Λίλα Ραγκούση: Πόσα χρόνια φυλακή είναι αρκετά τελικά;

Μετά την απόφαση του Μικτού Ορκωτού Λαμίας που με την αναγνώριση της ελαφρυντικής περίστασης του σύννομου βίου, οδήγησε στην αποφυλάκιση Κορκονέα και ομολογουμένως, ταράχθηκε το κοινό περί δικαίου αίσθημα, νομίζω ήρθε η ώρα να δούμε ξανά με τι κριτήρια αξιολογούμε μια απόφαση ποινικού δικαστηρίου και κυρίως με τι κριτήρια ενιστάμεθα, ειδικά εμείς οι δικηγόροι.

Γράφει η δικηγόρος Λίλα Ραγκούση

Ξεκινώντας κάθε συζήτηση περί ποινών, οφείλουμε να υπενθυμίζουμε στους εαυτούς μας αλλά και στην κοινωνία, ότι το σύστημά μας είναι σωφρονιστικό και όχι τιμωρητικό όπως στην Αμερική, ήτοι ο κρατούμενος παραμένει στην φυλακή για όσο διάστημα προβλέπεται από τον Ποινικό Κώδικα με ουσιαστικό σκοπό να επιστρέψει στην κοινωνία σωφρονισμένος.

Υπάρχουν και οι απόψεις εκείνες που θεωρούν ότι και στην Ελλάδα το σύστημα λόγω των υψηλών ποινών που δίνονται είναι τιμωρητικό, αλλά αν αναλογιστούμε τις διατάξεις εκείνες που προβλέπουν πραγματικό χρόνο έκτισης της ποινής για την αποφυλάκιση, θα έλεγα ότι βρίσκεται τελικά μια ισορροπία, αν και είναι μακρύς ακόμα ο δρόμος του εξορθολογισμού των ποινών.

Παράλληλα, το ποινικό μας σύστημα κινείται κυρίως γύρω από τον άξονα του κατηγορουμένου, πώς θα τιμωρηθεί για την πράξη του, γεγονός που εγείρει πολλές φορές αντιρρήσεις ως προς την ουσιαστική επανόρθωση της βλάβης του θύματος ή ακόμα και της ηθικής αποζημίωσης του θύματος και του περίγυρού του.

Από φοιτητές όμως ακόμα αντιλαμβανόμαστε ότι ποτέ δεν θα μπορέσεις να αποκαταστήσεις, ειδικά σε περιπτώσεις ανθρωποκτονίας, πλήρως την τάξη για το θύμα και τους οικείους του, αλλά δεν μπορείς και να εξοντώσεις, ποινικά και κατ’ επέκταση πραγματικά, τον κατηγορούμενο ειδικά λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι το μεγαλύτερο μέρος των κατηγορουμένων οδηγείται στην φυλακή ως έκτιση ποινής.

 Το αξιόποινο γεγονός αξιολογείται και δικάζεται με συγκεκριμένους δικονομικούς κανόνες και με πρωταρχικό γνώμονα τα δικαιώματα του κατηγορουμένου καθώς η θέση αυτή είναι ιερή. Η ακροαματική διαδικασία κρίνει την ζωή του και ορθά όλα εκκινούν από αυτήν την βάση. Ο κάθε κατηγορούμενος είναι μια μοναδική περίπτωση και το δικαστήριο οφείλει στην τελική του κρίση να αξιολογήσει πολύ αυστηρά για το αν πρέπει ο κατηγορούμενος να οδηγηθεί τελικά στην φυλακή.

Στην Ελλάδα βέβαια που η πλειοψηφία των καταδικασμένων οδηγείται στην φυλακή, επιτυγχάνουμε την ικανοποίηση του κοινωνικού συνόλου, αλλά για τον νομικό κόσμο αποτελεί μια εξαιρετικά αυστηρή εφαρμογή του νόμου καθώς υπάρχει, στην θεωρία πάντα, η δυνατότητα έκτισης της ποινής εκτός φυλακής, όπως για παράδειγμα ο κατ’ οίκον περιορισμός κ.α. Αν αναλογιστούμε δε τις πραγματικές συνθήκες κράτησης και διαβίωσης στις φυλακές θα έπρεπε να είμαστε ακόμα πιο σκεπτικοί ως προς τον εγκλεισμό των κατηγορουμένων.

Όπως ανέφερα και παραπάνω, η ικανοποίηση του παθόντα και των οικείων του, ειδικά σε περιπτώσεις ανθρωποκτονίας, είναι ρεαλιστικά αδύνατη καθώς η απώλεια δεν μπορεί ποτέ να αποκατασταθεί και η πράξη ενέχει τέτοια χαρακτηριστικά που ξυπνά πρωτογενείς ενστικτώδεις αντιδράσεις. Ο νόμος όμως δεν μπορεί να ακολουθήσει το συναίσθημα, γιατί τότε θα έπρεπε να γυρίσουμε σε σολομώντειες λύσεις που δεν αρμόζουν σε κανέναν νομικό πολιτισμό.  Ο κατηγορούμενος δικάζεται και καταδικάζεται και από εκεί ξεκινά ο δικός του προσωπικός Γολγοθάς μέχρι να υπάρξει η δική του «ανάσταση».

Η παραμονή στην φυλακή είναι ένας αγώνας επιβίωσης με πολύ σκληρούς όρους, όπου ακόμα και οι πιο «σκληροί» λυγίζουν και η καθημερινότητα γίνεται αμείλικτη. Κάθε χρόνο γίνονται μελέτες που αποδεικνύουν το αυτονόητο, η προσωπικότητα συνθλίβεται, η ζωή χάνει την ουσιώδη αξία της και η φθορά είναι σωματική, ψυχική και ηθική.

Οι δυνατότητες επανακοινωνικοποίησης, ειδικά στην χώρα μας όπου η κοινωνική μέριμνα για την επανένταξη των αποφυλακισμένων είναι μηδενική, καταλήγουν στον τραγικό απολογισμό της δημιουργίας απόκληρων που μένουν πάντα εκτός κοινωνικού συνόλου ή ακόμα χειρότερα, «ζητιάνων» του Καρκαβίτσα που το μίσος και οι συνθήκες τους ωθούν εκ νέου στην παραβατικότητα.

 Με αυτά τα δεδομένα, και αν όντως θέλουμε μια δικαιοσύνη τυφλή και δίκαιη, ακόμα και αν δεν συμφωνούμε με την όποια αποφυλάκιση, είναι δίκαιο το Εφετείο, ως δεύτερος βαθμός, ο βαθμός του κατηγορουμένου όπως έλεγε πάντα ο πατέρας μου, να αναγνωρίσει ελαφρυντικό, εφόσον προβλέπεται και το δικαιούται ο κατηγορούμενος.

Είναι δίκαιο να δοθεί μια ευκαιρία σε έναν άνθρωπο μετά από 13 χρόνια στην φυλακή να μπορέσει να γυρίσει στην όποια ζωή του έχει μείνει πίσω. Εξάλλου, από τις Ερινύες ουδείς γλίτωσε και αυτό είναι μια τιμωρία που κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να σε λυτρώσει.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr