Κωνσταντίνος Νίκαινας: Θύτες και ταυτόχρονα θύματα οι γραμματείς των δικαστηρίων
Το ότι υπάρχει επιτακτική ανάγκη για άμεση επάνδρωση των δικαστηρίων με προσωπικό γραμματειακής υποστήριξης σε κάθε τομέα, είναι πανθομολογούμενο και ευρέως γνωστό. Το ότι οι γραμματείς έχουν πιεστεί υπερβολικά λόγω του φόρτου εργασίας που καθημερινά τους ανατίθεται, είναι επίσης χιλιοειπωμένο.
Αναλύει ο δικηγόρος Κωνσταντίνος Νίκαινας
Όλοι μας κατανοούμε το πρόβλημα, συμμεριζόμαστε την πίεση που υφίστανται οι υπάλληλοι όλων των δικαστηρίων της Ελλάδας και κυρίως της Αθήνας. Όμως ως δικηγόροι και επαγγελματίες πρέπει να απαιτούμε να διενεργούνται σωστά από τους γραμματείς των δικαστηρίων όλες οι διαδικαστικές ενέργειες νομικές και μη, προκειμένου να φέρουμε εις πέρας την οποιαδήποτε εντολή των πελατών μας και κυρίως δίχως λάθη και παραλείψεις.
Και εδώ ξεκινάει το πρόβλημα. Άλλο να κατανοούμε ένα πρόβλημα υπαρκτό και να προσπαθούμε να το επιλύσουμε, και άλλο αυτό το πρόβλημα να δημιουργεί περαιτέρω καταστάσεις που επηρεάζουν ανθρώπινες ζωές. Καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες απίστευτων καταστάσεων και λαθών γραμματέων που όμως έχουν να κάνουν με την έλλειψη προσωπικού, την κούραση τους σωματική και ψυχική, την πληθώρα των υποθέσεων που τους έχουν ανατεθεί και λιγότερο με την κατάρτισή τους.
Τα παραδείγματα πολλά από τη καθημερινή δικαστηριακή πραγματικότητα. Πολλές φορές, μία ποινική απόφαση μπορεί να καθαρογραφεί ύστερα από ένα έτος, ίσως και παραπάνω, λόγω βέβαια των πολλών εδρών που έχει μηνιαίως ένας γραμματέας ποινικού ακροατηρίου. Στο διάστημα αυτό, ο καταδικασθείς εντολέας μας, αναμένει την εκδίκαση της Έφεσής του, η οποία βέβαια δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί εφόσον δεν έχει καθαρογραφεί η πρωτόδικη καταδικαστική απόφαση.
Το ίδιο ισχύει και για απόφαση Εφετείου όπου αναμένει κάποιος καταδικασθείς να καθαρογραφεί η υπόθεσή του, προκειμένου να ασκηθεί αναίρεση. Η αργοπορία της καθαρογραφής μίας απόφασης έχει για τον καταδικασθέντα ψυχικές αλλά και νομικές συνέπειες. Ειδικά όσον αφορά απόφαση πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, υπάρχει ο άμεσος κίνδυνος να καταστεί η Έφεση άνευ αντικειμένου αφού εάν περάσει αρκετός χρόνος μέχρι την εκδίκασή της, ο καταδικασθείς σε πολλές περιπτώσεις έχει ήδη αποφυλακιστεί έχοντας εκτίσει το σύνολο της Πρωτόδικης ποινής του.
Επίσης πέρα από το ότι κρίνεται η ζωή ενός ανθρώπου που είναι και πρωτεύον, όσον αφορά τους δικηγόρους, χάνεται σημαντικό κομμάτι δικηγορικής ύλης, επειδή οι εντολείς μας δεν ενδιαφέρονται να παρασταθούν με συνήγορο στο 2ο βαθμό δικαιοδοσίας, αφού έχουν ήδη εκτίσει την ποινή τους και έχουν αποφυλακιστεί.
Άλλο τρανταχτό παράδειγμα που καθημερινά λαμβάνει χώρα στο τμήμα εκτελέσεων του Εφετείου ή κυρίως της σχολής Ευελπίδων (Πρωτοδικείο) είναι το εξής: Υπάρχουν πολίτες, που έχουν συλληφθεί για κάποια καταδικαστική απόφαση που εκκρεμούσε από το παρελθόν και απαιτούνται από το συνήγορο ενέργειες άμεσες και αποτελεσματικές, είτε αυτή είναι μία αίτηση ακύρωσης, μία αναστολή εκτέλεσης ποινής, μία αίτηση μετατροπής ποινής ή δοσοποίησης, ή τέλος μία συγχώνευση εάν υπάρχουν προς εκτέλεση πολλές αποφάσεις.
Κατανοώντας ότι στο κτίριο 16 και συγκεκριμένα στο τμήμα εκτελέσεων του Πρωτοδικείου (στο υπόγειο) γίνεται καθημερινά ένας χαμός και ότι οι γραμματείς πνίγονται κυριολεκτικά από τη συχνότητα και τη δυσκολία των υποθέσεων αυτών, έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο, οι διαδικασίες αυτές να αργούν σε σημείο που ο συλληφθείς να παραμένει στα κρατητήρια για παραπάνω χρονικό διάστημα από το φυσιολογικό των 1-2 ημερών, και το φαινόμενο γίνεται ακόμα πιο ακραίο όταν δεν υπάρχει προσωρινά κρατούμενος.
Στη δεύτερη αυτή περίπτωση, επειδή δεν υπάρχει επείγουσα κατάσταση, πάντα κατά τη γνώμη των γραμματέων του τμήματος εκτελέσεων όπως και των Εισαγγελέων, οι γραμματείς αναβάλλουν συνεχώς την ενασχόληση τους με την υπόθεση ή μας αναφέρουν ότι έχουν φόρτο εργασίας και μας προτρέπουν να ξαναπάμε την επόμενη ημέρα ή ακόμα και μετά από αρκετές ημέρες προκειμένου να ασχοληθούν με την εν λόγω υπόθεση.
Έτσι παρατηρείται το σύνηθες φαινόμενο, οι εντολείς μας να μη εξέρχονται καν από την οικία τους φοβούμενοι μία σύλληψη, μέχρις ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία την οποία έχουμε αναλάβει, προκειμένου να μην εκκρεμεί εις βάρος τους κάποια ποινή που θα έχει συνέπεια τη φυλάκισή τους. Έχει τύχει μία διαδικασία να ολοκληρωθεί μετά από έναν μήνα και ο εντολέας να παραμένει εσώκλειστος στην οικία του επειδή δεν υπάρχουν οι απαραίτητοι μηχανισμοί (χρονικοί και ποσοτικοί) που να λύνουν τα χέρια στους γραμματείς και να του ωθούν σε άμεση και οριστική επίλυση τέτοιων σημαντικών υποθέσεων.
Η πίεση που υφίστανται οι γραμματείς είναι τέτοια, που δεν είναι λίγες οι φορές που υποπίπτουν σε λάθη τα οποία μπορεί να είναι κρίσιμα και σοβαρά για την υπόθεσή μας. Μπορεί μία λάθος αναγραφή διεύθυνσης -όπως έχει συμβεί πλειστάκις- να οδηγήσει σε λάθος κοινοποίηση στον κατηγορούμενο, ο οποίος δε θα γνωρίζει την ακριβή ημερομηνία της δικασίμου του, με αποτέλεσμα να ερημοδικαστεί, ή να καταστεί η Έφεσή του ανυποστήρικτη, με τρομακτικές συνέπειες στο μέλλον για τον άνθρωπο αυτό. Επίσης ένας γραμματέας, οφείλει, ειδικά όταν πρόκειται για αποφυλάκιση κρατουμένου, να στείλει άμεσα απόσπασμα της απόφασης στις φυλακές.
Έχει συμβεί το απόσπασμα να σταλεί στις φυλακές, ή στο τμήμα εκτελέσεων του αρμοδίου δικαστηρίου, μέρες αργότερα ή να μη σταλεί καθόλου, με αποτέλεσμα να μην αποφυλακίζεται ο κρατούμενος άμεσα όπως επιτάσσει ο νόμος και η λογική. Το παραπάνω απόσπασμα, σε περίπτωση που δε σταλεί καθόλου εκ παραδρομής, έχει ως τραγική συνέπεια, να συλλαμβάνεται ο κρατούμενος, μήνες μετά την αποφυλάκισή του, για την ίδια απόφαση για την οποία αθωώθηκε, επειδή ο γραμματέας της έδρας δεν είχε στείλει το απόσπασμα στις αρμόδιες αρχές και στην αρμόδια Εισαγγελία, και κάποιος υπεύθυνος (ανεύθυνος), δεν είχε ενημερώσει τους υπολογιστές των αρμόδιων τμημάτων για την αθωωτική απόφαση.
Όλα αυτά μπορεί με μία πρώτη ματιά να μη καταδεικνύουν επακριβώς το μέγεθος του προβλήματος και των συνεπειών που μπορούν να επέλθουν από παραλείψεις των αρμοδίων υπαλλήλων, όμως επί της ουσίας έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ζωή ενός πολίτη που έχει εμπλοκή με τη δικαιοσύνη ή είχε στο παρελθόν.
Κατανοώ ότι αυτοί οι άνθρωποι (γραμματείς) έχουν επωμισθεί μεγάλο βάρος σοβαρών υποθέσεων, ότι πληρώνονται ελάχιστα σε σχέση με αυτό που προσφέρουν, ότι υπάρχει τεράστια έλλειψη προσωπικού και καθίσταται άμεση η ανάγκη για νέες προσλήψεις γραμματέων. Ενδεικτικά αναφέρω ότι, οι γραμματείς των εδρών, λόγω του μεγάλου φόρτου, αναγκάζονται να εργάζονται τα απογεύματα και τις αργίες στα σπίτια τους (ειδικά στα ποινικά τμήματα του Πρωτοδικείου και του Εφετείου Αθηνών), προκειμένου να μην παραγραφούν υποθέσεις στα χέρια τους. Από όλα τα παραπάνω συνάγεται το συμπέρασμα ότι οι Γραμματείες των Δικαστηρίων οδηγούνται με μαθηματική ακρίβεια σε κατάρρευση.
Όμως προέχει η προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, η προστασία του κάθε κατηγορουμένου και του κάθε πολίτη, η ύπαρξη ενός κράτους δικαίου και η ανάγκη απονομής δικαιοσύνης σε κάθε επίπεδο, σε κάθε υπόθεση και σε κάθε βαθμό δικαιοδοσίας και κυρίως σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Μέχρι πριν λίγα χρόνια υπήρχαν 30% κενές οργανικές θέσεις και το ίδιο δε χρονικό διάστημα είχε αυξηθεί η δικαστηριακή ύλη κατά 30% και έχει προστεθεί και νέα. Συνταξιοδοτούνται δικαστικοί υπάλληλοι χωρίς να αντικαθίστανται. Δυστυχώς, κανένας δεν έχει ασχοληθεί με τα συγκεκριμένα προβλήματα τα οποία οφείλουμε να αναδείξουμε, κανένας δεν έχει δώσει την πρέπουσα σημασία για χάρη της εργασίας μας και για χάρη των εντολέων μας.
Χρειάζεται επαγρύπνηση και όχι αδιαφορία, συνέπεια και εργατικότητα καθώς και προσπάθεια ο κάθε γραμματέας να υπερβαίνει εαυτόν, προκειμένου να υπερκεράσει τις δυσκολίες που του δημιουργεί η αναγκαία δυστυχώς γραφειοκρατία και η έλλειψη προσωπικού και κονδυλίων. Πρέπει να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις ώστε να μπορούν οι γραμματείς να προσφέρουν αξιοπρεπείς υπηρεσίες στους πολίτες που προσφεύγουν στη Δικαιοσύνη, και να πιέσουμε όλοι για να λυθεί το σημαντικό και δυσεπίλυτο μέχρι στιγμής πρόβλημα της υποστελέχωσης των δικαστικών υπηρεσιών.
Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr
