Χριστόφορος Σεβαστίδης: Η -υπό διωγμό- απεργία και η «αιτιολογημένη απόλυση»

Του Χριστόφορου Σεβαστίδη*

Ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων αναγνωρίζει αυτονόητα δικαιώματα, τα οποία ωστόσο στην πράξη έχουν καταργηθεί, είναι παροπλισμένα ή έχουν περιοριστεί σε κάποιον πολύ στενό πυρήνα τους. Σε τι αντιστοιχίζεται για παράδειγμα η διακήρυξη του δικαιώματος του προσώπου να εργάζεται, όταν οι μορφές ελαστικής απασχόλησης με ελάχιστους μισθούς αντιπροσωπεύουν την πλειοψηφία των συμβάσεων εργασίας σε όλη την Ευρώπη;

Το άρθρο 31, που αναγνωρίζει το δικαίωμα του εργαζομένου σε ένα όριο μέγιστης διάρκειας εργασίας, σε ημερήσιες και εβδομαδιαίες περιόδους ανάπαυσης, πως συμβιβάζεται με την συρρίκνωση και τον περιορισμό της κυριακάτικης αργίας, τις απλήρωτες υπερωρίες, την καθιέρωση ακόμα και 12ήμερης συνεχούς εργασίας, την οργάνωση του χρόνου εργασίας σύμφωνα με την Οδηγία 2003/88/ΕΚ; Πόσο υποκριτική μοιάζει η διασφάλιση του δικαιώματος διαπραγμάτευσης και συλλογικών δράσεων των εργαζομένων σε μια εποχή που η απεργία είναι υπό διωγμό σε πολλά κράτη της Ευρώπης, οι συλλογικές και οι κλαδικές συμβάσεις εργασίας έχουν υποκατασταθεί από την ατομική ή επιχειρησιακή διαπραγμάτευση και η ανεργία κάνει τους εργαζόμενους ευάλωτους να δεχτούν όλες τις πιέσεις και τις απαιτήσεις της εργοδοσίας; Τι σημαίνει η απαγόρευση των διακρίσεων λόγω φύλου, φυλής, χρώματος κλπ, που εισάγει το άρθρο 21, σε μια Ευρώπη του Σαλβίνι, της Λεπέν, του Όρμπαν, του Κουρτς, του Ντούντα;

Το άρθρο 19 απαγορεύει τις ομαδικές απελάσεις και ορίζει ότι κανείς δεν μπορεί να απομακρυνθεί, να απελαθεί ή να εκδοθεί προς κράτος όπου διατρέχει σοβαρό κίνδυνο. Σε μια Ευρώπη που αξιολογεί την μετανάστευση και την προσφυγιά, για τις οποίες ευθύνη φέρει και η ίδια, ως κυρίαρχο πρόβλημα και αναζητεί τρόπους να περιορίσει το φαινόμενο με την κατά το δυνατόν ταχύτερη επαναπροώθηση προσφύγων, έχει καμία πρακτική εφαρμογή το άρθρο 19; Το δικαίωμα των ηλικιωμένων να διάγουν αξιοπρεπή και ανεξάρτητη ζωή και να συμμετέχουν στον κοινωνικό και πολιτιστικό βίο, το οποίο κατοχυρώνεται το άρθρο 25, πως συνδέεται με την αύξηση των ορίων απασχόλησης, την «ενεργό γήρανση» του πληθυσμού και τις συντάξεις που δεν καλύπτουν ούτε τις στοιχειώδεις ανάγκες των συνταξιούχων; Ο κατάλογος των δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται θεωρητικά αλλά παραβιάζονται στην πράξη διατρέχει όλο το κείμενο του Χάρτη.

Αλλά ας πάμε και σε έναν άλλο Χάρτη της ΕΕ. Τον Αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη, που κατοχυρώνει τα κοινωνικά δικαιώματα. Θα αναφερθώ σε ένα πρόσφατο και αρκετά κατατοπιστικό παράδειγμα. Το ΜΠρΠειρ με την υπ’ αριθμό 3220/2017 απόφασή του εφάρμοσε για πρώτη φορά το άρθρο 24 του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, ο οποίος κυρώθηκε με το ν. 4359/2016. Το άρθρο 24 απαγορεύει την αναιτιολόγητη καταγγελία της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου, καθώς θεωρεί δικαίωμα όλων των εργαζομένων να μη λύεται η εργασιακή τους σχέση χωρίς βάσιμο λόγο και εφεξής τα Δικαστήρια θα πρέπει να ερευνούν την ύπαρξη ή μη βάσιμου λόγου και να θεωρούν άκυρη κάθε απόλυση που δεν βασίζεται σε τέτοιον. Συνεπώς με το άρθρο 24 γίνεται αντιληπτό ότι το καθεστώς της αναιτιώδους καταγγελίας δεν είναι συμβατό με την απόλυση για βάσιμο λόγο που εγγυάται το νέο άρθρο. Το αιτιολογημένο της απόλυσης, το οποίο ισχύει από δεκαετίες στα περισσότερα κράτη της ΕΕ και κατοχυρώνεται και στο άρθρο 30 του Χάρτη των Θεμελιωδών δικαιωμάτων ήταν πάγιο αίτημα των εργατικών συνδικάτων στην Ελλάδα και «κόκκινο πανί» για τους εργοδότες. Θεσμοθετήθηκε με το άρθρο 48 ν. 4611/2019 στις 17 Μαΐου 2019.

Μετά από σφοδρές αντιδράσεις των εργοδοτών και ιδίως του ΣΕΒ, που απείλησε για φρένο στις προσλήψεις νέου προσωπικού, η Κυβέρνηση με το άρθρο 117 ν. 4623/2019 κατήργησε και μάλιστα αναδρομικά το αιτιολογημένο της απόλυσης και επανήλθαμε στο προγενέστερο καθεστώς. Η ευαισθησία λοιπόν των Κυβερνήσεων για την ορθή εφαρμογή και τήρηση της Κοινοτικής Νομοθεσίας, των Διεθνών Συμβάσεων, σταματάει τη στιγμή που ορθώνονται μπροστά της τα οικονομικά συμφέροντα των επιχειρηματιών. Μπροστά στο επιχειρηματικό κέρδος οι Χάρτες, οι διεθνείς δεσμεύσεις και τα νομοθετήματα καταρρέουν ολοκληρωτικά. Στη θέση του στομφώδους Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων οι λαοί της Ευρώπης έχουν περισσότερο την ανάγκη μιας ταπεινής νομοθεσίας, που θα σέβεται έμπρακτα την ανθρώπινη αξιοπρέπεια…

*ΔΝ-Εφέτης- Πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών Εισαγγελέων

*Χαιρετισμός στο Σεμινάριο Επιμόρφωσης που συνδιοργανώνει η Ε.Δ.Ε., η EPLO και ο Συνήγορος του Πολίτη με θέμα «Πρακτικά ζητήματα στην Εφαρμογή του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ».

* Το απόσπασμα της ομιλίας αναρτήθηκε στο ende.gr

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr