Όχι ο κ. Τράμπ δεν τρελάθηκε! Η Γροιλανδία, το Δίκαιο της Θάλασσας και οι γνωστές σε εμάς, ΑΟΖ

Το ενδιαφέρον του Αμερικανού προέδρου για την εξαγορά της Γροιλανδίας από την Δανία προκάλεσε σε πολλούς κοροϊδευτικά σχόλια και θυμηδίες .

Ωστόσο πριν γελάσουμε με το στιλ και τον τρόπο εκφοράς λόγου του κ. Τραμπ μάλλον δεν πρέπει να διαφύγει της προσοχής μας ότι εκφράζει συγκεκριμένα και σχεδόν “παγιωμένα” από δεκαετίες αιτήματα της κεντρικής αμερικανικής αντίληψης για την θέση της στον κόσμο . Ζητήματα γεωστρατηγικής σημασίας.

Κατά μία “σατανική” σύμπτωση το ενδιαφέρον Τράμπ για εξαγορά εδάφους εκδηλώθηκε προς την χώρα από την οποία, ένα αιώνα πριν οι ΗΠΑ έκαναν την τελευταία αγορά τους! Η αμερικανική κυβέρνηση πρόσθεσε στην επικράτεια της τα τελευταία “ακίνητα” το 1917, αγοράζοντας από την Δανία τις Παρθένες Νήσους, άλλη μία κτήση του Βασιλείου της Κοπεγχάγης που ,όπως λέει τώρα ο κ. Τράμπ για την Γροιλανδία , βρίσκονταν πολύ μακριά από την μητρόπολη.

Λιώνουν οι πάγοι; Θαυμάσια γιατί ανοίγουν οι δρόμοι

Πριν από αρκετά χρόνια επιφανής Αμερικανός αναλυτής προέτρεπε όλους τους δυτικούς αντί να κλαίνε για την κλιματική αλλαγή και την καταστροφή ενός μοναδικού οικοσυστήματος να γιορτάσουν για “κάτι εκπληκτικά καινούργιο” για “την επερχόμενη αλλαγή”. Σαφώς ο απόλυτα αισιόδοξος αναλυτής αναφερόταν στο λιώσιμο των πάγων της Αρκτικής που θα αποκαλύψει τεράστιες ..ολοκαίνουργιες ενεργειακές πηγές αλλά και θα ανοίξει διάπλατα τους “δρόμους του Βορρά”.

Η πρόταση για την εξαγορά της Γροιλανδίας ,που δεν είναι καθόλου καινούργια ,ούτε προϊόν μιας στιγμιαίας ..παρόρμησης του πλανητάρχη, κινείται ακριβώς σε αυτήν την ..χαρούμενη προσμονή για το.. καινούργιο που έρχεται.

Η στρατηγική για την.. Βόρεια Γη της Επαγγελίας, στην οποία σαφώς περιλαμβάνεται και η Γροιλανδία, επίσης δεν είναι κάτι νέο. Απλώς τώρα τέθηκε φανερά στο τραπέζι από τον Αμερικανό πρόεδρο. Η Αρκτική εδώ και πολλά χρόνια είναι το επόμενο μεγάλο “πρότζεκτ” για τους μεγάλους παίκτες του πλανήτη. Κι αν η φράση του Τσέχοφ “στην Μόσχα αδελφές μου στην Μόσχα” για πολλά πολλά χρόνια συμβόλιζε την ανθρώπινη ελπίδα για κάτι νέο απέναντι σε κάτι που τελειώνει,στην σύγχρονη πραγματικότητα οι ισχυρές δυνάμεις του πλανήτη εδώ και χρόνια γνωρίζουν και ενεργούν αναφωνώντας: “στον Βορρά αδελφές μου στον Βορρά”.

Η Γροιλανδία,η παγωμένη χώρα των Ινουϊτ της οποίας έχει την επικυριαρχία η Δανία, θεωρείται ένα νησί “θησαυρός” για τις πολυεθνικές καθώς φαίνεται να διαθέτει τεράστια αποθέματα πετρελαίου, φυσικού αερίου, σπάνιων πετρωμάτων . Είναι φυσικό να προκαλεί την λαχτάρα για ..κατάκτηση οποιουδήποτε συστήματος εξουσίας που ενδιαφέρεται για το μέλλον.

Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει ακόμη αν πως και υπό ποιους όρους θα γίνει η εκμετάλλευση όλου αυτού του πλούτου που όσο λιώνουν οι πάγοι τόσο πιο πολύ θα ανοίγει τις ορέξεις …

Ωστόσο οι πάγοι που λιώνουν φέρνουν στο προσκήνιο και ακόμη μία παράμετρο, που δεν είναι άλλη από το νέο καθεστώς που δημιουργείται στον λεγόμενο Αρκτικό κύκλο.

Η γεωγραφική περιοχή επί της ουσίας αφορά 21 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα από τον Βόρειο Πόλο ως τον Αρκτικό Κύκλο. Και μπορεί η εξαφάνιση των “αιώνιων πάγων” να αποκαλύπτει στεριές με ..λαχταριστά υλικά για εκμετάλλευση αλλά αποκαλύπτει και κάτι άλλο που φαίνεται να υποτιμάται από αρκετούς αλλά πιθανότατα όχι από όσους χαράσσουν στρατηγικές και σίγουρα όχι από αυτούς που εξειδικεύονται σε αυτό που ονομάζουμε “Δίκαιο της θάλασσας”.

Ο διάπλους στον Βορρά

Το ζητούμενο για τους ισχυρούς παίκτες του πλανήτη δεν είναι τελικά , το αν θα λιώσουν οι πάγοι στην Αρκτική αλλά το πότε ώστε να ανοίξει ..επιτέλους αυτός ο δίαυλος ώστε να είναι έτοιμοι όταν θα μπορούν τα πλοία να ταξιδεύουν ανεμπόδιστα χωρίς την συνοδεία παγοθραυστικών.

Για να γίνει αντιληπτός αυτός ο διακαής πόθος για τακτικές θαλάσσιες διαδρομές μέσω των βόρειων δρόμων θα αρκούσε να αναφέρουμε ότι ένα φορτωμένο με εμπορεύματα καράβι που ξεκινά σήμερα από την Βόρεια Κίνα για να πάει στο Ρότερνταμ μπορεί να χρειαστεί περίπου 50 ημέρες για να φθάσει στο Ολλανδικό λιμάνι μέσω Σουέζ , με συνοδεία παγοθραυστικών δε τα κόστη γίνονται εντελώς αποτρεπτικά. Χωρίς τους πάγους ωστόσο σε σχεδόν αντίστροφη διαδρομή που έκανε πριν μερικά χρόνια ρωσικό τάνκερ από τη Νορβηγία στην Βόρεια Κορέα ο χρόνος μειώθηκε σε 19 ημέρες, εννοείται με παράκαμψη του Σουέζ και της “θερμής ζώνης της πειρατείας”.

Όλα αυτά όμως φαίνεται να ανήκουν σε ένα κάπως πιο μακρινό μέλλον.

Αυτό που φαίνεται να απασχολεί στο άμεσο μέλλον είναι διάφορα ζητήματα που τίθενται ως προς το νομικό σκέλος της υπόθεσης . Γιατί πάντα και παντού υπάρχει το νομικό σκέλος.

Θεωρητικά -και πρακτικά- η Αρκτική δεν ανήκει σε κάποιο ειδικό κανονιστικό καθεστώς καθώς μέχρι την ακραία εμφάνισης της για κάποιους “λατρεμένης κλιματικής αλλαγή” δεν χρειάστηκε να τεθούν μεγάλης κλίμακας κανόνες. Όχι ότι αφεθεί στην τύχη της βέβαια. Ήδη σε ένα άτυπο Συμβούλιο που έχουν δημιουργήσει οι άμεσα ενδιαφερόμενες χώρες του λεγόμενου αρκτικού κύκλου έχει πετύχει να εισέλθει και η Κίνα!

Και πάλι οι υφαλοκρηπίδες και οι ΑΟΖ

Σε ότι αφορά ωστόσο το όνειρο της ατάραχης διέλευσης πλοίων στον Αρκτικό Ωκεανό τα πράγματα μάλλον φαίνεται να ρυθμίζονται με το Δίκαιο της Θάλασσας. Η συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ορίζει ότι οι χώρες που έχουν ακτογραμμή στον Αρκτικό Ωκεανό, δηλαδή οι ΗΠΑ, Καναδάς, Ρωσία, Νορβηγία και Δανία, δικαιούνται να επεκτείνουν τα σύνορα τους και πέραν των 200 ναυτικών μιλίων αν..αποδείξουν με επίσημο επιστημονικά αποδεκτό τρόπο πως η ηπειρωτική τους υφαλοκρηπίδα -οι πάγοι δηλαδή- εκτείνεται και κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας!

Είναι περιττό να αναλυθεί περισσότερο το θέμα , καθώς μας εισάγει σε κάτι που στην Ελλάδα γνωρίζουμε αρκετά καλά. Πρόκειται για δικαιώματα τεράστιας οικονομικής σημασίας με την επέκταση και κατοχύρωση ΑΟΖ.

Καθώς οι πάγοι θα λιώνουν λοιπόν οι επόμενες διενέξεις πρόκειται να αφορούν τα αιτήματα πολλών χωρών για ελεύθερη διέλευση πλοίων , τις αντιρρήσεις χωρών που συνορεύουν με τον Αρκτικό Ωκεανό , όπως η Ρωσία και ο Καναδάς και πρώτα από όλα τις αμφισβητήσεις της υφαλοκρηπίδας. Μέχρι τώρα η διέλευση πλοίων, ανάμεσα.. στους πάγους, πέραν των 200 ναυτικών μιλίων από τις ακτές θεωρείται πλεύση εντός διεθνών υδάτων. Φαίνεται όμως πως τα πράγματα οδεύουν σε άλλες διευθετήσεις καθώς όταν λιώνουν οι πάγοι .. αναβαίνει το θερμόμετρο!

Το 2015 η Ρωσία αιτήθηκε στον ΟΗΕ την αναγνώριση υφαλοκρηπίδας στην Αρκτική. Η Δανία έχει ήδη αιτηθεί πριν χρόνια ενώ τον περασμένο Μάιο στον χορό μπήκε και ο Καναδάς.

Ο ωκεανός εκτιμάται πως “έχει να δώσει” πετρέλαιο που εκτιμάται ότι ισοδυναμεί από το15 έως και το 25% των παγκόσμιων αποθεμάτων.

Οι χώρες που διεκδικούν αυτές τις ποσότητες είναι βεβαίως οι πέντε παράκτιες του Αρκτικού Ωκεανού , οι οποίες βάσει των συνθηκών έχουν δικαίωμα εκμετάλλευσης “εντός της υφαλοκρηπίδας των 200 ναυτικών μιλίων” εντός δηλαδή της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης όπως είναι διαμορφωμένη αυτήν την στιγμή.

Αν λοιπόν μας φαίνεται παράλογο το ενδιαφέρον του Αμερικανού προέδρου για την Γροιλανδία ίσως θα είχαμε πολλές απαντήσεις να δώσουμε κοιτώντας απλά τον χάρτη.

Ο τρόπος μάλιστα που ακυρώθηκε η επίσκεψη του στην Δανία όταν η Κοπεγχάγη διεμήνυσε πως “δεν πουλάει” δεν μας αφήνει καμία αμφιβολία ως προς το μήνυμα που περνά η αμερικανική πλευρά. Το μήνυμα είναι σαφές : Μόνο για την αγορά του νησιού ενδιαφερόμαστε!

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr