Ποιοι πέφτουν στα «μαλακά» με τον νέο Ποινικό Κώδικα και ποιοι θα έχουν το «ακαταδίωκτο». Στο «στόχαστρο» πλέον και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
Στα «μαλακά» ρίχνει το σχέδιο του νέου Ποινικού Κώδικα όσους δωροδοκούν, διαπράττουν κλοπές, τοκογλυφίες, απιστία, απάτη, διαρρήξεις ή υπεξαιρούν πράγματα. Όπως προβλέπεται, τα αδικήματα αυτά μετατρέπονται σε πλημμελήματα εφόσον (εκτός της δωροδοκίας) δεν ασκείται βία, δεν θίγουν το Δημόσιο, ενώ ο υπαίτιος κάποιων εξ αυτών μπορεί να αθωωθεί πλήρως αν αποκαταστήσει τη ζημία μέχρι την έκδοση παραπεμπτικού βουλεύματος ή αν τέλεσε την πράξη από «ανάγκη».
Όπως παρατηρεί ο διακεκριμένος καθηγητής της Νομικής Αθηνών Χρίστος Μυλωνόπουλος που στο παρελθόν είχε συμμετάσχει σε άλλες νομοπαρασκευαστικές επιτροπές για την αλλαγή των Κωδίκων «Η ρύθμιση του σχεδίου που προβλέπει ότι για εγκλήματα κατά της περιουσίας και ιδιοκτησίας ο δράστης απαλλάσσεται από κάθε ποινή αν προβεί σε εντελή ικανοποίηση του παθόντος νομιμοτόκως, συμπεριλαμβανομένου και του Δημοσίου, απευθύνει σφαλερό μήνυμα.
Κι αυτό γιατί ουσιαστικά ενθαρρύνει τους εγκληματίες να τελέσουν την πράξη και σε περίπτωση που συλληφθούν να απαλλαγούν εφόσον ικανοποιήσουν τον παθόντα μέχρι να παραπεμφθούν αμετάκλητα. Θεωρώ ότι θα έπρεπε η δυνατότητα απαλλαγής από την ποινή να συνοδεύεται από κάποια κύρωση (οικονομική ή στερητική της ελευθερίας). Επίσης σε περίπτωση απόπειρας ο δράστης δεν απαλλάσσεται από την ποινή, αφού δεν έχει τίποτα να επιστρέψει, με αποτέλεσμα η ρύθμιση να είναι αντιφατική.».
Παράλληλα, η κλοπή και η υπεξαίρεση, που έως τώρα διώκονταν αυτεπαγγέλτως , εφόσον ψηφιστεί ο νέος κώδικας, θα απαιτείται έγκληση του θιγόμενου.
Όσον αφορά τώρα τη δωροδοκία, ένα αδίκημα το οποίο το «συναντάμε» σε όλες σχεδόν τις υποθέσεις διαφθοράς (εξοπλιστικά, Siemens κ.ά), εκείνος που δίνει τα «δώρα» θα αντιμετωπίζει ποινές έως 3 έτη ή χρηματική ποινή, από φυλάκιση 1 έως 5 έτη και (υποχρεωτικά) χρηματική ποινή που ίσχυε έως τώρα. Στις περιπτώσεις δε που επρόκειτο για δωροδοκία κρατικού αξιωματούχου υπήρχε η επιβαρυντική πρόβλεψη με ποινές έως 10 έτη ενώ με στον υπό διαβούλευση κώδικα αναφέρονται ποινές τουλάχιστον 3 ετών.
Οι υπερασπιστές της εν λόγω αλλαγής αντιτείνουν ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων το αδίκημα της δωροδοκίας συνοδεύεται και από αυτό του ξεπλύματος άρα η τιμωρία είναι δεδομένη. Ωστόσο και η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομη δραστηριότητα αντιμετωπίζεται πλέον επιεικέστερα. Δηλαδή, αν τελεστεί μία φορά ξέπλυμα τότε η προβλεπόμενη ποινή είναι τουλάχιστον 3 έτη και χρηματική ποινή. Άρα μετατρέπεται από κακούργημα που τιμωρείται με φυλάκιση από 5 έως 10 χρόνια σε πλημμέλημα. Στις περιπτώσεις δε που η πράξη τελείται κατ΄ εξακολούθηση ενώ πριν η προβλεπόμενη ποινή ήταν από 10 έως 20 τώρα πέφτει στα έως 15 έτη.
Αξιοσημείωτο, επίσης για τις υποθέσεις διαφθοράς, είναι ο ορισμός που γίνεται του Δημοσίου καθώς όπως προβλέπεται ως Δημόσιο νοείται πλέον ο στενός δημόσιος τομέας, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οι Περιφέρειες. Αυτό σημαίνει ότι βγαίνουν εκτός των επιβαρυντικών διατάξεων που προέβλεπαν ποινές έως και ισόβιας κάθειρξης οι Τράπεζες και τα Νομοθετικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (ανεξάρτητα αν λαμβάνουν επιχορήγηση από το Κράτος).
Ενδεικτικά δηλαδή στην υπόθεση με τα δάνεια των κομμάτων, τα τραπεζικά στελέχη που ελέγχονται για απιστία ή οι εκπρόσωποι των κομμάτων που ελέγχονται για ηθική αυτουργία στο εν λόγω αδίκημα εφόσον οι εισαγγελείς που διενεργούν τώρα την προκαταρκτική έρευνα κρίνουν ότι πρέπει να ασκηθούν ποινικές διώξεις αυτές θα είναι με την απλή τους μορφή δηλαδή φυλάκιση και χρηματική ποινή. Αν η ζημία που προκλήθηκε υπερβαίνει συνολικά το ποσό των 120.000 ευρώ τότε θα επιβάλλεται κάθειρξη έως δέκα έτη και χρηματική ποινή.
Στην δεύτερη περίπτωση, με τα ΝΠΙΔ, ενδεικτική είναι η περίπτωση όπου κατηγορούμενοι είναι μέλη της διοίκησης των Ελληνικών Ναυπηγείων οι οποίοι εμπλέκονται στην υπόθεση των γερμανικών υποβρυχίων όπως ο πρώην επικεφαλής τους Σωτήρης Εμμανουήλ.
Όπως επισημαίνει ο κ. Μυλωνόπουλος «το σχέδιο επαναφέρει «από την πίσω πόρτα» την κατάργηση του εδαφίου Δ του άρθρου 263 Α ΠΚ , το οποίο προβλέπει επιβαρυντικές ποινές και για τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου που χρηματοδοτούνται με δημόσιο χρήμα όταν οι πράξεις τους στρέφονται κατά του Δημοσίου. Όταν επιχειρήθηκε να καταργηθεί με το Νόμο 4254/2014 είχαν προκληθεί πλήθος αντιδράσεων με αποτέλεσμα να επανέλθει το επίμαχο εδάφιο με άλλο νόμο λίγες ημέρες αργότερα». Τότε οι περισσότεροι είχαν δει πίσω από αυτή την κατάργηση τον Σ. Εμμανουήλ
Ναρκωτικά στα «μαλακά»
Σε πολλές από τις παραπάνω περιπτώσεις , η πλειοψηφία των νομικών υποστηρίζει ότι η μείωση των ποινών για οικονομικά εγκλήματα, για τα οποία προβλέπεται ακόμη και η μη άσκηση ποινικής δίωξης εφόσον κάποιος πληρώσει τη ζημία που προκάλεσε, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση αφού είμασταν το μοναδικό κράτος στην Ευρώπη που εξομοίωνε την αφαίρεση ζωής με τέτοια εγκλήματα. Όπως επίσης ότι πλέον οι πλημμεληματικές ποινές θα εκτίονται. Ωστόσο στέκονται στο ότι στον υπό διαβούλευση νέο Ποινικό Κώδικα, μία από τις τελευταίες του διατάξεις, το άρθρο 463 που εντάσσεται στις μεταβατικές, προβλέπει τα εξής:
- Όπου σε ειδικούς νόμους απειλείται ποινή φυλάκισης, προστίθεται διαζευκτικά και η χρηματική ποινή, όπως αυτή προβλέπεται στο άρθρο 57 του παρόντος κώδικα.
- Όπου σε ειδικούς νόμους απειλείται κάθειρξη έως δέκα έτη, αυτή μετατρέπεται σε φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών και χρηματική ποινή.
- Όπου σε ειδικούς νόμους απειλείται μόνο ποινή ισόβιας κάθειρξης, προστίθεται διαζευκτικά και η πρόσκαιρη κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών.»
Βάσει αυτών των διατάξεων, όπως εξηγεί στο dikastiko.gr ο δικηγόρος Δημήτρης Μπόλης «παρατηρείται μία ραγδαία αλλαγή που προτείνεται να συντελεστεί και στα εγκλήματα που προβλέπονται στους ειδικούς Ποινικούς Νόμους, δηλαδή εγκλήματα που δεν περιλαμβάνονται στον Ποινικό Κώδικα αλλά ισχύουν ως ειδικά Νομοθετήματα όπως ο νόμος περί ναρκωτικών, ή περί αρχαιοκαπηλίας, ο περί πνευματικής ιδιοκτησίας και βέβαια ο περί νομιμοποίησης εσόδων από παράνομη δραστηριότητα.
Αναφορικά στο νόμο περί ναρκωτικών, για τον καταδικασθέντα με τις επιβαρυντικές του Νόμου περιστάσεις, η έως σήμερα ποινή ήταν αυτή της ισοβίου. Πλέον διαζευκτικά μπορεί να επιβληθεί κάθειρξη από 10 έως 15 έτη. Στην αρχαιοκαπηλία όποιος χωρίς άδεια της αρχής διενεργεί ανασκαφή με σκοπό την ανεύρεση ή αποκάλυψη αρχαίων τιμωρείται σήμερα με κάθειρξη έως 10 έτη, ενώ με την ίδια ποινή τιμωρείται και ο δράστης που υπεξαιρεί μνημείο ιδιαίτερα μεγάλης αξίας. Με τις νέες διατάξεις προτείνεται η επιβολή ποινής φυλάκισης τουλάχιστον τριών ετών”.
Και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο «στόχαστρο».
Στο άρθρο 159 που αφορά τη δωροληψία πολιτικών προσώπων πλέον εντάσσεται και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Έως τώρα δεν προβλεπόταν κάτι τέτοιο για τον ανώτατο πολιτειακό άρχοντα ενώ όπως σημειώνουν νομικοί το συγκεκριμένο άρθρο έρχεται σε αντίκρουση με το άρθρο 49 του Συντάγματος που προβλέπει ότι «ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν ευθύνεται οπωσδήποτε για πράξεις που έχει ενεργήσει κατά την άσκηση των καθηκόντων του , παρά μόνο για εσχάτη προδοσία ή παραβίαση, με πρόθεση, του Συντάγματος. Για πράξεις που δεν σχετίζονται με την άσκηση των καθηκόντων του η δίωξη αναστέλλεται εωσότου λήξει η προεδρική θητεία.
Πλέον προβλέπεται ότι με κάθειρξη και χρηματική ποινή τιμωρείται και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εφόσον ζητήσει ή λάβει άμεσα ή μέσω τρίτου, για τον εαυτό του ή άλλους, οποιασδήποτε φύσης ωφελήματα που δεν δικαιούται ή απαιτεί τέτοια ως αντάλλαγμα για ενέργεια ή παράλειψή του, μελλοντική ή ήδη τελειωμένη, που ανάγεται στα καθήκοντά του ή αντίκειται σε αυτά.». Επιπλέον «σε περίπτωση καταδίκης για τις πράξεις των προηγούμενων παραγράφων επιβάλλεται και έκπτωση από τη δημόσια θέση που κατέχει ο καταδικασθείς».
«Ακαταδίωκτο» για τα Μνημόνια και την Συμφωνία των Πρεσπών.
Πλην ωστόσο όσων προβλέπονται ενδιαφέρον έχουν και κάποιες διατάξεις του Ποινικού Κώδικα που καταργούνται. Όπως το άρθρο 151. Τι προέβλεπε; Πώς αυτός που ενεργεί «ως πληρεξούσιος του ελληνικού κράτους ή συμμάχου του και διεξάγει με κάποια άλλη κυβέρνηση υποθέσεις του εντολέα του με πρόθεση κατά τέτοιο τρόπο που να μπορεί να προκύψει βλάβη για τον εντολέα, τιμωρείται με κάθειρξη». Που παραπέμπει αυτό; Σύμφωνα με έγκριτους νομικούς σε περιπτώσεις όπως τα Μνημόνια ή η Συμφωνία των Πρεσπών που πλέον όσοι έβαλαν τις υπογραφές τους δεν υπάρχει πρόβλεψη για τυχόν τιμωρία τους σε περίπτωση που διαπιστωνόταν ότι δεν έπραξαν προς όφελος της χώρας.
Αίσθηση προκαλεί δε η κατάργηση του άρθρου 74 με το νέο ποινικό κώδικα. Με το ισχύον καθεστώς καταργείται ολικά ο θεσμός της δικαστικής απέλασης. Αποτέλεσμα αυτού να επιβάλλονται ποινές για βαρύτατα ποινικά αδικήματα χωρίς να έχει το δικαστήριο τη δυνατότητα να απελάσει τον αλλοδαπό καταδικασθέντα μετά την έγκριση της κακουργήματος ήσουν του ποινής.
Σύμφωνα με τον ποινικολόγο Κωνσταντίνο Γώγο: «Η δικαστική απέλαση υπήρξε τεράστιας σημασίας διάταξη για την τήρηση της έννομης τάξης εντός της Ελληνικής επικράτειας. Η κατάργησή της εγείρει ερωτήματα για το ποιόν ωφελεί».
Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr
