Αικατερίνη Θ. Φραγκάκη: Δικαστική απόφαση περί μη αναγνώρισης της ελαφρυντικής περίστασης του πρότερου σύννομου βίου σε αλλοδαπό που εισήλθε και παρέμεινε παράνομα στη χώρα

Η ποινή μειώνεται κατά το μέτρο που προβλέπει το άρθρο 83 του ΠΚ στις περιπτώσεις που συντρέχουν ελαφρυντικές περιστάσεις.

Σύμφωνα με το άρθρο 84 ΠΚ ελαφρυντικές περιστάσεις θεωρούνται ιδίως:

α) το ότι ο υπαίτιος έζησε σύννομα ως τον χρόνο που έγινε το έγκλημα, περίσταση που δεν αποκλείεται από μόνη την προηγούμενη καταδίκη του για ελαφρό πλημμέλημα, β) το ότι στην πράξη του ωθήθηκε από μη ταπεινά αίτια ή από μεγάλη ένδεια ή υπό την επίδραση σοβαρής απειλής ή υπό την επιβολή προσώπου στο οποίο αυτός οφείλει υπακοή ή με το οποίο βρίσκεται σε σχέση εξάρτησης, γ) το ότι στην πράξη του ωθήθηκε από ανάρμοστη συμπεριφορά του παθόντος ή παρασύρθηκε από οργή ή βίαιη θλίψη που του προκάλεσε άδικη εναντίον του πράξη, δ) το ότι επέδειξε ειλικρινή μετάνοια και επιδίωξε να άρει ή να μειώσει τις συνέπειες της πράξης του, ε) το ότι συμπεριφέρθηκε καλά για σχετικά μεγάλο διάστημα μετά την πράξη του, ακόμα και κατά την κράτησή του.

Σε περιπτώσεις αλλοδαπών που εισέρχονται ή διαμένουν παράνομα στη χώρα και πράττουν τις αξιόποινες πράξεις για τις οποίες διώκονται, έχει διατυπωθεί η άποψη ότι εφόσον εισήλθαν ή παρέμειναν παράνομα στην χώρα, δεν θα πρέπει να τους αναγνωριστεί το ελαφρυντικό της παραγράφου (α), έστω και σε περιπτώσεις που κατά την είσοδο τους στη χώρα είχαν τα νομιμοποιητικά έγγραφα, τα οποία εν συνεχεία έληξαν.

Ειδικότερα, σε πρόσφατη απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων, σε υπόθεση διακίνησης ναρκωτικών, δεν αναγνωρίστηκε σε Αλβανό κατηγορούμενο το ελαφρυντικό της παραγράφου (α) παρά μόνο της παραγράφου (ε), καθώς παράμεινε παράνομα στη χώρα.

Το δικαστήριο κρίνοντας ότι οι Αλβανοί υπήκοοι δικαιούνται να εισέρχονται χωρίς βίζα στις χώρες που ανήκουν στη ζώνη Σένγκεν, για διάστημα 90 ημερών, μέσα σε χρονικό ορίζοντα 6 μηνών, ενώ ο συγκεκριμένος κατηγορούμενος είχε παραμείνει 7 μήνες στην Ελλάδα. Οι 6 μήνες ξεκινούν από την πρώτη είσοδο του αλλοδαπού στη χώρα.

Το διάστημα των 90 ημερών μπορεί να συμπληρωθεί οποτεδήποτε, αυστηρά όμως εντός του χρονικού διαστήματος των 6 μηνών από την πρώτη είσοδο στη χώρα. Οι 90 ημέρες είναι δυνατό να εξαντληθούν σε περισσότερα του ενός ταξίδια.

Ενόψει των ανωτέρω, το δικαστήριο έκρινε ότι σύννομος είναι ο βίος ενός ατόμου, το οποίο μέσα στο χρόνο επιδεικνύει σεβασμό απέναντι στα έννομα αγαθά και συμμόρφωση προς τις επιταγές του νόμου, ώστε η εγκληματική πράξη να εμφανίζεται ως η μόνη απόκλιση του από την τήρηση των κανόνων δικαίου.

Το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων λοιπόν, έκρινε ότι η παραβίαση των νόμων δε λαμβάνει χώρα μόνο με την τέλεση αξιόποινων πράξεων, αλλά εκφράζεται και με την συνεχή παραβίαση δεσμευτικών κανόνων δικαίου, ανεξαρτήτως του λευκού ποινικού μητρώου και η παράνομη διαμονή στη χώρα υποδηλώνει την παραβίαση απαγορευτικών κανόνων δικαίου.

Αντιθέτως το δικαστήριο αναγνώρισε στον κατηγορούμενο το ελαφρυντικό της παραγράφου (ε) λόγω της καλής συμπεριφοράς του υπαιτίου για μεγάλο διάστημα μετά την πράξη του, ως δείγμα της αντικειμενικά αξιολογούμενης υποχρέωσής του να συμπεριφέρεται “καλά”, δηλαδή νόμιμα.

Η σκέψη ότι ο κρατούμενος δεν είχε αντικειμενικά τις ευκαιρίες ή τα κίνητρα που παρέχει η ελεύθερη διαβίωση να συμπεριφερθεί διαφορετικά, παραβλέπει το γεγονός ότι οι συνθήκες διαβίωσης μέσα στη φυλακή είναι πολύ πιο δύσκολες από ό,τι έξω από αυτήν.

Η καλή συμπεριφορά του καταδικασθέντος για σχετικά μεγάλο διάστημα μετά την πράξη του αξιολογείται ελαφρυντικά “ακόμα και κατά την κράτησή του”.

Τούτο επιβάλλεται από τον ειδικό προληπτικό σκοπό της ποινής κατά της ελευθερίας, αφού η καλή διαγωγή του κρατουμένου αποτελεί θετική ένδικη για την κοινωνική επανένταξή του και η επιεικέστερη μεταχείρισή του προωθεί τον σκοπό αυτό.

Η Κατερίνα Θ. Φραγκάκη είναι δικηγόρος Παρ΄Αρείω Πάγω

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr