Κωνσταντίνος Γώγος: Καταχραστής του Δημοσίου η καθαρίστρια;

Έχουμε γίνει μάρτυρες της τελευταίες ημέρες της είδησης της καταδίκης καθαρίστριας σε ποινή καθείρξεως ύψους δέκα ετών από Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων. Είδηση η οποία έχει απασχολήσει την κοινή γνώμη σε σημείο μάλιστα να υπάρχουν ήδη σωρεία δηλώσεων και ανακοινώσεων από νομικούς, δικαστικούς και εισαγγελικούς κύκλους. Ήδη δε υπάρχουν φωνές για άμεση κατάργηση του, όπως αναφέρουν, απαρχαιωμένου Ν. 1608/1950.

Γράφει ο δικηγόρος Αθηνών Κων/νος Γώγος

Ωστόσο, εύκολα θα αναρωτηθεί κανείς αν όντως το ζήτημα είναι να παύσει να ισχύει ένας νόμος ο οποίος επιβάλλει ποινές καθείρξεως σε καταχραστές κατά του Δημοσίου (;), ή αν όντως στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε μη ορθή υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών στο ορθό νομικό κανόνα.

Σύμφωνα, με το άρθρο 386 ΠΚ:

1. Όποιος με σκοπό να αποκομίσει ο ίδιος ή άλλος παράνομο περιουσιακό όφελος βλάπτει ξένη περιουσία πείθοντας κάποιον σε πράξη, παράλειψη ή ανοχή με την εν γνώσει παράσταση ψευδών γεγονότων σαν αληθινών ή την αθέμιτη απόκρυψη ή παρασιώπηση αληθινών γεγονότων τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών• και αν η ζημία που προξενήθηκε είναι ιδιαίτερα μεγάλη, με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών. 2. Οι διατάξεις του άρθρου 72 για το κατάστημα εργασίας εφαρμόζονται και εδώ. 3. Επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα ετών: α) αν ο υπαίτιος διαπράττει απάτες κατ’ επάγγελμα ή κατά συνήθεια και το συνολικό όφελος ή η συνολική ζημία υπερβαίνουν το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ ή β) αν το περιουσιακό όφελος ή η προξενηθείσα ζημία υπερβαίνει συνολικά το ποσό των εκατό είκοσι χιλιάδων (120.000) ευρώ».

Παράλληλα, στο Ν. 1608/1950 ορίζεται:

1. Εις τον ένοχον των εν τοις άρθροις 216, 218, 242, 256, 258, 372, 375 και 386 του διά του Νόμου 1492 κυρωθέντος Ποινικού Κώδικος προβλεπομένων αδικημάτων, εφ’ όσον ταύτα πάντα στρέφονται οπωσδήποτε κατά του Δημοσίου ή Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, το δε επιτευχθέν ή επιδιωχθέν όφελος του πράξαντος ή η προσγενομένη ή οπωσδήποτε απειληθείσα ζημία του Δημοσίου ή του Νομικού Προσώπου υπερβαίνει το ποσόν των 100.000 μεταλλικών δραχμών επιβάλλεται η ποινή της καθείρξεως, οσάκις δε συντρέχουν ιδιαζόντως επιβαρυντικαί περιστάσεις, ιδία δε όταν ο ένοχος εξηκολούθησεν επί μακρόν χρόνον την εκτέλεσιν του εγκλήματος ή το αντικείμενον αυτού είναι ιδιαιτέρως μεγάλης αξίας, επιβάλλεται η ποινή της ισοβίου καθείρξεως ή του θανάτου. 2. Με τας εν τη προηγουμένη παραγράφω ποινάς, ηλαττωμένας κατά το εν άρθρω 83 του Κώδικος μέτρον, τιμωρούνται και οι ένοχοι των εν άρθροις 231, 232 και 394 πράξεων, εφ’ όσον αύται διαπράττονται εν σχέσει προς αδικήματα περί ων η προηγουμένη παράγραφος.3. Τα αδικήματα που προβλέπονται από το παρόν άρθρο εκδικάζονται από το κατά το άρθρον 111 του διά του Νόμου 1493 κυρωθέντος Κώδικος Ποινικής Δικονομίας οριζομένων Πενταμελών Εφετείων.4. Αι διατάξεις των άρθρων 105 και 106 του Κώδικος Ποιν. Δικονομίας εφαρμόζονται και επί των αδικημάτων του παρόντος άρθρου».

Καθίσταται επομένως σαφές πως ένα εκ των στοιχείων της αντικειμενικής υποστάσεως του ανωτέρω αδικήματος είναι η αποκόμιση παράνομου περιουσιακού οφέλους και συγκεκριμένα στην ειδικότερη περίπτωση θα πρέπει να υπάρχει ζημία του Δημοσίου.

Ωστόσο, στη συγκεκριμένη περίπτωση θα πρέπει να προσδιορίσουμε ποιο είναι το παράνομο περιουσιακό όφελος που αποκόμισε η κατηγορουμένη, αφού το μόνο ποσό το οποίο ελάμβανε από το Δημόσιο ήταν αποκλειστικά και μόνον ο μισθός της. Επομένως, ποια είναι η ζημία του Δημοσίου με την καταβολή του μισθού της καθαρίστριας αφού στη συγκεκριμένη περίπτωση υπήρχε η αντίστοιχη αντιπαροχή της σε εργασία; Εργασία δε για την οποία αντικειμενικά πληρούσε τις προϋποθέσεις και παρείχε ανελλιπώς στο Δημόσιο. Δεύτερον, στη θέση της κατηγορουμένης ούτως ή άλλως θα βρισκόταν κάποια άλλη καθαρίστρια, αφού η θέση ήταν εντός των στόχων του Δημοσίου. Επομένως, το Δημόσιο σε κάθε περίπτωση θα κατέβαλλε το μισθό καθαρίστριας αν όχι στη συγκεκριμένη κατηγορουμένη σε κάποια άλλη. Επομένως, πως ζημιώθηκε το Δημόσιο αφού ούτως ή άλλως θα κατέβαλλε το συγκεκριμένο ποσό;

Από εκεί και πέρα τουλάχιστον όσον αφορά την ταπεινή άποψη του συντάκτη το συγκεκριμένο αδίκημα της απάτης κατά του Δημοσίου αν ήθελε υποτεθεί ότι τελέστηκε αυτό έγινε μία φορά στιγμιαία κατά την προσκόμιση του απολυτηρίου κατά την διαδικασία της προσλήψεως. Σε καμία περίπτωση η ψευδής παράσταση κατά του Δημοσίου δεν επαναλαμβανόταν κάθε φορά που λάμβανε το μισθό της. Άλλωστε, δε μπορούμε να θεωρήσουμε ότι κάθε φορά που ελάμβανε το μισθό της επιδείκνυε το πλαστό της απολυτήριο. Σε κάθε περίπτωση η σκέψη ότι το συγκεκριμένο αδίκημα είναι διαρκές δημιουργεί το αποτέλεσμα να θεωρούμε ότι αυτό συνεχίζει και τελείται εσαεί. Εύλογα επομένως θα πρέπει να αναρωτηθούμε πως είναι δυνατόν να έχουμε αδίκημα στο δικό μας δικονομικό σύστημα το οποίο να άρχεται κάποτε και τελείται εσαεί.

Πότε επομένως άρχεται η παραγραφή; Στην επίδικη υπόθεση λοιπόν αν ήθελε υποτεθεί ότι τελέσθηκε το αδίκημα της απάτης κατά του Δημοσίου, αυτό τελέσθηκε άπαξ το 1996 με τη κατάθεση του πλαστού απολυτηρίου. Επομένως, το αδίκημα κατά την εκδίκαση της υποθέσεως είχε ήδη παραγραφεί.

Εν κατακλείδι, θα πρέπει να αναλογιστούμε ότι ο συγκεκριμένος νόμος αφορά τους καταχραστές του Δημοσίου και η επαπειλούμενη ποινή ορίζεται ως η ισόβια κάθειρξη. Η συζήτηση επομένως περί κατάργησής του θα πρέπει να μας θέσει προβληματισμό ως προς τους ποιους θα ωφελούσε μία τέτοια ενέργεια. Σαφώς και η τροποποίησή του είναι επιβεβλημένη προκειμένου να εναρμονισθεί με την αρχή της αναλογικότητας, η κατάργησή του ωστόσο θα αφήσει ένα μεγάλο κενό στη προσπάθεια του νομικού συστήματος κατά των καταχραστών του Δημοσίου.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr