Βασίλης Πέππας: «Το ισχυρότερο όπλο, το µεγαλύτερο προτέρηµα του δικαστή είναι το όνοµά του»*
Μία ετήσια, µαζική µας συνάθροιση, στα πλαίσια της καταστατικής λειτουργίας της Ένωσης ∆ικαστών και Εισαγγελέων, δεν θα είχε νόηµα, αν δεν λειτουργούσε, συγχρόνως και ως µία αφορµή για υπέρβαση αδυναµιών και αντιθέσεων, ανύψωσής µας πάνω από τη σχετικότητα του µέρους, ώστε να εποπτεύσουµε το όλο.
Ομιλία του πρόεδρου του ΑΠ Βασίλη Πέππα
Μόνον δε αν αντιληφθούµε τις σχέσεις µας, ως σχέσεις προσώπων, προσωπικοτήτων φορέων θεσµικής λειτουργίας, µπορούµε να αναβαθµίσουµε το επίπεδο αυτογνωσίας και συνυπευθυνότητάς µας. Η ∆ικαιοσύνη, πάντοτε, µέσα από δύσβατους δρόµους προχωρούσε και θα συνεχίσει να προχωρεί, διότι αυτή είναι «η φύση του πράγµατος», δηλαδή το περιεχόµενο και ο χαρακτήρας του λειτουργήµατος που υπηρετούµε, προσπαθώντας να µερίσουµε το δίκαιο, µέσα σε συνθήκες άνισης συγκέντρωσης δύναµης σε διάφορα κέντρα, άνισης συγκέντρωσης πλούτου, αλλά και υποχώρησης του κοινωνικού κράτους. Παρά δε τις δυσκολίες και αντιξοότητες των καιρών, παρά τους κραδασµούς που προκαλούνται από τη σύγκρουση αντιτιθέµενων συµφερόντων, εν µέσω των οποίων δικαιοδοτούµε, παρά τα βέλη της κριτικής που δεχόµαστε, άλλοτε δικαίως, άλλοτε αδίκως, παρά τις αδυναµίες µας, η ∆ικαιοσύνη στέκεται. Στέκεται χάρη σε σας κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Στέκεται, αλλά κατά το µέρος που µας αφορά, αυτόδεν αρκεί. ∆εν αρκεί, διότι µέσα σε συνθήκες παγκοσµιοποιηµένης οικονοµίας, µε συνεχείς εµφανίσεις νέων µορφών συναλλακτικών σχέσεων και συµβάσεων, µε διεθνοποιηµένη την εγκληµατική δραστηριότητα και έχοντας συνδεθεί η εθνική έννοµη τάξη µας µε την ευρύτερη ενωσιακή έννοµη τάξη, οι αποθησαυρισµένες γνώσεις και εµπειρίες µας έχουν ανάγκη συνεχούς ανανέωσης και αναβάθµισης. ∆υνατότητες υπάρχουν, µέσω πολλών γνωστικών διαδικασιών, µα προεχόντως απαιτείται η δική µας αυτενέργεια. ∆εν επικαλούµαι τον εµπλουτισµό της γνώσης, ως απλή γνωστική κατάκτηση, αλλά τον επικαλούµαι, ως κρίσιµο παράγοντα, θεµελιωτικό της δικαστικής ανεξαρτησίας. Ο λειτουργός της δικαιοσύνης που διαθέτει τα γνωστικά εφόδια για να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των καιρών, αισθάνεται ασφαλής, πατάει γερά στα πόδια του και δεν υπόκειται εύκολα σε ετεροκαθορισµούς της συνείδησής του από όπου κι αν προέρχονται ή επιχειρούνται. Άµεσα σχετιζόµενο µε την ανεξαρτησία της ∆ικαιοσύνης είναι το ζήτηµα της εµπιστοσύνης του κοινού προς τη ∆ικαιοσύνη. Η αµεροληψία και η αντικειµενικότητα στην άσκηση των δικαστικών µας καθηκόντων, αποτυπωµένη στις αποφάσεις µας, µέσω πειστικών αιτιολογιών, η ποιότητα της ∆ικαιοσύνης και η αποτελεσµατικότητά της, είναι οι βασικοί τρόποι κατάκτησης της εµπιστοσύνης των πολιτών. Έτσι, εξαρτάται από τους ίδιους τους δικαστές να κερδίζουν την εµπιστοσύνη του κοινού, ώστε εξ ιδίων δυνάµεων να σταθεροποιούν την ανεξαρτησία τους. Ήδη, στις συζητήσεις και τα πορίσµατα του δικτύου των προέδρων των ανώτατων δικαστηρίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των δικτύων των δικαστικών συµβουλίων πολύς λόγος γίνεται για το άνοιγµα της ∆ικαιοσύνης προς την κοινωνία, ως ένας άλλος τρόπος, κατάκτησης της εµπιστοσύνης των πολιτών. Στα πλαίσια αυτά, ο Άρειος Πάγος και η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου έχουν ανοίξει τις πόρτες τους για ενηµερωτικές επισκέψεις σπουδαστών των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυµάτων, αλλά και µαθητών της µέσης εκπαίδευσης και δηµοτικών σχολείων, που αφού ξεναγηθούν στους χώρους του Αρείου Πάγου, ενηµερώνονται για τη λειτουργία της δικαιοσύνης, εκφράζουν τις εύλογες απορίες τους και λαµβάνουν υπεύθυνες απαντήσεις. Ο σωστά ενηµερωµένος πολίτης είναι σε θέση να κατανοήσει όσα συµβαίνουν στο δηµόσιο βίο και να ασκήσει κάποια στιγµή την αποδεκτή, καλόπιστη κριτική του. Παραµένει, όµως, ως αχίλλειος πτέρνα της αποτελεσµατικότητάς µας, κλονιστική της εµπιστοσύνης του κοινού προς τη ∆ικαιοσύνη, η µακρά διάρκεια δικών και οι καθυστερήσεις στην έκδοση αποφάσεων και ιδίως ασφαλιστικών µέτρων, που εν µέρει οφείλονται και στην υπερφόρτωση των δικαστηρίων. Ενδεικτικά, στο Εφετείο Αθηνών βρίσκονται σε εξέλιξη 39 σηµαντικές ποινικές δίκες µακράς διάρκειας, µε πολυάριθµους κατηγορουµένους, εποµένως δε και πολυάριθµους υπερασπιστές, από τις οποίες 5 διεξάγονται στον Κορυδαλλό, 1 εναλλάξ στον Κορυδαλλό και στο Εφετείο Αθηνών, 1 σε αίθουσα του Αναθεωρητικού ∆ικαστηρίου που διασκευάστηκε κατάλληλα, αλλά δεν αρκεί για να στεγάσει πολυάνθρωπες δίκες και οι υπόλοιπες στις αίθουσες του Εφετείου, που δεν επαρκούν. Τίθεται, λοιπόν, ζήτηµα εξασφάλισης υποδοµών που να ανταποκρίνονται στον όγκο εργασίας που συνεχώς συσσωρεύεται σταδικαστήριά µας. Πρόβληµα παρουσιάζεται στα Ειρηνοδικεία, στον προσδιορισµό δικασίµων που αφορούν τις υποθέσεις του ν. 3869/2010. Σε 63 από τα 155 συνολικά Ειρηνοδικεία της χώρας (στα οποία 63 περιλαµβάνονται τα µεγαλύτερα) ο προσδιορισµός γίνεται, σε ποσοστό 50% από αυτά, από 6 έως 12 µήνες, σε ποσοστό 30% έως 2 χρόνια, σε ποσοστό 10% σε 3 χρόνια και σε ποσοστό 10% από 4 έως 10 χρόνια. Πάντως, είναι χαρακτηριστικό ότι ο αριθµός των αναβολών στις εν λόγω υποθέσεις εκτινάσσεται σε ποσοστό 50% των υποθέσεων που εισάγονται προς συζήτηση. Ευελπιστούµε ότι η πρόσληψη νέων ειρηνοδικών που προβλέπεται να γίνει τον ερχόµενο Ιανουάριο θα βοηθήσει την κατάσταση. Για τις καθυστερήσεις στην έκδοση των αποφάσεων θα πρέπει ο καθένας µας να οργανώσει καλλίτερα τον τρόπο εργασίας του, αλλά και να κάνει αυτό το κάτι παραπάνω που έκαναν πάντοτε και χρειάζεται κάθε φορά να κάνουν οι δικαστικοί λειτουργοί για να ανταποκρίνονται στις υψηλές απαιτήσεις του λειτουργήµατός τους. Συγχρόνως, όµως, πρέπει να χρησιµοποιηθούν και άλλοι τρόποι αποφόρτισης της συσσωρευόµενης δικαστικής ύλης. Οι θεσµοί της διαµεσολάβησης και της δικαστικής µεσολάβησης µπορούν να φανούν χρήσιµοι. Για τη διαµεσολάβηση υπάρχει ήδη η γνωστή απόφαση της διοικητικής ολοµέλειας του Αρείου Πάγου και πρέπει να βρεθεί ο κατάλληλος τρόπος, ώστε το θεσµικό αυτό εργαλείο να τεθεί στη διάθεση και της δικής µας έννοµης τάξης. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, Θέλω να γνωρίζετε, ότι στον Άρειο Πάγο ακούγεται και ο παλµός της καρδιάς σας, οι αγωνίες σας και οι προβληµατισµοί σας. Όλα αυτά µας απασχολούν, µας προβληµατίζουν, όταν καλούµαστε, στο Ανώτατο ∆ικαστικό Συµβούλιο, να αποφασίσουµε για την υπηρεσιακή σας κατάσταση, τις µεταθέσεις, τοποθετήσεις, αποσπάσεις, προσπαθώντας να εναρµονίσουµε τις υπηρεσιακές ανάγκες µε τις προσωπικές και οικογενειακές σας ανάγκες. Γνωρίζουµε, ότι δηµιουργούνται προσωπικά και οικογενειακά προβλήµατα,όταν κατά τη διάρκεια του δικαστικού έτους είµαστε υποχρεωµένοι, να κάνουµε αποσπάσεις δικαστών και εισαγγελέων, για να καλύψουµε επιτακτικές ανάγκες κάποιων δικαστηρίων, εξαιτίας ασθενειών και άλλων λόγων που γνωρίζετε ή αντιλαµβάνεστε, ώστε αυτά τα δικαστήρια να µη δυσλειτουργήσουν, ενώ συγχρόνως κινδυνεύει να αποσταθεροποιηθεί και η λειτουργία των δικαστηρίων από τα οποία γίνονται οι αποσπάσεις, διότι δεν διαθέτουµε µία ανεξάντλητη δεξαµενή από την οποία να µπορούµε να αντλούµε δικαστές. Η δύσκολη αυτή κατάσταση οφείλεται σε µία µείωση των οργανικών θέσεων των δικαστών που έγινε στο παρελθόν. Ήδη, έχω απευθύνει, µε έγγραφό µου, αίτηµα στο Υπουργείο της ∆ικαιοσύνης για την αύξηση των οργανικών θέσεων των πρωτοδικών, προέδρων πρωτοδικών, εφετών και προέδρων εφετών και ευελπιστώ, ότι ο κ. Υπουργός ∆ικαιοσύνης, ο οποίος στη σύντοµη υπουργία του έχει δείξει το ενδιαφέρον του για την προώθηση των ζητηµάτων της ∆ικαιοσύνης, να θέσει σε κίνηση τη σχετική διαδικασία. Από το βήµα αυτό θέλω να συγχαρώ τις νέες και τους νέους ειρηνοδίκες,που προέρχονται από τον τελευταίο διαγωνισµό και αφού διήλθαν τη δοκιµαστική τους υπηρεσία, µονιµοποιήθηκαν, αλλά και εκείνες και εκείνους των οποίων η µονιµοποίηση θα µας απασχολήσει στο επόµενο Ανώτατο ∆ικαστικό Συµβούλιο, διότι µε ελάχιστη εµπειρία, µε ελάχιστη εξάσκηση, κυριολεκτικά, εκτινάχτηκαν στις έδρες των ειρηνοδικείων, για να αντιµετωπίσουν φόρτο εργασίας, να δικαιοδοτήσουν και σε δύσκολες υποθέσεις, να ασκήσουν διοικητικά καθήκοντα και τα κατάφεραν. Θέλω,όµως, να συγχαρώ εκείνες και εκείνους από τους δικαστικούς λειτουργούς όλων των βαθµών, οι οποίοι συµπαραστάθηκαν στους νέους ειρηνοδίκες, όταν εµφανίστηκαν στις περιφέρειές τους, τους βοήθησαν να προσανατολιστούν στο δικαστικό χώρο και τους µετέφεραν, στο βαθµό που µπορούσαν, µέροςτης εµπειρίας τους. Γίναµε αποδέκτες πληροφόρησης τέτοιων καλών συµπεριφορών και θέλω να τις επαινέσω και να τις προβάλλω, ως καλώς εννοούµενης συναδελφικής αλληλεγγύης συµπεριφορές. Επιτακτικά, όµως, ήδη τίθεται το ζήτηµα δηµιουργίας ειδικής κατεύθυνσης ειρηνοδικών στηνΕθνική Σχολή ∆ικαστών, διότι δεν γίνεται αλλιώς, το απαιτούν οι σύγχρονες συνθήκες. Οι νέοι ειρηνοδίκες πρέπει να είναι κατάλληλα προετοιµασµένοι πριν ανέβουν στις έδρες των ειρηνοδικείων. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το ισχυρότερο όπλο, το µεγαλύτερο προτέρηµα και εφόδιο του δικαστή είναι το όνοµά του, αυτό που κτίζει κάθε µέρα της σταδιοδροµίας του, µε τις αποφάσεις του, µε τη συµπεριφορά του, µε το ήθος του, µε την επιµέλεια και συνέπειά του, κι έτσι καταξιώνεται στις συνειδήσεις των συναδέλφων του, των δικηγόρων, του νοµικού κόσµου, των πολιτών και κερδίζει το σεβασµότους, κι έτσι διακρίνεται. Αυτό το όνοµα τον συνοδεύει στη σταδιοδροµία του, το βάρος του ονόµατός του τον διατηρεί όρθιο µέσα στη δίνη των καιρών, µέσα στις τρικυµίες των περιστάσεων. Θωρακίστε, λοιπόν, το δύσκολο έργο σας, µε το σεβασµό και την εµπιστοσύνη που θα απορρέει από το καλό σας όνοµα. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, Έχοντας διανύσει 40 χρόνια δικαστικής διαδροµής ορατό ατενίζω, πλέον,στον ορίζοντα της ζωής µου, το σηµείο της ολοκλήρωσής της. Εκ βαθέων θέλω να σας εξοµολογηθώ ότι τη µεγαλύτερη αίσθηση χαράς και ικανοποίησης, στη διάρκεια αυτού του γοητευτικού, υπέροχου ταξιδιού µέσα στη ∆ικαιοσύνη, µου έδωσε το γεγονός ότι εξαιτίας της ιδιότητας του Προέδρου του Αρείου Πάγου µου δόθηκε η ευκαιρία να απευθυνθώ σε σας, να σας κοιτάξω πρόσωπο µε πρόσωπο, τόσο στις γενικές συνελεύσεις, όσο και κατά τις συναντήσεις µας στα κατά τόπους δικαστήρια και να προσπαθήσω να σας κάνω κοινωνούς κάποιων προβληµατισµών και σκέψεών µου. Από αυτή,ακριβώς, τη σχέση αντλώ την άνεση να σας ζητήσω κάτι και να σας καλέσω σε κάτι. Σας καλώ, λοιπόν και σας ζητώ να συνεχίσετε, να κρατάτε σταθερά τη σκυτάλη της ∆ικαιοσύνης, για να την παραδώσετε στις επόµενες γενεές λειτουργών της. Σας καλώ και σας ζητώ, να συνεχίσετε, µε σύνεση, µε σωφροσύνη, αλλά και µε τόλµη, να αναζητάτε τη «δίκαιη κρίση», αυτήν που έχουν ανάγκη οι συµπολίτες µας, όταν προστρέχουν σε σας, για να µην σπάσει ο ιστός της κοινωνίας, να µην εκλείψουν οι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι συγκρότησαν κοινωνίες. Σας καλώ και σας ζητώ, να διατηρήσετε την ενότητά σας και να αναπτύξετε την καλώς εννοούµενη συναδελφική αλληλεγγύη. Σας καλώ και σας ζητώ, µε νηφαλιότητα, ωριµότητα και ορθή κρίση, να διαβουλευθείτε και να εκφράσετε τις απόψεις σας για την προετοιµαζόµενη συνταγµατική αναθεώρηση. Σας καλώ και σας ζητώ, να είστε και να γίνεστε αυτοί που στα πρόσωπά σας ο ελληνικός λαός θέλει να βλέπει, ως τελευταίο του καταφύγιο. Σας καλώ και σας ζητώ, να είστε και να γίνεστε αυτό που το Σύνταγµα και οι νόµοι του κράτους αξιώνουν από εσάς: εγγυητές του κράτους δικαίου, θεµέλιο στέρεο, πυλώνας ακλόνητος του δηµοκρατικού µας πολιτεύµατος.
*Οµιλία του Προέδρου του Αρείου Πάγου στην Ετήσια Γενική Τακτική Συνέλευση της Ένωσης ∆ικαστών και Εισαγγελέων τη 15η ∆εκεµβρίου 2018
Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr
