Νίκος Λαγαρίας: Οι νέοι Κώδικες του Ποινικού Δικαίου, ο κοινωνικός διάλογος και η διαφάνεια του νομοθετείν

Από τις 6 Μαρτίου 2019 διενεργείται δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση για τα σχέδια νέων Κωδίκων Ποινικής Δικονομίας και Ποινικού Κώδικα, η οποία προβλέπεται να  ολοκληρωθεί στις 27 Μαρτίου 2019. Μέσα σε τρεις εβδομάδες πρόκειται να ολοκληρωθεί η δημόσια διαβούλευση για δύο βαρυσήμαντα νομοθετήματα χιλίων (1.000) περίπου άρθρων.

Γράφει ο δικηγόρος Νίκος Λαγαρίας

Οι νομοπαρασκευαστικές επιτροπές που εισηγήθηκαν τα σχέδια των νέων Κωδίκων συστάθηκαν και συγκροτήθηκαν με αποφάσεις του Υπουργού Δικαιοσύνης που βασίστηκαν, για την έκδοσή τους, στις εξουσιοδοτικές διατάξεις των παραγράφων 1α, 1β και 5 του άρθρου 74 («Σύσταση Επιτροπής για τη σύνταξη νέου Ποινικού Κώδικα, νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και νέου Κώδικα περί Δικηγόρων») του ν. 4139/2013.

Για το λόγο αυτό, στη διαδικτυακή ανάρτηση – πρόσκληση για δημόσια διαβούλευση ορθώς αναφέρεται ότι «μπορεί να ακολουθηθεί η διαδικασία κύρωσης στο σύνολό τους με ιδιαίτερο νόμο, κατ’ εφαρμογή της πρόβλεψης του άρθρου 76 παρ. 6 του Συντάγματος». 

Στην προαναφερθείσα διάταξη του Συντάγματος («Συζήτηση και ψήφιση νομοσχεδίων και προτάσεων νόμων») προβλέπεται ότι «η επιψήφιση δικαστικών ή διοικητικών κωδίκων, που συντάχθηκαν από ειδικές επιτροπές, οι οποίες έχουν συσταθεί με ειδικούς νόμους, μπορεί να γίνει από την Oλομέλεια της Bουλής με ιδιαίτερο νόμο που τους κυρώνει στο σύνολό τους».

Και στην παράγραφο 3 του άρθρου 111 του Κανονισμού της Βουλής («Νομοσχέδια και πρoτάσεις νόμων για τη σύσταση ειδικών επιτρoπών σύνταξης και κύρωσης κωδίκων») προβλέπεται ότι «κατά την επιψήφιση δικαστικών ή διoικητικών κωδίκων και κατά την κωδικoπoίηση διατάξεων πoυ υπάρχoυν σύμφωνα με τo άρθρo 76 παρ. 6 και 7 του Συντάγματος η συζήτηση γίνεται μία φoρά καταρχήν και κατόπιν ακoλoυθεί ψήφιση στo σύνoλo».

Επειδή, όμως, η αναθεώρηση του Ποινικού Δικαίου είναι θέμα μείζονος κοινωνικού και δημοσίου ενδιαφέροντος, και μάλιστα σε μια εποχή που το έγκλημα και η βία βρίσκονται σε έξαρση, είναι αναγκαίο να δοθεί περισσότερος χρόνος ουσιαστικής και συμμετοχικής διαβούλευσης στους λειτουργούς και συλλειτουργούς της Δικαιοσύνης, στην ακαδημαϊκή κοινότητα, στους πολίτες και ιδίως στους Βουλευτές, που θα κληθούν να ψηφίσουν.

Διότι και πολιτικός χρόνος υπάρχει, αλλά και το ίδιο το Σύνταγμα δίνει τη δυνατότητα επιψήφισης με τη συνήθη διαδικασία («η επιψήφιση δικαστικών ή διοικητικών κωδίκων, … μπορεί να γίνει από την Oλομέλεια της Bουλής με ιδιαίτερο νόμο που τους κυρώνει στο σύνολό τους»).

Και βεβαίως διότι είναι αναγκαίο, σ’ ένα τέτοιο ζήτημα, να αναζητείται η ευρύτερη δυνατή κοινωνική συναίνεση στην πράξη, έξω από τα όρια μιας ισχνής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας και δη της παρούσας μετά τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις.

Εξάλλου, σύμφωνα με τις δεσμευτικές συστάσεις του τέταρτου κύκλου αξιολόγησης, για την πρόληψη διαφθοράς βουλευτών, δικαστών και εισαγγελέων, που έχει απευθύνει στη χώρα η GRECO (Group of States Against Corruption) του Συμβουλίου της Ευρώπης, πρέπει να διασφαλίζεται «ότι τα νομοσχέδια, συμπεριλαμβανομένων αυτών που επιφέρουν τροποποιήσεις, υπόκεινται σε επεξεργασία με επαρκές επίπεδο διαφάνειας και διαβουλεύσεων, συμπεριλαμβανομένων των ενδεδειγμένων προθεσμιών που τους επιτρέπουν να είναι αποτελεσματικές».

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr