θεωρώντας ότι ο (όπως τότε ίσχυε) Ποινικός Κώδικας «…ευρίσκεται σε δυσαρμονία με το Σύνταγμα», πρότεινε δε και σχετική τροποποίηση του άρθρου 370.

Γράφει ο δικηγόρος Δημήτρης Νικ. Μπόλης

18 χρόνια μετά, ταυτόχρονα με την είσοδο της Ελλάδας το 1982 στην τότε Ε.Ο.Κ., καθιερώνεται για πρώτη φορά το άρθρο 370Α ΠK, που αφορά αποκλειστικά στην προστασία του απορρήτου των τηλεφωνικών συνομιλιών, με τρόπο όμως, που δεν εμπόδιζε τον συνομιλούντα να καταγράψει τη συνομιλία, αφού «η αποτύπωσις της ομιλίας υπό του προς ον απευθύνεται αύτη άνευ συγκαταθέσεως του ομιλούντος, δεν συνιστά αξιόποινον κατ’ άρθρον τούτο παραβίασιν του απορρήτου των τηλεφωνημάτων και της προφορικής συνομιλίας, δεδομένου ότι ο προς ον απευθύνεται ο λόγος αποκτά δικαίωμα επ’ αυτού» (Άρειος Πάγος 717/1984).

Τη δεκαετία του 1980, εμφανίζεται για πρώτη φορά στην πολιτική ζωή της χώρας το άρθρο 370Α ΠΚ, αφού η τότε αξιωματική αντιπολίτευση κατήγγειλε τον Γενικό Διευθυντή του ΟΤΕ για παράνομες παρακολουθήσεις, η λέξη «ΚΑΦΑΟ» εμπλουτίζει το λεξιλόγιο των Ελλήνων, η Ν.Δ υποδείκνυε κορυφαία στελέχη της Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, ενώ σε εφημερίδες της εποχής είχαν δημοσιευτεί κασέτες με ιδιωτικές συνομιλίες ηγετικών στελεχών της Ν.Δ.

Με το Νόμο 1941/1991, επί κυβερνήσεως Ν.Δ., κατοχυρώθηκε για πρώτη φορά η προστασία της τηλεφωνικής συνομιλίας και έναντι του συνομιλητή. Είναι η πρώτη φορά που πλέον ο Ποινικός Κώδικας φαίνεται να είναι σε αρμονία με το Σύνταγμα, ενώ οι προβλεπόμενες ποινές ήταν πλημμεληματικού χαρακτήρα. Στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, ακολουθεί νέο κύμα καταγγελιών για υποκλοπές τηλεφωνικών συνδιαλέξεων από υπάλληλο του ΟΤΕ, που επίσης ενέπλεκε κορυφαία κυβερνητικά στελέχη, της Ν.Δ. πια, υπήρξε παραπομπή μάλιστα στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο πολιτικών, για να ακολουθήσει αναστολή των διώξεων. Εκείνο το χρονικό σημείο, επέρχεται νέα τροποποίηση του σχετικού άρθρου, με το Νόμο 2172/1993, προβλέπονταν πλέον ότι αίρεται ο άδικος χαρακτήρας της χρήσης των προϊόντων της υποκλοπής όταν η χρήση αυτή γίνεται «…..ενώπιον οποιουδήποτε δικαστηρίου, ανακριτικής ή άλλη δημόσιας αρχής για τη διαφύλαξη δικαιλογημένου συμφέροντος που δεν μπορούσε να διαφυλαχθεί διαφορετικά και ιδίως σε ποινικό δικαστήριο για την υπεράσπιση του κατηγορουμένου και γενικά αν η χρήση έγινε για την εκπλήρωση καθήκοντος του κατηγορουμένου ή για τη διαφύλαξη έννομου ή άλλου δικαιολογημένου ουσιώδους δημοσίου συμφέροντος».

Η διάταξη αυτή χαρακτηρίσθηκε προβληματική από συνταγματική σκοπιά. Με νέα τροποποίηση, με το νόμο 3090/2002, το έγκλημα κατέστη αυτεπαγγέλτως διωκόμενο, ενώ το αντικείμενο της υποκλοπής μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση «δικαιολογημένου ενδιαφέροντος». Γίνεται απαλοιφή δηλαδή των λέξεων «εννόμου» και «ουσιώδους» και έτσι, ενώ στην αιτιολογική έκθεση του νόμου σημειώνονταν ότι η νέα διάταξη απέβλεπε στον περιορισμό των περιπτώσεων άρσεως του αδίκου, τελικά μάλλον επεκτάθηκε, αφού κάθε ιδιωτικό ή δημόσιο συμφέρον δύνατο να ερμηνευτεί ως δικαιολογημένο. Τα έτη 2005-2006, νέο κύμα παρανόμων παρακολουθήσεων αποκαλύπτεται, ενώ καταγγέλλεται ότι υποκλέπτονταν ακόμη και τα τηλεφωνήματα του τότε πρωθυπουργού. Το αμέσως επόμενο διάστημα, με το νόμο 3674/2008 αυστηροποιείται η διάταξη 370Α ΠΚ, αφού πλέον οι επαπειλούμενες ποινές δεν είναι πλημμελληματικές, αλλά ποινές καθείρξεως έως 10 ετών, ενώ πλέον επεκτάθηκε το αξιόποινο στο δίκτυο του παρόχου, στο σύστημα υλικού και στο σύστημα λογισμικού. Παρατηρώντας την προσθήκη του άρθρου περί προστασίας του «απορρήτου των τηλεφωνικών επικοινωνιών» το 1982, που αριθμήθηκε ως 370Α Π.Κ. καθώς και τις τροποποιήσεις του, μέχρι σήμερα, είναι αδύνατον να μην εντυπωσιαστεί κανείς με την ταύτιση αυτών με τις κομματικές-πολιτικές αντιπαραθέσεις. Αμφιβάλλω αν υπάρχει άλλο άρθρο του Ποινικού Κώδικα που απασχόλησε την πολιτική ζωή του τόπου και μάλιστα σε κορυφαίο επίπεδο τα τελευταία 35 περίπου χρόνια, , όσο το άρθρο 370Α , για παραβίαση του οποίου κατηγορήθηκαν από την αντιπολίτευση δύο κυβερνήσεις, ενώ άγνωστοι παρέμειναν οι δράστες υποκλοπής των τηλεφωνικών συνομιλιών πρώην πρωθυπουργού. Σήμερα, ο κεντρικός τραπεζίτης καταγγέλλει Υπουργό της Κυβέρνησης για παράβαση του ίδιου άρθρου του Π.Κ. Οι αρμόδιες Εισαγγελικές και Δικαστικές Αρχές της χώρας θα κρίνουν αν έχει τελεστεί ή όχι το αδίκημα, ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο. Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, το 87% των πολιτών της χώρας μας δεν εμπιστεύονται τα πολιτικά κόμματα. Τέτοιες αντιπαραθέσεις, σίγουρα δεν βοηθούν στην αντιστροφή του κλίματος δυσπιστίας έναντι των πολιτικών.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr