Κατερίνα Καϊπάνου: Ο κατ’ οίκον περιορισμός με ηλεκτρονική επιτήρηση

Μια από τις πλέον πολύκροτες υποθέσεις που απασχολούν δικαιοσύνη και κοινή γνώμη, η υπόθεση Siemens, έφερε στο προσκήνιο ένα ακόμη θέμα αναφορικά με την παραβίαση των όρων του κατ’οίκον περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση, που είχαν επιβληθεί στον κατηγορούμενο για διαφθορά Ελβετό τραπεζίτη Ζαν Κλοντ Όσβαλντ.

Γράφει η δικηγόρος Κατερίνα Καϊπάνου

Στον ως άνω κατηγορούμενο είχε επιβληθεί ως περιοριστικός όρος ο κατ’οίκον περιορισμός με ηλεκτρονική επιτήρηση, δηλαδή το λεγόμενο «βραχιολάκι», θεσμός που εισήχθη στην Ελληνική έννομη τάξη με τον νόμο 4205/2013. Η λειτουργία του κατ’οίκον περιορισμού με «βραχιολάκι» δεν παύει να συνιστά ένα μέτρο που περιορίζει την ελευθερία του ατόμου, απαιτώντας την παραμονή του σε συγκεκριμένο χώρο, από τον οποίο μόνο κατ’ εξαίρεση μπορεί να εξέλθει, σε συγκεκριμένο χρόνο. Η συσκευή που ο κατηγορούμενος ή καταδικασθείς φέρει στον αστράγαλο ή στο βραχίονά του, ομοιάζει με βραχιολάκι, ενώ στην ουσία είναι ένας ηλεκτρονικός πομπός με σύστημα γεωεντοπισμού. Έτσι οι κρατικές αρχές γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή πού βρίσκεται το πρόσωπο που τον φέρει. Είναι φανερό ότι στα πλεονεκτήματα του θεσμού κατατάσσεται το γεγονός ότι ο επιτηρούμενος αποφεύγει το νοσηρό περιβάλλον της φυλακής, τις εξευτελιστικές συχνά συνθήκες διαβίωσης στο κατάστημα κράτησης, το φαινόμενο της ιδρυματοποίησης και της απώλειας της κοινωνικής του ζωής. Η ποινική του μεταχείριση είναι σαφώς ευνοϊκότερη, δίνοντας του τη δυνατότητα να διατηρήσει ένα επίπεδο ζωής, με σαφώς θετικότερα αποτελέσματα για τον ψυχισμό του. Ακόμη, μέσω αυτού επιτυγχάνεται αποσυμφόρηση των ήδη πολυπληθών φυλακών, ενώ ταυτόχρονα το γεγονός ότι ο επιτηρούμενος αναλαμβάνει το κόστος του εξοπλισμού της ηλεκτρονικής επιτήρησης, εξοικονομεί σημαντικούς κρατικούς πόρους. Από την άλλη μεριά, ο θεσμός δέχεται κριτική που εντοπίζεται κυρίως στο κατά πόσο προσβάλλονται τα προσωπικά δεδομένα του επιτηρούμενου και στο αν η επί συνεχούς βάσης παρακολούθησή του συνιστά προσβολή της συνταγματικά προστατευόμενης αξιοπρέπειας. Ακόμα, ζήτημα τίθεται και αναφορικά με τη προσβολή του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή των προσώπων που ζουν μαζί με τον επιτηρούμενο, με δεδομένη την προστασία της οικογενειακής ζωής τόσο από το Σύνταγμα όσο και από την ΕΣΔΑ. Παράλληλα η ανάληψη του κόστους από τον επιτηρούμενο, εισάγει μια μορφή «ταξικότητας» στα κατώτερα οικονομικά στρώματα, καθιστώντας τον θεσμό προνόμιο των πλουσίων. Τέλος, δεν μπορούν να αποκλειστούν και τα τεχνικά σφάλματα δεδομένης της τεχνολογικής φύσης του θεσμού. Συμπερασματικά πάντως ο θεσμός του κατ’οικόν περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση, μπορεί να παρατεθεί ως αντικατάσταση, πληρουμένων των κριτηρίων του νόμου, του εγκλεισμού του κατηγορούμενου ή καταδίκου σε κατάστημα κράτησης, ο οποίος και λειτουργεί αναντίρρητα δυσμενέστερα για την αξιοπρέπεια, την προσωπική ελευθερία και γενικότερα τα ατομικά δικαιώματα του εγκλείστου.

Το γεγονός ότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων που εφαρμόσθηκε μέχρι σήμερα ο εν λόγω θεσμός στην Ελλάδα και οι όροι του παραβιάσθηκαν (σπάσιμο ή καταστροφή του ηλεκτρονικού εξαρτήματος) δημιουργεί ένα βασικό ερώτημα: πρόκειται περί αμετανόητων εγκληματιών ή περί ελλείψεως εμπιστοσύνης στις κρατικές αρχές και την Δικαιοσύνη;

*Δικηγόρος Παρά Πρωτοδίκαις

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr