Χαράλαμπος Τσιανάκας: Κατευθυντήριες γραμμές της Αρχής Προστασίας για τις αυτοδιοικητικές εκλογές  και τις ευρωεκλογές

Στο κείμενο που προωθήθηκε στην Ελληνική Βουλή από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα προσδιορίζονται οι κανόνες που επιτρέπουν τη νόμιμη επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα προς την επίτευξη πολιτικής επικοινωνίας που λαμβάνει χώρα οποτεδήποτε χρονικά, αλλά και κατά τη διάρκεια προεκλογικής περιόδου για την ανάδειξη μελών της τοπικής αυτοδιοίκησης και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Αναλύει ο δικηγόρος Χαράλαμπος Τσιανάκας*

Πριν όμως εισέλθουμε στον ειδικότερο όρο της πολιτικής επικοινωνίας είναι σημαντικό να διευκρινιστεί τι συνιστά επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ.2 του Γενικού Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 (εφεξής ο «Κανονισμός») ο όρος «επεξεργασία» εφαρμόζεται σε ένα ευρύ φάσμα πράξεων που πραγματοποιούνται σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, είτε με χειροκίνητα είτε με αυτοματοποιημένα μέσα. 

Πιο συγκεκριμένα περιλαμβάνει τη συλλογή, καταχώριση, οργάνωση, διάρθρωση, αποθήκευση, προσαρμογή ή μεταβολή, ανάκτηση, αναζήτηση πληροφοριών, χρήση, κοινολόγηση με διαβίβαση, διάδοση ή κάθε άλλη μορφή διάθεσης, συσχέτιση ή συνδυασμό, περιορισμό, διαγραφή ή καταστροφή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Όπως αναφέρει η Αρχή, η πολιτική επικοινωνία ως δράση είναι επιθυμητή στο πλαίσιο της λειτουργίας των πολιτικών κομμάτων και του δημοκρατικού πολιτεύματος και είναι επιτρεπτή υπό όρους.

Πιο συγκεκριμένα, στο κείμενο της Αρχής τονίζεται ότι οι όροι διαφοροποιούνται ως προς το μέσο, ηλεκτρονικό ή συμβατικό, που χρησιμοποιείται για την πραγμάτωση της πολιτικής επικοινωνίας. Περαιτέρω, ως πολιτική επικοινωνία προσδιορίζεται η επικοινωνία που διεξάγεται για την προαγωγή ιδεών πολιτικού περιεχομένου, σχέδια ενεργειών ή άλλων δράσεων με στόχο την υποστήριξή τους και το σχηματισμό πολιτικής στάσης.

Ως προς την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, η πολιτική επικοινωνία παρουσιάζει ενδιαφέρον καθώς η χρήση του συστήματος απαιτεί εξέταση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, συμπεριλαμβανομένων ονομάτων, αριθμών τηλεφώνων και διευθύνσεων, είτε συμβατικών είτε ηλεκτρονικών.

Η πραγματοποίηση της πολιτικής επικοινωνίας είναι δυνατή κατά τη διάρκεια προεκλογικής ή μη περιόδου, από τα κόμματα που παίρνουν μέρος στις εκλογές, τους υποψηφίους βουλευτές και ευρωβουλευτές κατά τη διενέργεια των Ευρωεκλογών και των εκλογών της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Στο πλαίσιο του Κανονισμού, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όλα τα προαναφερόμενα πρόσωπα θεωρούνται αρμόδια (Υπεύθυνοι Επεξεργασίας, σύμφωνα με τον Κανονισμό) για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων από τη στιγμή που καθορίζουν τον σκοπό, τη διαδικασία της επεξεργασίας και έχουν όλες τις υποχρεώσεις που προβλέπονται από τον Κανονισμό. Επιπλέον, απαιτούνται ενέργειες από τις οποίες να προκύπτει ότι έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα για την τήρηση και την επιτρεπτή επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Κατά την ερμηνεία του Κανονισμού, όλοι οι υποψήφιοι θα πρέπει να κάνουν καταγραφή των δεδομένων που έχουν στη διάθεσή τους (διαδικασία χαρτογράφησης), να ενημερώνουν τα υποκείμενα των προσωπικών δεδομένων για ποιο λόγο συλλέγονται τα δεδομένα τους (νομιμοποιητική βάση επεξεργασίας), τη μέθοδο και τη διάρκεια διατήρησής τους και, τέλος, να διατηρούν αρχείο με τις δραστηριότητες επεξεργασίας και να προχωρούν στη φύλαξη των στοιχείων με τη χρήση τεχνικών μεθόδων.

Η πολιτική επικοινωνία επιτυγχάνεται με ποικίλους τρόπους, ένας εκ των οποίων περιλαμβάνει τη χρήση ταχυδρομείου. Για τη νομιμοποίηση της πολιτικής επικοινωνίας διαμέσου διεύθυνσης ταχυδρομείου θα πρέπει τα υποκείμενα να συναινούν στην επεξεργασία των δεδομένων τους και να υπάρχει έννομο συμφέρον από την πλευρά του υπευθύνου της επεξεργασίας των δεδομένων, τα οποία χρησιμοποιούνται για σκοπούς συμβατούς με το στόχο της πολιτικής επικοινωνίας.

Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 17 του Κανονισμού, τα υποκείμενα των δεδομένων έχουν δικαίωμα να αρνηθούν την πολιτική επικοινωνία μέσω ταχυδρομείου.

Οι τηλεφωνικές κλήσεις με ανθρώπινη μεσολάβηση είναι ένας άλλος τρόπος επίτευξης πολιτικής επικοινωνίας που προϋποθέτει τη συναίνεση των ενδιαφερομένων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αυτός που διενεργεί την κλήση δεν πρέπει να ενημερώνει για την ταυτότητα τη δική του και του υπευθύνου της επεξεργασίας.

Η τεχνολογία επιτρέπει την πολιτική επικοινωνία με ηλεκτρονικά μέσα χωρίς ανθρώπινη μεσολάβηση, υπό την προϋπόθεση ότι τα υποκείμενα συναινούν για αυτού του είδους την επικοινωνία. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η ταυτότητα του αποστολέα πρέπει να γνωστοποιείται και να έχει δυνατότητα ο παραλήπτης του μηνύματος ανά πάσα στιγμή να σταματήσει την επικοινωνία.  

*Δικηγόρος Αθηνών και Λευκωσίας, GDPR Certified,  ΜΔ Δίκαιο & Οικονομία, ACiArb

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr