Ν. Λαγαρίας: Το “φαινόμενο των αναβολών” και η σοβαρότητα της δικαστικής λειτουργίας

Γράφει ο δικηγόρος, Νίκος Λαγαρίας

Οι αναβολές είναι η “γάγγραινα” της ελληνικής δικαιοσύνης, ιδίως της ποινικής, διότι υπερφορτώνουν τα ποινικά εκθέματα – πινάκια.

Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι εισάγονται 30 – 40 υποθέσεις για να δικαστούν σε μια ημέρα.

Δημιουργείται η εύλογη εντύπωση ότι στο ελληνικό ποινικό σύστημα ο προσδιορισμός τόσων υποθέσεων στο ακροατήριο δεν γίνεται με τη βεβαιότητα ότι θα εκδικαστούν όλες, αλλά αντίθετα ότι θα αναβληθούν πολλές από αυτές.

Η βραδύτητα στην απονομή της ποινικής δικαιοσύνης συντελεί και στη συμφόρηση των φυλακών.

Σύμφωνα με τον γενικό στατιστικό πίνακα κρατουμένων – ποινών κατά την 1η Ιανουαρίου εκάστου έτους (περιόδου 2003-2019) που είναι αναρτημένος στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Δικαιοσύνης, την 1/1/2019 επί συνολικού αριθμού κρατουμένων 10.654 ο αριθμός των υποδίκων ήταν 3.317, ποσοστό 31% δηλαδή.

Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε επισημάνει κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, στις 13/12/2016:

” … Μερικές φορές όμως, θα εκπλαγείτε πώς μικρές αλλαγές στη νομοθεσία που απασχολούσαν έναν υπουργό για 10 με 15 λεπτά μπορούν να πετύχουν μεγάλες αλλαγές. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα, το οποίο μου επισημάνθηκε πρόσφατα, σχετικά με την καθυστέρηση της απονομής δικαιοσύνης. Το Δεκέμβριο του 2014 ψηφίστηκε ο νόμος 4312, ο οποίος στο άρθρο 12 τότε προέβλεπε κάτι αυτονόητο, ότι όταν αναβάλλεται η εκδίκαση μιας ποινικής υπόθεσης αυτή προσδιορίζεται στη δικάσιμο στην οποία θα προεδρεύει ο ίδιος δικαστικός ο οποίος ανέβαλε την υπόθεση. Με αυτή τη ρύθμιση δεν έχει κανένα κίνητρο να αναβάλει την υπόθεση με την ελπίδα ότι θα την εκδικάσει κάποιος άλλος.  Σας διαβεβαιώνω ότι μόνο αυτή η ρύθμιση είχε μία σημαντική επίπτωση, στην επιτάχυνση της ποινικής δικαιοσύνης, μέχρι που αποσύρθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ …”.

Η διάταξη αυτή είχε τύχει κριτικής, έως και επίκρισης, με τον ισχυρισμό ότι προσέβαλε τη συνταγματική αρχή του φυσικού δικαστή και ότι έθετε σε αμφιβολία το αδιάβλητο των συνθέσεων.

Ωστόσο τέτοια αιτιολογία – και καμία άλλη – δεν αναφέρθηκε στην αιτιολογική έκθεση του ν. 4356/2015 δυνάμει του οποίου, με την παρ. 2 του άρθρου 46, η διάταξη καταργήθηκε.

Και πάντως, οι αναφορές στην αιτιολογική έκθεση της υπ’ αρ. 2076/152 – 5/12/2014 τροπολογίας (“α. Ρυθμίσεις σχετικά με τον καθορισμό υπηρεσίας και κλήρωση προεδρευόντων σε τριμελή πλημμελειοδικεία και σε ποινικά εφετεία κλπ”), δυνάμει της οποίας είχε εισαχθεί και ψηφιστεί από τη Βουλή, παραμένουν επίκαιρες:

“Η προτεινόμενη ρύθμιση επιβάλλεται για πολλούς λόγους, που στη συνέχεια εκτίθενται, κυριότερος δε από αυτούς είναι η αρχή της οικονομίας της δίκης και της δικαστικής ενέργειας … Οι διαστάσεις που έχει πάρει στην καθημερινή ποινική πρακτική το ‘φαινόμενο των αναβολών’, όχι μόνο δεν περιποιεί τιμή συνολικά στο νομικό μας σύστημα, αλλά τείνει να θέσει σε δοκιμασία ακόμα και την σοβαρότητα της ίδιας της δικαστικής λειτουργίας στα όμματα του κοινού. Πολίτες καλούνται στα δικαστήρια καθημερινώς – με απειλή μάλιστα ποινών απείθειας – για να τους λεχθεί εκεί, συνήθως μετά από πολύωρη ταλαιπωρία και αναμονή, ότι απλώς πρέπει να ξανάρθουν. Όταν δε η ίδια η διαδικασία επαναλαμβάνεται για δεύτερη, τρίτη … και ενίοτε ενδέκατη φορά, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι ο μέσος πολίτης, που υφίσταται τις συνέπειες αυτού του παραλογισμού, δεν έχει περιθώριο να αμφιβάλει ότι αποτελεί αντικείμενο εμπαιγμού και ‘κρατικής αναλγησίας’ …”.

(Υ.Γ.: Οι αναβολές συνήθως δεν δίνονται αυτεπαγγέλτως, κάποιος τις ζητάει).

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr