Ακριβή Ερμίδου: Το οικονομικό ζήτημα των Ειρηνοδικών

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι, 

Πριν ένα χρόνο τέτοια ημέρα, όταν το φλέγον ζήτημα όλων μας ήταν η επικείμενη ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, είχα προτείνει να αποφασίσει η Γ.Σ . να πει «Ναι» στην ενοποίηση. Σε μια ενοποίηση όμως που θα έπρεπε να γίνει με δίκαιους όρους και προϋποθέσεις που θα υπηρετούσαν την ισότητα και τον σεβασμό στην υπηρεσιακή διαδρομή των Ειρηνοδικών, τη διατήρηση του μισθολογικού τους κεκτημένου και θα παρέχουν τη δυνατότητα απεριόριστης εξέλιξής τους. Έτσι μόνο, κατά την άποψή μου, θα αναγνωριζόταν έμπρακτα από την πολιτεία ότι οι Ειρηνοδίκες ήταν ικανοί να ενταχθούν στα Πρωτοδικεία με ισότιμους όρους.

Στη συνέχεια είναι γνωστό σε όλους μας τι ακολούθησε, οι καταστάσεις, οι συνθήκες, η παντελής άρνηση του τότε προεδρείου να δει την πραγματικότητα που όλοι έβλεπαν εκτός αυτού, μέχρι που φτάσαμε στην ψήφιση ενός νόμου ενοποίησης που κατά την άποψή μου με την 27χρονη σήμερα πορεία μου ως Ειρηνοδίκης, ήταν απογοητευτικό για  όλους. Και αυτό γιατί την πρωτοβουλία για την τελική διαμόρφωση του νομοσχεδίου ανέλαβε το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ενώ  η Ένωση, διά του τότε προεδρείου της, απέτυχε να παίξει σημαντικό ρόλο και να γίνει συνδιαμορφωτής των  όρων και προϋποθέσεων της ενοποίησης, δημιουργώντας αβάσιμες προσδοκίες στους  Ειρηνοδίκες ότι το νομοσχέδιο θα αποσυρθεί, ακόμη μέχρι και την τελευταία στιγμή, κατά την ακρόαση των φορέων στην επιτροπή της  Βουλής, όπου η  ότε  Πρόεδρος της Ένωσης αρνείτο να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα και να  ζητήσει βελτιώσεις σε  διατάξεις που ακόμη ήταν αμφισβητούμενες.

Βέβαια η στάση καθενός κρίθηκε στη συνέχεια στις αρχαιρεσίες της Ένωσης που ακολούθησαν και φυσικά θα κριθούμε όλοι όσοι συμμετείχαμε στη διαδικασία αυτή για ό,τι πράξαμε ή ό,τι δεν πράξαμε, για τον  λόγο μας, τη στάση μας, τις  προτάσεις μας.  Από τη μεριά μου πάντα υποστήριζα και υποστηρίζω ότι μπροστά σε  μια  δύσκολη πραγματικότητα είναι σημαντικό πώς θα  διαχειριστεί  κανείς την κατάσταση.

Αποφάσισα να συνεργαστώ με την ομάδα του Χριστόφορου Σεβαστίδη στις  τελευταίες αρχαιρεσίες γιατί πίστευα και πιστεύω ότι ουδέποτε είπε ψέματα στους  Ειρηνοδίκες, ουδέποτε   ωραιοποίησε καταστάσεις και ουδέποτε υποσχέθηκε πράγματα που δεν θεωρούσε ορθά. Αντίθετα, είναι γνωστό ότι η πρόταση της ομάδας του στο  δημοψήφισμα που είχε προηγηθεί και προέβλεπε την ενοποίηση με τη μορφή της καθετοποίησης και της ειδικής ύλης χωρίς ανάμειξή μας με το ποινικό, δεν έγινε αποδεκτή τότε από τους  συναδέλφους. Στη συνέχεια εμείς ως ομάδα ενεργώντας με συλλογικό και ενωτικό μεταξύ μας πνεύμα και χωρίς διχαστικό λόγο, άμεσα, όταν το νομοσχέδιο ήρθε στη διαβούλευση, μελετήσαμε αυτό και καταθέσαμε προτάσεις για θέματα που κρίναμε σημαντικά για την υπηρεσιακή κατάσταση των συναδέλφων μας και θεωρούσαμε ότι ήταν και δίκαιο αλλά και εφικτό να βελτιωθούν.

Αυτά  ήταν ενδεικτικά:

α) ο χρόνος ένταξης στη γενική επετηρίδα που αρχικά προβλεπόταν να γίνεται ανά τριετία και μάλιστα σε ποσοστό 20% των οργανικών θέσεων, διατυπώνοντας το επιχείρημα ότι εφόσον το Υπουργείο αναθέτει πλήρη καθήκοντα στους δικαστές της ειδικής επετηρίδας, δεν υπάρχει κανένας λόγος να τους στερεί τη δυνατότητα άμεσης εισόδου στη γενική επετηρίδα. Μάλιστα επισημάναμε ότι η προϋπόθεση της ύπαρξης δύο τουλάχιστον εκθέσεων επιθεώρησης για την εισαγωγή στη γενική επετηρίδα, θα πρέπει να μειωθεί σε μία.

β) σχετικά με το ζήτημα των μεταθέσεων όσων ζητήσουν να παραμείνουν στην ειδική επετηρίδα προτείναμε, μετά την για οποιονδήποτε λόγο αποχώρηση από την υπηρεσία πρωτοδίκη της ειδικής επετηρίδας, η κενή οργανική θέση που δημιουργείται να καλύπτεται κατά προτεραιότητα από πρωτοδίκη της αυτής (ειδικής) επετηρίδας, εφόσον υπάρχει σχετική αίτηση μετάθεσης. Αν δεν υποβληθεί τέτοιο αίτημα μετάθεσης, τότε η οργανική αυτή θέση καλύπτεται από πρωτοδίκες της γενικής επετηρίδας.

γ) σχετικά με τον χρόνο διάρκειας  της  ειδικής επετηρίδας ζητήσαμε να προσδιορισθεί αυτός ώστε οι συνάδελφοι να κάνουν τις επιλογές τους και τον προγραμματισμό τους.

Στη συνέχεια επί του κατατεθέντος νομοσχεδίου, στο οποίο είδαμε ότι ελήφθησαν υπόψη κάποιες από τις προτάσεις μας, καταθέσαμε νέες συμπληρωματικές προτάσεις, μεταξύ των οποίων να  διευκρινισθεί η διάταξη που τέθηκε τελευταία στιγμή για τις έρευνες ώστε να αποσαφηνιστεί ότι δεν ιδρύει αποκλειστική αρμοδιότητα ερευνών για τους νυν Ειρηνοδίκες, ενώ επιμείναμε στην κατάργηση του πλαφόν του 20% του αριθμού των πρωτοδικών της γενικής επετηρίδας, ως όριο εισόδου. Εν τέλει με τις νομοτεχνικές βελτιώσεις του Υπουργείου έγινε δεκτό το αίτημά μας για κατάργηση του ανωτέρω πλαφόν 20%, καθώς επίσης και το συναφές αίτημά μας να γίνει η πρώτη κρίση του ΑΔΣ το επόμενο έτος και όχι μετά από δύο έτη. 

Όλα τα παραπάνω μπορεί να μην έδωσαν το αίσθημα πλήρους δικαίωσης σε όσους συναδέλφους επιθυμούσαν ή προσδοκούσαν κάτι διαφορετικό, ωστόσο ένα είναι σίγουρο. Ότι η ενοποίηση του πρώτου βαθμού  δικαιοδοσίας αποτελεί σήμερα την πιο σημαντική θεσμική μεταβολή στο δικαστικό μας σύστημα, για την  οποία αγωνίσθηκαν συνάδελφοί μας στο παρελθόν πιστεύοντας  ότι  η ύπαρξη δύο κατηγοριών πρωτοβάθμιων δικαστηρίων και δικαστών της ίδιας δικαιοδοσίας, αν και εφαρμόζουν το ίδιο ουσιαστικό δίκαιο και την ίδια δικονομία, αποτελούσε μια  φανερή προς όλους παραδοξότητα.

Η ενοποίηση ξεκίνησε υπό αυτές τις  συνθήκες στις  16.9.2024 με ιδιαίτερες δυσκολίες στην προσπάθεια εφαρμογής της, που όλοι γνωρίζουμε και οι περισσότεροι τις  ζούμε. Με μια επιμόρφωση που η πολιτεία αποφάσισε ότι πρέπει να γίνει περισσότερο βιαστικά και πιεστικά από ό,τι χρειάστηκε ο ίδιος ο νόμος να ψηφισθεί, η δε Δ/νση της ΕΣΔΙ σε απάντηση δύο εγγράφων μας, με τα οποία ζητούσαμε την παράταση του χρόνου επιμόρφωσης, επικαλέσθηκε ότι το χρηματοδοτικό πρόγραμμα είχε αυστηρό χρονοδιάγραμμα και θα έληγε τέλος Μαΐου 2025.  

Ποια είναι όμως η αίσθηση που έχει δημιουργηθεί σε όλους τους συναδέλφους μου; Αντιμετωπίσθηκαν οι Ερηνοδίκες ως έχοντες ανάγκη επιμόρφωσης σε όλα  τα αντικείμενα και μάλιστα σε ένα αυστηρό και ασφυκτικό πλαίσιο, ενώ βάσει του Συντάγματος είναι ισόβιοι δικαστές, δηλ. δικαστές που μέχρι χθες δίκαζαν υποθέσεις ίδιες με τα πρωτοδικεία σε αντικείμενο (με κάποιες εξαιρέσεις) και με διαφορά μόνο ως  προς το ύψος του ποσού, έχουν εμπειρία, μεγάλη νομική κατάρτιση και κυρίως οι νεότεροι Ειρηνοδίκες από τους  διαγωνισμούς του 2011 και 2014 είναι -στο σύνολό τους σχεδόν- νομικοί με εμπειρία, μεταπτυχιακά και διδακτορικά. Έχουν δε αποδείξει στο μέγιστο βαθμό ότι είναι δικαστές ουσίας, με ταχύτητα στην έκδοση αποφάσεων, με ποιότητα αποφάσεων και ικανότητα στη διεύθυνση της διαδικασίας στο ακροατήριο.

Ωστόσο, με τον νόμο αυτό της ενοποίησης και ήδη με την εκτέλεσή του ως προς τη διαδικασία της επιμόρφωσης, δίνεται η εντύπωση ότι οι Ειρηνοδίκες είναι ανεπαρκείς (ακούστηκε μάλιστα και στη Βουλή κατά τη συζήτηση του νόμου τον περασμένο Μάιο αυτή η φράση).  Άποψή μου, προσωπική πάντα, είναι ότι θα μπορούσαν να γίνουν κάποια σεμινάρια κυρίως σε κάποια αντικείμενα που δεν είμαστε εξοικειωμένοι (όπως π.χ. κτηματολόγιο, σήματα,  οικογενειακό κ.λπ.) -ούτως ή άλλως σεμινάρια και διαρκής επιμόρφωση γίνεται από την ΕΣΔΙ για όλους- καθώς και στην ποινική δικονομία κυρίως στη διεύθυνση της διαδικασίας στο ακροατήριο, λαμβανομένου υπόψη ότι το σύνολο σχεδόν των Ειρηνοδικών έχουν συμμετάσχει   κυρίως στα επαρχιακά πρωτοδικεία στις συνθέσεις του Τριμελούς  Πλημ/κείου και επομένως δεν είναι άπειροι. Το  πρόγραμμα της επιμόρφωσης όπως διαμορφώθηκε και κυρίως ο πρώτος κύκλος με την καθημερινή φυσική παρουσία και παρακολούθηση  μαθημάτων επί 6  ώρες την ημέρα, ξαναγύρισε στα θρανία έναν μεγάλο αριθμό δικαστών με εμπειρία πολλών ετών, λαμβανομένου  υπόψη ότι δεν εξαιρέθηκε κανείς.

Άρα και όσοι πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν τον Ιούνιο 2025 ή Ιούνιο 2026 (είναι  δηλ. σήμερα ηλικίας 65 ή 64  ετών) υποχρεώνονται να καθίσουν στα θρανία, υφιστάμενοι  ψυχική και  σωματική ταλαιπωρία. Όλα αυτά το μόνο που αφήνουν στους συναδέλφους  μου είναι μια πίκρα ότι στα τελευταία χρόνια ενός αξιοπρεπούς υπηρεσιακού βίου αντιμετωπίσθηκαν ως ανεπαρκείς δικαστές και αυτή η αδικία δεν μπορεί να αποκατασταθεί  με τίποτα. Πέραν αυτού υπάρχουν πολλές νέες συνάδελφοι που ήδη βρίσκονται σε άδεια ανατροφής τέκνου ή άδεια λοχείας ή τοκετού κ.λπ., ακόμη και συνάδελφοι που αντιμετωπίζουν κάποια σοβαρή ασθένεια. Ωστόσο και αυτοί, σύμφωνα με τις  οδηγίες της ΕΣΔΙ, έπρεπε να υποβάλουν αίτηση παρακολούθησης κάποιου κύκλου. 

Είναι αλήθεια και θέλω να είμαι δίκαιη ότι η κ. Διευθύντρια της ΕΣΔΙ, η κ. Παπαδοπούλου, έκανε υπεράνθρωπες προσπάθειες να αντιμετωπίσει το κάθε πρόβλημα που ανέκυψε και να βρεθούν  λύσεις. Εμείς απ’ την πλευρά μας άμεσα αποστείλαμε δύο έγγραφα (υπ΄αριθμ. πρωτ. 273/4.7.2024  και  323/30.8.2024) αλλά και με συνεχείς επαφές με την κ. Διευθύντρια της ΕΣΔΙ, ζητήσαμε τη βελτίωση της εν γένει κατάστασης όπου ήταν δυνατόν με τη διαδικτυακή παρακολούθηση όσων ήταν αδύνατη η φυσική παρουσία.

Στο οικονομικό ζήτημα των συναδέλφων μας  πρώην Ειρηνοδικών. Από την πρώτη στιγμή που μπήκε στη διαβούλευση το σχέδιο νόμου της ενοποίησης, εντοπίσαμε τις ασάφειες ως προς τη μισθολογική μεταχείριση των Ειρηνοδικών κατά τη μετάβασή τους στο νέο υπηρεσιακό καθεστώς. Καταθέσαμε και στη διαβούλευση σχετικές παρατηρήσεις όπου εντοπίζαμε τα ασαφή σημεία, όπως π.χ. σε όσους Ειρηνοδίκες είχαν συμπληρώσει 7 έτη δικαστικής υπηρεσίας, καταθέσαμε προτάσεις κατά τη συζήτηση του σχεδίου στις επιτροπές και εν συνεχεία, όταν αναλάβαμε τη διοίκηση της Ένωσης, άμεσα επισκεφθήκαμε τον Υφυπουργό κ. Μπούγα, όπου του υποβάλαμε τις  σχετικές παρατηρήσεις μας και τα αιτήματά μας γύρω από το  μισθολογικό ζήτημα, εγγράφως και  προφορικά σε συνάντηση που έλαβε χώρα στις  31.7.2024 , κάτι που επαναλήφθηκε και στις 11/9/2024 (σχετικό το υπ’ αριθμ. πρωτ. 347 /2024  έγγραφό μας).

Εν τέλει κατόπιν συνεχούς παρακολούθησης του ζητήματος και συνεχείς επαφές με την αρμόδια προϊσταμένη του Υπουργείου, όλοι οι συνάδελφοι πρώην Ειρηνοδίκες που είχαν κλείσει την  16.9.2024 τα επτά χρόνια δικαστικής υπηρεσίας λαμβάνουν σήμερα πλήρεις αποδοχές προέδρου Πρωτοδικών. Στη συνέχεια με το υπ’ αριθμ. πρωτ. 469/25.11.2024 νεότερο έγγραφό μας που αποστείλαμε στον  Υφυπουργό κ. Μπούγα, με το οποίο επαναλάβαμε δύο αιτήματα που δεν είχαν ακόμη ικανοποιηθεί και σε νέα συνάντηση που είχαμε μαζί του λάβαμε τη διαβεβαίωση ότι αυτά θα γίνουν δεκτά.

Εν τέλει στη συνάντηση που είχε ο πρόεδρός μας με τον Υπουργό κ. Φλωρίδη στις 10.12.2024 ο τελευταίος έδωσε εντολή να συνταχθεί η σχετική πράξη και κατόπιν αυτών στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα οι συνάδελφοί μας πρώην Ειρηνοδίκες Α΄τάξης που κατά την 16.9.2024 είχαν κλείσει τα 18 έτη δικαστικής υπηρεσίας θα λάβουν αναδρομικές αποδοχές αυξημένες με τη μισθολογική προσαύξηση 50% της διαφοράς του μισθού που λαμβάνουν τώρα με το βασικό μισθό του εφέτη.

Τα ίδια θα ισχύσουν και για τους συναδέλφους μας που θα ενταχθούν στη γενική επετηρίδα, οι οποίοι θα λαμβάνουν τις αποδοχές τους ανεξάρτητα από τη βαθμολογική τους προαγωγή,  μέχρι να λάβουν αυτή, ζήτημα που θα επιλυθεί στη συνέχεια με έκδοση εσωτερικής εγκυκλίου, όπως μας διαβεβαίωσε ο κ. Υπουργός. 

Συνάδελφοι, όλα τα ανωτέρω δεν είναι αυτονόητα. Μπορεί για εμάς, για τον καθένα μας, να θεωρούνται αυτονόητα  αλλά δεν είναι πάντα αυτονόητα για τη διοίκηση. Για τον λόγο αυτό απαιτούν  συνεχή παρακολούθηση και επιχειρήματα που στηρίζονται στη λογική και στο δίκαιο. Απ’ τη  μεριά μου γνωρίζω ότι υπάρχουν ακόμη ανοιχτά πολλά ζητήματα κυρίως αναφορικά με τις υπηρεσίες, τις χρεώσεις, την ισοκατανομή των υποθέσεων, τα θερινά τμήματα, ζητήματα όμως που θεωρώ ότι πρέπει να λυθούν στα πλαίσια συζήτησης των νέων κανονισμών που άμεσα πρέπει να τροποποιηθούν.

Όσο όμως δύσκολη κι αν είναι αυτό το χρονικό διάστημα η εφαρμογή του νόμου της ενοποίησης, είμαι  σίγουρη ότι σύντομα θα φανούν τα αποτελέσματά της, όπως είμαι σίγουρη ότι και αυτή τη φορά θα τα καταφέρουμε, αποδεικνύοντας για πολλοστή φορά και την ικανότητά μας και το υψηλό επίπεδο επιστημονικής μας κατάρτισης.  

* Η Ακριβή Ερμίδου είναι Β’ Αντιπρόεδρος της ΕνΔΕ

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr