Κώστας Μποτόπουλος για τον νέο Ποινικό Κώδικα: “Κερκόπορτα”

Δεν είμαι και δεν δηλώνω ειδικός στο Ποινικό Δίκαιο. Επειδή όμως είμαι νομικός και, κυρίως, ασχολούμαι με τους θεσμούς, θεωρώ ότι μπορώ να εκφράσω άποψη για μια τουλάχιστον, αλλά βασική, διάσταση του σχεδίου της κυβέρνησης για το νέο Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.

Γράφει ο συνταγματολόγος Κώστας Μποτόπουλος

Τονίζω: της κυβέρνησης, και όχι μόνο της αρμόδιας νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής, μιας και το σχέδιο αυτό παρουσιάστηκε επισήμως, άρα υιοθετήθηκε, τουλάχιστον ως προς τη φιλοσοφία του, από τον Υπουργό Δικαιοσύνης στο όνομα της κυβέρνησης.

Το σημείο που θα ήθελα να σχολιάσω συνδέεται με την ιδέα της μείωσης των ποινών, ιδίως σε πολιτικά, αμέσως ή εμμέσως, αδικήματα. Η ιδέα καθεαυτή, στο μέτρο που συμβάλλει σε από-ποινικοποίηση και προωθεί μιας καλώς νοούμενη επιείκεια, δεν είναι καταδικαστέα.

Αυτό που, κατά τη γνώμη μου, δεν είναι ορθό, ούτε από επιστημονική, ούτε από ευρύτερα δικαιοπολιτική άποψη, είναι η αποδοχή μιας «φιλοσοφίας» που βρίσκει εκ των προτέρων ελαφρυντικά και, συνεπώς, υποβαθμίζει την ποινική απαξία και την ανάλογη μεταχείριση οιονεί πολιτικού χαρακτήρα αδικημάτων. Η κατάργηση των πταισμάτων, παρότι αμφισβητούμενη στη διεθνή πρακτική, θα μπορούσε ίσως να γίνει δεκτή ως μέτρο απλοποίησης και αποφόρτισης.

Τι δικαιολογεί όμως την ελάφρυνση στην ποινική μεταχείριση της «διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης» και τη μετατροπή της «κατοχής εκρηκτικών» από κακούργημα σε πλημμέλημα; Μήπως η σκέψη ότι, στην πραγματική ζωή, πίσω από μια εγκληματική οργάνωση και αυτούς που τη διευθύνουν μπορεί να χρησιμοποιούνται ως πρόφαση «πολιτικές» ιδέες για έναν καλύτερο κόσμο (που συνήθως νοείται, αλλά αυτή είναι άλλη ιστορία, ως ένας κόσμος χωρίς νόμους) και ότι τα εκρηκτικά μπορεί να είναι οι μολότοφ μιας συνηθισμένης επαναστατικής γυμναστικής;

Είναι νοητό, αλλά και σκόπιμο, η οργανωμένη Πολιτεία να υπονοεί τέτοια πράγματα και να περνά μια τέτοια «φιλοσοφία»; Είναι αποδεκτό να μη λαμβάνεται υπόψη ή να υποβαθμίζεται μια συγκυρία μεγάλης έντασης και μια ανοιχτή δίκη, κρίσιμη για τη Δημοκρατία μας, μιας εγκληματικής οργάνωσης, που υπερασπιστική της γραμμή είναι ακριβώς ότι παλεύει για «πολιτικές» ιδέες με την επίνευση μάλιστα ενός τμήματος του κοινωνικού σώματος;

Η απάντηση νομίζω ότι θα έπρεπε να είναι αρνητική. Αλλά και να συνοδεύεται από τη συνειδητοποίηση ότι αυτή η «φιλοσοφία» έχει μια σαφή ιδεολογική βάση, που δοκιμάστηκε πρώτα, έστω ανεπιτυχώς, στη δίκη της 17Ν και υλοποιήθηκε στη συνέχεια, σε κάθε ευκαιρία (σωφρονιστικό δίκαιο, άδειες κρατουμένων, αντιμετώπιση συγκεκριμένων παραβατικών εκδηλώσεων τύπου Ρουβίκωνα και Εξαρχείων) από την παρούσα κυβέρνηση.

Η «ιδέα» να διακρίνονται τα «καθαρώς ποινικά» από τα «ποινικά με πολιτικό χαρακτήρα» αδικήματα και τις αντίστοιχες πράξεις και οργανώσεις δεν είναι ιδέα αλλά ιδεολογία. Στη χώρα μας, όχι μόνο για λόγους ιστορικούς και συμβολικούς, αλλά και για λόγους πραγματικής Δημοκρατίας, θεωρώ ότι είναι άστοχη και επικίνδυνη έστω και σκέψη για μια τέτοια μετατόπιση, που στην πραγματικότητα θα αποτελούσε μετάλλαξη. Σκέψη που όχι έγινε αλλά και βρήκε θεσμική έκφραση στο υπό συζήτηση σχέδιο. Ασχέτως του αν τελικά «επανεξεταστούν», και αν, όπως τους πρέπει, παραμεριστούν, κάποιες προτάσεις ήδη αποκάλυψαν.

*Συνταγματολόγος, πρώην ευρωβουλευτής       

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr