Δημήτρης Μπόλης: Πολιτική(οί) και δικαιοσύνη
«…ἡ δὲ δικαιοσύνη πολιτικόν· ἡ γὰρ δίκη πολιτικῆς κοινωνίας τάξις ἐστίν, ἡ δὲ δικαιοσύνη τοῦ δικαίου κρίσις». Κατά τον Αριστοτέλη, η Δικαιοσύνη ως αρετή, είναι συνυφασμένη με την Πολιτεία, είναι αυτή που συντονίζει τη συμπεριφορά των ανθρώπων.
Όρος και χώρος για την αναγωγή του ανθρώπου στην αρετή είναι η ανθρώπινη κοινωνία, η πολιτικά συντεταγμένη, η κρίσιμη δε αποστολή του Δικαίου είναι να εμπεδώνει (κατά το Δεσποτόπουλο) την πολιτική κοινωνία.
Γράφει ο δικηγόρος Δημήτρης Νικ. Μπόλης
Η δικαστική λειτουργία είναι η υπεύθυνη για τη μη παρεκτροπή του Δικαίου, ο δε δικαστής χαρακτηρίζεται από τον Αρχαίο Φιλόσοφο – ακριβώς για να προσδώσει τη μεγίστη σημασία του ρόλου του στη λειτουργία της Πολιτείας – ως «Δίκαιον έμψυχον».
Η δικαστική εξουσία είναι αυτή στην οποία συνταγματικά έχουν δικαίωμα να προσφύγουν όλοι, ενώπιον αυτής δε, δεν πρέπει να υφίστανται ταξικοί ή άλλοι διαχωρισμοί, αφού όλοι είναι ίσοι. Η δικαστική λειτουργία λοιπόν είναι η μόνη υπεύθυνη για την εφαρμογή του Δικαίου, καθορίζει δε την κοινωνική συνοχή, αφού άπαντες γνωρίζουν ότι αν αδικηθούν, έχουν τη δυνατότητα να προστατευτούν από το φυσικό τους δικαστή.
Αυτά είναι τα δεδομένα και για το σύγχρονο κράτος Δικαίου και τη συντεταγμένη Πολιτεία. Βασική προϋπόθεση διατήρησης της συνοχής της κοινωνίας, είναι αυτονόητα η αμεροληψία της Δικαιοσύνης. Γι’ αυτό ήδη από το 1789 και τη Γαλλική επανάσταση, η Δικαστική εξουσία διαχωρίστηκε από τις εκτελεστική και νομοθετική, ακριβώς διότι πρέπει να διαφυλαχθεί η ανεξαρτησία της.
Τον τελευταίο καιρό, πλήθος δημοσιευμάτων αναφέρονται σε καταγγελίες περί προσπάθειας επηρεασμού της δικαιοσύνης αναφορικά σε συγκεκριμένες υποθέσεις, έντονα κομματικού-πολιτικού ενδιαφέροντος, το αυτονόητο δε της ανεπηρέαστης Δικαιοσύνης αμφισβητείται εντόνως από μεγάλα πολιτικά κόμματα, οι υπαινιγμοί πια, έχουν γίνει ευθείες βολές: «Προσπάθεια χειραγώγησης της Δικαιοσύνης απευθείας από το Μαξίμου…», καταγγέλλει η αξιωματική αντιπολίτευση. Ζητά δε, την παρέμβαση της Δικαιοσύνης.
Το φαινόμενο βέβαια των καταγγελιών περί προσπάθειας επηρεασμού της Δικαιοσύνης από την εκτελεστική εξουσία δεν είναι σημερινό, αντιθέτως είναι σταθερά επαναλαμβανόμενο από την ίδρυση του Ελληνικού κράτους, είτε δικαίως είτε αδίκως. Άπαντες γνωρίζουν ότι η εκτελεστική εξουσία παρενέβη ώστε να καταδικαστεί ο Θ,Κολοκοτρώνης, παρά τις προσπάθειες των αδέκαστων Τερτσέτη και Πολιζωίδη.
Η απόφαση για τη «Δική των εξ» στο Γουδί είχε εντόνως κατακριθεί ως πολιτικά καθοδηγούμενη από την επαναστατική κυβέρνηση, μετά θάνατον δε, κατόπιν αναψηλάφησης της Δίκης, ο Άρειος Πάγος δικαίωσε τους εκτελεσθέντες. Η παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου καταγγέλθηκε από πολλούς ως πολιτική δίωξη, ακόμη και η αθώωσή του με ψήφους 7-6 δημιούργησε υπόνοιες, ψιθύρους, αμφισβητήσεις. Αυτό ακριβώς που δημιουργεί κάθε συζήτηση περί της αμεροληψίας της Δικαιοσύνης.
Ενώ σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο οι Έλληνες φαίνεται να εμπιστεύονται τη Δικαστική εξουσία περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη, το πιο ανησυχητικό αποτέλεσμα των όποιων καταγγελιών είναι ακριβώς ότι πλήττεται αυτή η εμπιστοσύνη. Παλαιός Πρόεδρος Εφετών, συνήθιζε να λέει (σε κατηγορουμένους που ξεκινούσαν την απολογία τους με τη φράση έχω εμπιστοσύνη στην Ελληνική δικαιοσύνη) «και μόνο που το λες είμαι σίγουρος ότι μας αμφισβητείς». Κάθε φορά που αμφισβητείται η Δικαιοσύνη, μεγαλώνει η δυσπιστία των Ελλήνων στις Δικαστικές αποφάσεις.
Το επιχείρημα ότι αφού η Δικαιοσύνη επηρεάζεται, όπως λένε οι πολιτικοί, και στη δική μου υπόθεση ο δικαστής επηρεάστηκε και με αδίκησε, τα τελευταία χρόνια ακούγεται όλο και περισσότερο από τον ηττημένο διάδικο ή τον καταδικασθέντα κατηγορούμενο
Η διαιώνιση τελικά όποιου θέματος αφορά στη λειτουργία της Δικαιοσύνης, πολλώ δε μάλλον στην αμεροληψία της, αποτελεί πλήγμα στην ίδια την Πολιτεία. Και αφού αποτελεί πλήγμα στην Πολιτεία, αποτελεί κατά την αριστοτελική φιλοσοφία πλήγμα στην ευδαιμονία του κάθε πολίτη. Καταγγελίες πάντα γίνονται και πολύ φοβάμαι ότι θα εξακολουθήσουν να γίνονται.
Αφενός θα πρέπει άμεσα να διερευνώνται ώστε να αποδεικνύεται αν πράγματι έγιναν προσπάθειες «…χειραγώγησης της Δικαιοσύνης…» ή όχι, αφετέρου η εκτελεστική εξουσία καλό θα είναι να διαχωριστεί πλήρως από τον ορισμό των Προέδρων και αντιπροέδρων των Ανωτάτων Δικαστηρίων, ακριβώς για να μην καταλείπετε η όποια υπόνοια διασύνδεσης των δύο εξουσιών. Εν όψει δε της επικείμενης συνταγματικής αναθεώρησης, σε σχετικό δημοψήφισμα που διοργάνωσε η Ένωσή τους, οι διοικητικοί δικαστές τάχθηκαν σε ποσοστό 70% κατά της συνέχισης του έως σήμερα τρόπου ορισμού των Προέδρων και αντιπροέδρων των Ανωτάτων Δικαστηρίων.
Η εύρυθμη και ανεπηρέαστη λειτουργία της Δικαιοσύνης είναι η μόνη που μπορεί να κρατήσει σε συνοχή την Πολιτεία, γιατί: «Πάσα δέ δήπου πόλις άπολις άν γίγνοιτο, έν ή δικαστήρια μή καθεστώτα εϊη κατά τρόπον» (Πλάτων Νόμοι 766δ)
Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr
