Σοφία Τσιπτσέ: Γιατί ο Άρειος Πάγος “πάγωσε” τις προσδοκίες δανειοληπτών ελβετικού φράγκου

 Χιλιάδες δανειολήπτες ελβετικού φράγκου ανέμεναν καρτερικά την έκδοση απόφασης της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, προκειμένου να δοθεί ένα πράσινο φως στο ακανθώδες ζήτημα που τους ταλανίζει.

Αναλύει η δικηγόρος Σοφία Τσιπτσέ

Η υπ’ αριθμ. 4/2019 απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου έβαλε εν τέλει φρένο στις προσδοκίες τους , δικαιώνοντας τους ισχυρισμούς της Τράπεζας.

 Σύντομο ιστορικό:

 Δανειολήπτρια είχε καταθέσει αγωγή, προκειμένου να ακυρωθεί δανειακή σύμβαση ελβετικού φράγκου, λόγω καταχρηστικού όρου της δανειακής σύμβασης σε ξένο νόμισμα. Η καταχρηστικότητα αυτή βασίζεται στη βασική θέση ότι μία ισοτιμία σε μεταγενέστερο χρόνο συνιστά ένα μελλοντικό και αβέβαιο γεγονός, που δημιουργεί ανασφάλεια στις συναλλαγές.

 Το αίτημα όλων εν γένει των αγωγών με το αντικείμενο αυτό , συνίσταται στην αναγνώριση του όρου, ότι η αποπληρωμή θα γίνεται με βάση την ισοτιμία που ίσχυε κατά το χρόνο υπογραφής των εν λόγω συμβάσεων και όχι με βάση την εκάστοτε ισοτιμία.

 Το Πολυμελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης σε πρώτο βαθμό απέρριψε το αίτημα της δανειολήπτριας, η οποία ακολούθως άσκησε αναίρεση , απευθυνόμενη στον Άρειο Πάγο, προκειμένου να δικαιωθεί. Ο Άρειος Πάγος με την υπ’ αριθμ. 884/2018 απόφασή του παρέπεμψε την υπόθεση στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου , προκειμένου να κριθεί από την Ολομέλεια το μέγα αυτό ζήτημα.

 Παρά το γεγονός ότι ο Εισαγγελέας του Ανώτατου Δικαστηρίου είχε  διαφορετική άποψη, επικαλούμενος μάλιστα την πρόσφατη Ευρωπαϊκή απόφαση , η οποία δικαίωνε τους δανειολήπτες, η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου με την υπ’ αριθμ. 4/2019 απόφασή του αποφάσισε ότι Ο ΟΡΟΣ ΑΠΟΠΛΗΡΩΜΗΣ ΤΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΤΡΕΧΟΥΣΑ ΙΣΟΤΙΜΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΟΣ ΟΡΟΣ , ΑΛΛΑ ΔΗΛΩΤΙΚΟΣ, και ότι οι Τράπεζες ως όφειλαν παρείχαν επαρκή ενημέρωση προς τους δανειολήπτες για τους κινδύνους που ενέχει η υπογραφή μιας τέτοιας σύμβασης.

 Αξιοσημείωτο είναι ότι εκκρεμεί η εκδίκαση της συλλογικής αγωγής των 4.500 δανειοληπτών. Αρχές Δεκεμβρίου του 2018 είχε οριστεί αρχικά η συζήτηση από το Α1 Τμήμα του Αρείου Πάγου. Η αντίδικος όμως Τράπεζα υπέβαλε αίτημα αναβολής για το λόγο ότι εκκρεμούσε τότε η απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου για υπόθεση ίδιας φύσης και υπήρχε κίνδυνος έκδοσης αντιφατικών αποφάσεων . Το αίτημα αναβολής είχε γίνει δεκτό, ορίστηκε μάλιστα μακρινή δικάσιμος, γεγονός που προκάλεσε την έντονη κατακραυγή και αντίδραση των δανειοληπτών και συνηγόρων τους.

Μετά από  αίτημα προτίμησης για συντομότερη δικάσιμο,  η δικάσιμος για τη συζήτηση της συλλογικής αγωγής μεταφέρθηκε την 20η Μαίου του 2019, όπου αναμένονται και οι εξελίξεις επί τις υποθέσεως.

Οι δανειολήπτες των ελβετικών φράγκων αποτελούν μία ειδική κατηγορία οφειλετών,  οι οποίοι κατά την περίοδο 2004-2009 έλαβαν από πιστωτικά ιδρύματα τα εν λόγω δανειακά προϊόντα. Η συγκεκριμένη κατηγορία δανειοληπτών έχει οδηγηθεί σε πραγματικό αδιέξοδο και έχουν «κοκκινήσει» με κίνδυνο να χάσουν τις περιουσίες τους, όχι γιατί άλλαξαν τα οικονομικά τους δεδομένα λόγω της γενικότερης οικονομικής κρίσης, αλλά επειδή ΑΛΛΑΞΕ Η ΙΣΟΤΙΜΙΑ ΤΟΥ ΕΛΒΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩ!  Τούτο μάλιστα αποτελεί την ειδοποιό διαφορά της συγκεκριμένης κατηγορίας δανειοληπτών με τους υπόλοιπους υπερχρεωμένους οφειλέτες.

Την περίοδο εκείνη περί τις 70.000 δανειολήπτες πείστηκαν για το ¨επωφελές¨ δανειακό προϊόν καθότι η μηνιαία δόση υπήρξε προνομιακή λόγω της τότε ισοτιμίας.

Από το 2010 και έκτοτε η ισοτιμία ευρώ- ελβετικό φράγκο άλλαξε θεαματικά με αποτέλεσμα όλοι οι εν λόγω δανειολήπτες να βρεθούν εγκλωβισμένοι από μία ¨επωφελή¨ σύμβαση που τους καταδίκασε σε χρέη.

Το βασικό επιχείρημα  των δανειοληπτών αποτελεί  το  άρθρο 291 ΑΚ, όπου σύμφωνα με αυτό ο οφειλέτης σε ξένο νόμισμα έχει δικαίωμα να πληρώσει σε εγχώριο νόμισμα» , όπως επίσης και η καταχρηστικότητα του όρου ότι η δόση θα πληρώνεται σύμφωνα με την εκάστοτε ισοτιμία κατά το χρόνο πληρωμής της δόσης.

Η Κοινοτική Οδηγία 93/13 της ΕΕ εισήγαγε την ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΗ υποχρέωση ενημέρωσης από πλευράς των πιστωτικών ιδρυμάτων για μία επικείμενη δανειακή σύμβαση.

Στην αντίπερα όχθη,  τα πιστωτικά Ιδρύματα που χορηγούσαν τα εν λόγω δανεικά προϊόντα, αντιλέγουν ότι ενημέρωναν τους δανειολήπτες αρκούντως για τα δανειακά προϊόντα που εκχωρούσαν , οπότε ήταν σύννομες με την προσυμβατική τους υποχρέωση , μετακυλώντας με αυτόν τον τρόπο την ευθύνη στην άλλη πλευρά.

Το ζήτημα των δανείων σε ελβετικό φράγκο απασχολεί και άλλες ευρωπαϊκές έννομες τάξεις. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο όμως με πρόσφατη απόφασή του έκρινε πως το ζήτημα των δανείων αυτών δεν θα κριθεί από αυτό κατά τρόπο γενικό που να ισχύει για όλες τις χώρες κράτη – μέλη. Θα πρέπει να ερευνάται μεμονωμένα από τα Δικαστήρια των κρατών , ούτως ώστε να διαπιστώνεται ad hoc το ενδεχόμενο της ακύρωσης των συμβάσεων, λόγω  καταχρηστικών όρων.

Η απόφαση 4/2019 του Αρείου Πάγου «παγώνει» τις προσδοκίες της δικαίωσης των δανειοληπτών και θα αποτελέσει θεμέλιο λίθο, όπου θα στηριχθούν και άλλες ανάλογες υποθέσεις. Βρισκόμαστε βέβαια εν αναμονή της εκδίκασης της συλλογικής αγωγής από το Α1 Τμήμα του Αρείου Πάγου.

Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαίο να βρεθεί μία διέξοδος στο αδιέξοδο των χιλιάδων πολιτών που συναπαρτίζουν την ειδική αυτή κατηγορία δανειοληπτών. Τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο λόγω του πλήθους τους (13 δις ευρώ) αποτελεί πλέον ζήτημα κοινωνικό και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Τα κόκκινα δάνεια καλά κρατούν… και δεν αναμένεται σύντομα να αλλάξουν χρώμα.

* δικηγόρος παρ’ Εφέταις, Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια ΥΔΔΑΔ

*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο ant1news.gr

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr