Μαρία Σκαμπαρδώνη: Η ”εσχάτη των ποινών” είναι μέσο σωφρονισμού;

Η θανατική ποινή, η ”εσχάτη των ποινών”, είναι στην ουσία η αποστέρηση της ζωής ενός ατόμου που έχει καταδικαστεί για σοβαρά αδικήματα, ως μέσο σωφρονισμού από το ίδιο το Κράτος.

Με αυτό τον τρόπο, η δικαιοσύνη επιχειρεί να μειώσει την εγκληματικότητα, προκαλώντας στην ουσία φόβο στους πολίτες ώστε να μη διαπράξουν και οι ίδιοι σοβαρά αδικήματα. Και το ερώτημα που τίθεται είναι: κατά πόσο η θανατική ποινή μπορεί να ωφελήσει μία κοινωνία;

Γράφει η Μαρία Σκαμπαρδώνη*

 Είναι ανασταλτικός παράγοντας για την αυξημένη εγκληματικότητα ή βίαιη αφαίρεση της ζωής κάποιου και μάλιστα από το ίδιο το κράτος;  Έχουν όλοι οι άνθρωποι δικαίωμα στο να προσπαθήσουν να αλλάξουν, να ενεργοποιήσουν μέσα τους τις ηθικές τους αναστολές με την εκπαίδευση και την ποινή τους, ώστε να θεωρηθούν ξανά υγιή μέλη στην κοινωνία; Πόσο συνεπές είναι ένα Κράτος το οποίο χρησιμοποιεί ως τρόπο σωφρονισμού τον ίδιο τρόπο για τον οποίο καταδικάζει έναν εγκληματία;

Ειδικότερα σε απίστευτα και ειδεχθή εγκλήματα, όπως οι βιασμοί και οι δολοφονίες παιδιών, πάντοτε η οργή της κοινωνίας ζητάει τη θανάτωση του δράστη (και ομολογώ πως αν και τάσσομαι κατά της θανατικής ποινής, παλαιότερα θεωρούσα πως ίσως να είναι και το μοναδικό αδίκημα  στο οποίο ίσως και να  πρέπει να υφίσταται).

Το κράτος, ειρωνικά, αφαιρεί μία ζωή για να σε διδάξει πως δεν πρέπει εσύ ο ίδιος να σκοτώσεις. Είναι ειρωνικό, αλλά ο λόγος που υπάρχει η δικαιοσύνη και δε δικάζει ο απλός κόσμος είναι ακριβώς επειδή πρέπει να υπάρχει η απουσία του θυμικού και να επικρατεί η διάθεση διαπαιδαγώγησης, αλλά και η ίδια, όπως διαπιστώνεται, διαθέτει την ίδια εκδικητική διάθεση.

Έχει διαπιστωθεί πως στις χώρες που επικρατούσε η θανατική ποινή δε μειώθηκε δραστικά η εγκληματικότητα, ίσως και αυτό να εξηγεί το γεγονός πως πλέον έχει καταργηθεί από τα περισσότερα κράτη στα οποία υφίστατο. Γεγονός που μας δείχνει ότι η κοινωνία πρέπει να χρησιμοποιήσει  και να λάβει υπόψη της άλλα μέσα για την πάταξη της εγκληματικότητας, κυρίως την παιδεία, ώστε να διαπαιδαγωγήσει τους πολίτες. Δεν μπορούμε να μη λάβουμε σοβαρά υπόψη ότι επειδή και η ίδια η δικαιοσύνη ακόμα  μπορεί να κάνει λάθος, γεγονός που αποδεικνύεται από τους χιλιάδες ανθρώπους που έχουν καταδικαστεί σε θάνατο για διάφορα αδικήματα και εκ των υστέρων και χωρίς περιθώριο αλλαγής, αποδείχθηκε η αθωότητά τους.  Δεν πρέπει κάποιος να φοβάται να διαπράξει ένα αδίκημα με μοναδική αιτία αποτροπής το φόβο για κάποια επερχόμενη τιμωρία, αλλά την ενσυναίσθηση και την πραγματική αγάπη στο συνάνθρωπο.

Όλοι μας πρέπει να εκπαιδευτούμε με ανθρωπιστική παιδεία, η οποία θα καλλιεργήσει τον εσωτερικό εαυτό μας και θα αναπτύξει περισσότερο τις ηθικές μας άμυνες και αναστολές ως προς τη διάπραξη κάποιου εγκλήματος.

Ο άνθρωπος πρέπει να έχει την ευκαιρία να διορθώσει τα λάθη του, να επανέλθει ως ένα υγιές μέλος της κοινωνίας και να μετανιώσει για το όποια αδικήματα μπορεί να  έχει διαπράξει. Και δεν το λέω επηρεασμένη από κάποιο θρησκευτικό πιστεύω, αλλά από το δικαίωμα που έχουν όλοι στη δεύτερη ευκαιρία και στην προσαρμογή τους στην κοινωνία μετά από την έκτιση της ποινής τους.

Η διαπαιδαγώγηση του ανθρώπου, η καλλιέργεια των ανθρωπιστικών αξιών από την εποχή του σχολείου κιόλας, θα συνδράμει στη μείωση της εγκληματικότητας και θα καταστήσει τους ανθρώπους ικανούς στο να μπαίνουν στη θέση του άλλου, να συναισθάνονται τον πόνο του και να αποφεύγουν να τον βλάψουν.  Αυτό όμως που μπορεί να εξάγει κάποιος ως συμπέρασμα, είναι πως η ποινή του θανάτου από μόνη της δεν επαρκεί για την καταπολέμηση της εγκληματικότητας.

Διότι ο άνθρωπος έχει ανάγκη να συναισθανθεί τους άλλους ως ένα κομμάτι του δικού του εαυτού που πρέπει να αγαπήσει και να σεβαστεί. Η κοινωνία που επιβάλλει το θάνατο, δείχνει απλώς το σκληρό και εκδικητικό της πρόσωπο, το οποίο δεν προάγει τόσο το σεβασμό αλλά περισσότερο το φόβο. 

*δημοσιογράφος, αθλήτρια

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr