Κώστας Μποτόπουλος: Ψέμα και λύση
Όσο κατακάθεται ο κουρνιαχτός κυβερνητικών δηλώσεων, τόσο βγαίνουν στην επιφάνεια τα ψέματα που λένε οι κυβερνώντες, ακόμα και για μείζονα πολιτικά και θεσμικά ζητήματα. Ισχύει για τη χτεσινή τηλεοπτική εμφάνιση του Πρωθυπουργού αλλά και για τις πρόσφατες «διευκρινήσεις» του Υπουργού Δικαιοσύνης για την ενδεχόμενη πρόωρη αποφυλάκιση καταδικασθέντων για τρομοκρατία.
Γράφει ο Συνταγματολόγος Κώστας Μποτόπουλος
Έχω δημόσια ξεχωρίσει και για την κατάρτιση και για τη διαφορά από τους προκατόχους του και για ορισμένες αποφάσεις του τον απερχόμενο Υπουργό Δικαιοσύνης, ώστε να δικαιούμαι, πιστεύω, να είμαι ιδιαίτερα αυστηρός όταν ξεφεύγει. Και δεν μπορεί αλλιώς παρά συνειδητή διαστρέβλωση της αλήθειας να χαρακτηριστεί η προσπάθεια του να δικαιολογήσει τις συνέπειες του πρόσφατα ψηφισθέντος Ποινικού Κώδικα επικαλούμενος άλλο άρθρο από αυτό που ισχύει και που ετοιμάζονται να χρησιμοποιήσουν οι ενδιαφερόμενοι.
Ο Υπουργός αναφέρθηκε στα 25 χρόνια έκτισης ποινής που θεσπίζει το άρθρο για την κανονική απόλυση καταδικασθέντων σε ισόβια, ενώ η κρίσιμη και ειδικότερη, διάταξη για την πρόωρη απόλυση είναι του άρθρου 110Α του νέου Κώδικα: αφορά σε καταδικασθέντες για τους οποίους «συντρέχουν σωρευτικά περισσότερες ποινές» (στον προηγούμενο Κώδικα, όταν είχαν επιβληθεί περισσότερες ποινές δεν μπορούσε να γίνει πρόωρη απόλυση) και θεσπίζει ελάχιστο όριο 17 ετών παραμονής στη φυλακή.
Το ότι πολλούς καταδικασθέντες για συμμετοχή στη 17Ν βαρύνουν σωρευτικές καταδίκες και έχουν μείνει ακριβώς 17 έτη στη φυλακή το αφήνω στην κρίση σας, χωρίς πάντως να ισχυρίζομαι ότι οι έγκριτοι καθηγητές που συμμετείχαν στη νομοπαρασκευαστική επιτροπή του νέου Κώδικα είχαν αναγκαστικά συνείδηση της παγίδας.
Το κρίσιμο, πέρα από την αποκάλυψη, είναι τι μπορεί να γίνει από εδώ και μπρος. Με δεδομένη τη γενική αρχή του Ποινικού Κώδικα περί υπερίσχυσης της ευνοϊκότερης και όχι της νεότερης διάταξης, με τη νέα μάλιστα έννοια που προσλαμβάνει ρητά η ευνοϊκότερη διάταξη ως κρινόμενη ανά πρόσωπο και ανά περίπτωση, θεωρώ ότι το κλειδί είναι διπλό.
Καταρχάς άμεση αλλαγή του άρθρου 110Α , μάλλον στην κατεύθυνση της απαγόρευσης πρόωρης απόλυσης επί σωρευτικών καταδικών (είναι δίκαιο και αναλογικό η αυξημένη απαξία να οδηγεί σε απώλεια κάποιων προνομίων), με μεγάλη μάλιστα κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Στη συνέχεια, η μάχη θα δοθεί στο επίπεδο της ερμηνείας αν η συγκεκριμένη ρύθμιση είναι δικονομικού ή ουσιαστικού δικαίου: αν κριθεί, από τον Άρειο Πάγο, ότι η απόλυση από τη φυλακή είναι διαδικασία και όχι ουσία, τότε η νεότερη διάταξη είναι αυτή που θα εφαρμοστεί, γιατί, κατά τη νομολογία του ανώτατου δικαστηρίου, ο κανόνας υπερίσχυσης της ευνοϊκότερης διάταξης ισχύει μόνο περί ουσιαστικών διατάξεων.
Είναι μια μάχη που αξίζει να δοθεί, για λόγους κράτους δικαίου και πολιτειακής σταθερότητας, ακόμα και αν η πρόωρη απόλυση δεν θα είναι αυτόματη αλλά κατά την κρίση δικαστικού συμβουλίου. Η αλλαγή της συγκεκριμένης ρύθμισης θα διασώσει, εξάλλου, άλλες, μικρότερης σημασίας, διατάξεις του νέου Ποινικού Κώδικα που η επιστημονική κοινότητα δέχεται ότι κινούνται στη σωστή κατεύθυνση.
*Συνταγματολόγος, πρώην ευρωβουλευτής
Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr
