Άσπα Λάτση: Οι ρήτρες συλλογικής δράσης στην αναδιάρθρωση του χρέους κατά την αγορά κρατικού ομολόγου

Στον απόηχο της διεθνούς οικονομικής κρίσης κι ενώ οι συνέπειες αυτής είναι σαφώς εμφανείς ανά τον κόσμο, οι κρίσεις δημοσίου χρέους αποτελούν ένα θέμα πολλάκις συζητημένο. Από την πλευρά της, η ΕΕ θωρακίζεται λαμβάνοντας μέτρα για την αποτροπή περαιτέρω κρίσεων, οι οποίες ενδεχομένως να συμπαρασύρουν το κοινό νόμισμα της Ευρωζώνης.

Αναλύει η Άσπα Λάτση*

Στοχεύοντας την διευκόλυνση κατά την αναδιάρθρωση κρατικού χρέους προέβη στην ενσωμάτωση ρητρών συλλογικής δράσης (Collective Action Clauses – CACs) κατά την έκδοση κρατικών ομολόγων. Aναπόδραστα τίθεται το ερώτημα εάν οι εν λόγω ρήτρες αποτελούν επαρκές μέτρο έναντι των κερδοσκοπικών τακτικών των επονομαζόμενων “vulture funds”.

Την 3η Δεκεμβρίου 2018, κατά την σύγκληση του Eurogroup πάρθηκαν μεταξύ άλλων οι εξής δύο σημαντικές αποφάσεις στο πλαίσιο πρότασης μεταρρύθμισης της Νομισματικής Ένωσης: ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ) αναλαμβάνει πλέον ρόλο συντονιστή στις διαπραγματεύσεις των πιστωτών και οι ρήτρες συλλογικής δράσης θα αναβαθμιστούν με την εισαγωγή των “singe – limb CACs” μέχρι το 2022, με απώτερο στόχο την βιωσιμότητα του χρέους.

Δύο συμπεράσματα συνάγονται εκ των ανωτέρω:

• Πρώτον, η αναγκαιότητα καθορισμού συντονιστή – “εγγυητή” απορρέει από την έλλειψη στιβαρού νομοθετικού πλαισίου αναδιάρθρωσης χρέους των κρατών, παρά τις απέλπιδες προσπάθειες, όπως το Ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο του 2014.
• Δεύτερον, γίνεται αντιληπτό ότι οι υπό εξέταση ρήτρες λαμβάνουν μάλλον θετικό πρόσημο κατόπιν αξιολόγησης τους, δεδομένου ότι ο ΕΜΣ τις εισήγε τον Ιανουάριο του 2013 στα ομόλογα όλων των χωρών της Ευρωζώνης, με ωριμότητα άνω του έτους και τώρα τις αναβαθμίζει. Συνδυαστικά με το πρώτο συμπέρασμα, οι CACs, ελλείψει νομοθετικού πλαισίου, φαίνεται να κερδίζουν έδαφος, από την πλευρά της ΕΕ, ως ένα μέτρο ικανό, ως κάποιο βαθμό, να αποτρέψει τα “vulture funds” από την επίτευξη μειοψηφίας αρνησικυρίας, παρεμποδίζοντας το Κράτος να προβεί σε αναδιάρθρωση.

Χρήσιμη για την κατανόηση του ρόλου των ρητρών συλλογικής δράσης στα ομόλογα είναι η παράθεση εκτενέστερων στοιχείων. Τα εμπλεκόμενα funds σε περιπτώσεις Κρατών σε αδυναμία αποπληρωμής χρέους αγοράζουν σε μειωμένη τιμή στη δευτερογενή αγορά από τον αρχικό πιστωτή και, με αυτόν τον τρόπο, υπεισέρχονται στη θέση αυτού καθώς εκχωρείται η απαίτηση.

Το ανακύπτον ζήτημα σχετίζεται, ασφαλώς, με την πολυδάπανη και χρονοβόρα δικαστική διαδικασία στην οποία προσφεύγουν κατά ενός ήδη ταλαιπωρημένου οικονομικώς Κράτους, διεκδικώντας την ονομαστική αξία του ομολόγου. Με την απόφαση του Eurogroup σηματοδοτείται η δυνατότητα αλλαγής των όρων του ομολόγου μόνον κατόπιν απόφασης της πλειοψηφίας των ομολογιούχων. Εξάλλου, το Κράτος δεν συνιστά τον “μέσο” δανειστή· η υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών θέτει ακόμη και ζήτημα παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Σαφώς, είναι πολύ νωρίς για ολοκληρωμένες αξιολογήσεις. Η προσθήκη τους, ωστόσο, δεν αποτελεί παρά αποσπασματική λύση για την βιωσιμότητα του κρατικού χρέους, καθότι αυτό που απαιτείται είναι συντονισμένη δράση τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

*EU Regulatory Affairs Specialist, Bayer – LL.M International and European Union Law

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr