Αλέξανδρος Ανδρικόπουλος: Η δικαιοδοσία της Πολωνίας στην υπόθεση της κρατικής αεροπειρατείας στην Λευκορωσία

Το περιστατικό της κρατικής αεροπειρατείας που αναστάτωσε την διεθνή κοινότητα και έλαβε χώρα την Κυριακή στην Λευκορωσία συνδέεται άμεσα με την πολωνική δικαιοσύνη. Η αναγκαστική προσγείωση του αεροσκάφους στο έδαφος της Λευκορωσίας με διαταγή του προέδρου της χώρας δεν συνιστά μόνο παραβίαση των διεθνών συμβάσεων (κυρίως εκείνης του Σικάγο για τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία,  του 1944) αλλά συνιστά και καταπάτηση μια σειράς από νόμους του εσωτερικού δικαίου της Πολωνίας.

Το αεροπλάνο των ιρλανδικών αερογραμμών της Ryanair όπως γνωρίζουμε εκτελούσε την πτήση 4978 Αθήνα (Ελλάδα) – Βίλνιους (Λιθουανία) και ενώ βρίσκονταν εντός του εναέριου χώρου της Λευκορωσίας, αναγκάστηκε να κατευθυνθεί στο αεροδρόμιο του Μινσκ υστέρα από την πληροφορία των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας της χωράς ότι υπήρχε βομβά στο αεροπλάνο.

Ο κυβερνήτης του αεροπλάνου υπό την πίεση του χρόνου και λαμβάνοντας υπόψη την ασφάλεια των επιβατών, ακολούθησε το πρωτόκολλο ασφάλειας και κατευθύνθηκε στο Μινσκ. Στην διαδρομή αυτή από όσο γνωρίζουμε το επιβατικό αεροπλάνο συνοδεύτηκε από το μαχητικό αεροσκάφος MiG-29 (όπως συνηθίζεται σε ανάλογες περιπτώσεις) ύστερα από την διαταγή του προέδρου της Λευκορωσίας Λουκασένκο. Όπως αποδείχθηκε η πληροφορία για την βομβά ήταν αναληθής και αποτέλεσε πρόφαση για την εξυπηρέτηση ενός ανωτέρου σκοπού, δηλαδή για να συλληφθεί ο Λευκορώσος ακτιβιστής Προτάσεβιτς, ο οποίος βρίσκονταν στην λίστα των καταζητούμενων της KGB της Λευκορωσίας καθώς και η Ρωσίδα σύντροφός του .

Παρόλα αυτά που ακουστήκαν τις τελευταίες μέρες η κυβέρνησή της Πολωνίας απέρριψε το αίτημα του Προτάσεβιτς για χορήγηση ασύλου, χώρα στην οποία διέφυγε το 2019. Καλό θα ήταν να αναφερθεί στο σημείο αυτό ότι ούτε στην Λιθουανία ο Προτάσεβιτς απολάμβανε το καθεστώς του ασύλου. Η σύνδεση όμως με την πολωνική δικαιοσύνη εδράζεται στο γεγονός ότι το αεροπλάνο ήταν εγγεγραμμένο στο πολωνικό μητρώο αεροσκαφών ή κοινός στο αντίστοιχο ελληνικό νηολόγιο.

Σύμφωνα με άρθρο 5 του πολωνικό ποινικό κώδικα, η ποινική νομική νομοθεσία εφαρμόζεται εναντίον του δράστη ή των δραστών που διέπραξε/αν αξιόποινη πράξη στο έδαφος της Πολωνίας καθώς και μεταξύ άλλων και σε εναέριο μέσο της χώρας.

Το αεροπλάνο της Ryanair ύστερα από την εγγραφή του στο πολωνικό νηολόγιο λογίζεται ως κομμάτι της πολωνικής περιθωρίου, συνεπώς κάθε αξιόποινη πράξη που διαπράχθηκε σε αυτό θεωρείται πως διαπράχθηκε στο έδαφος του πολωνικού κράτους. Αυτή η αρχή λοιπόν δίνει την αρμοδιότητα αλλά και υποχρεώνει τις πολωνικές αρχές στην έναρξη των ποινικών διαδικασιών σε σχέση με τις υποψίες για την διάπραξή αξιόποινων πράξεων.

Σε ποιες αξιόποινές πράξεις όμως αναφερόμαστε στην περίπτωση της κρατικής αεροπειρατείας; Σύμφωνα με το αρθρο 166 το Π.Κ της Πολωνίας : όποιος με την μέθοδο της απάτης ή υπό την απειλή αναλαμβάνει (παίρνει) τον έλεγχό του αεροσκάφους, τιμωρείται με φυλάκιση από 2 έως 12 έτη.

Στην περίπτωση μας δηλ. της κρατικής αεροπειρατείας εφαρμόστηκε και η απάτη το πρόσχημα της βομβάς συγκεκριμένα καθώς και η ενέργεια της απειλής, το επιβατικό αεροσκάφος ’συνοδευόταν’ από το μαχητικό της Λευκορωσίας υπό την έμμεση απειλή της αναχαίτησης, πράξεις που οδήγησαν στην αναγκαστική προσγείωση του επιβατικού στο Μινσκ. Από όσα γνωρίζουμε από τα πολωνικά ΜΜΕ οι εισαγγελικές αρχές ξεκίνησαν ήδη τις ποινικές διαδικασίες με εντολή του Υπουργού Δικαιοσύνης.

Οι ποινικές διαδικασίες εστιάζουν πάνω σε αυτό το  πλαίσιο δηλ. της απάτης και της απειλής με στόχο την ανάληψη του ελέγχου του αεροσκάφους. Επίσης με βάση τον Π.Κ. της Πολωνίας στην περίπτωση μας, μπορούν να εφαρμοστούν και το άρθρο 189 που αναφέρεται στην παράνομη στέρηση της ελευθέριας των επιβατών καθώς και το άρθρο 252 § 1 το οποίο αναφέρεται στην απαγωγή ενός πολίτη προκειμένου να εξαναγκαστεί σε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά.

Επιπλέον ο Π.Κ της Πολωνίας υπογραμμίζει και το προφανή χαρακτήρα της ενεργείας αυτής της κυβέρνησης της Λευκορωσίας, καθώς σύμφωνα με το άρθρο 115 § 20 τρομοκρατική ενεργεία μεταξύ άλλων θεωρείται και ο σοβαρός εκφοβισμός πολλών ανθρώπων. Τέλος πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι σύμφωνα με την πολωνική νομοθεσία δεν διώκονται μόνο οι άμεσοι δράστες αλλά και ηθικοί αυτουργοί των ενεργειών αυτών, δηλαδή αυτοί που έδωσαν τις εντολές.

Παρά το γεγονός ότι στην Πολωνία οι αρμόδιες εισαγγελικές αρχές εκκίνησαν όλες τις απαραίτητες ποινικές διαδικασίες, οι πιθανότητες να βρεθούν οι πραγματικοί δράστες και να βρεθούν ενώπιον των πολωνικών αρχών είναι μηδαμινές, κυρίως λόγω του ιδιορρύθμου νομικού καθεστώτος της Λευκορωσίας και της αδυναμίας του εσωτερικού δικαίου της Πολωνίας αλλά και όλων των χωρών να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο της εξωτερικής τρομοκρατίας παρά τις εξελίξεις σε αυτό το πλαίσιο σε διεθνές επίπεδο.

Ο Αλέξανδρος Ανδρικόπουλος  είναι φοιτητής Νομικής

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr