Αλέξης Αναγνωστάκης: Εγκληματικότητα στο Metaverse – Νέα δεδομένα και προκλήσεις

To  metaverse είναι το αναπτυσσόμενο ψηφιακό βασίλειο που χρησιμοποιεί επαυξημένη πραγματικότητα, εικονική πραγματικότητα, blockchain, μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μια σειρά από άλλες τεχνολογίες για να δημιουργήσει έναν τεράστιο εικονικό κόσμο.

Με την εισαγωγή της νέας ψηφιακής  εικονικής πραγματικότητας δεν λείπουν και οι πρώτες καταγγελίες για πραγματικά αδικήματα παραβατικότητας στο νέο χώρο.

Οι πρώτες πληροφορίες σχετικά με τους τύπους επιθέσεων στον κόσμο του μετασύμπαντος περιλαμβάνουν οικονομικές απάτες, κατάχρηση συναλλαγών και αθέμιτα παίγνια.

Επίσης ο εκφοβισμός (cyberbullying), η εκβίαση, η παράθεση παραποιημένων στοιχείων ταυτότητας, αποτελούν την επόμενη σειρά παραβατικότητας που εμφανίζει ο κόσμος του μετασύμπαντος.

Το τρομακτικότερο ωστόσο γεγονός, έλαβε χώρα προς το τέλος του 2021, όταν γυναίκα ερευνήτρια  του metaverse   κατήγγειλε πως, λίγα μόλις δευτερόλεπτα μετά από την είσοδό της στον ψηφιακό χώρο, έπεσε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης και εικονικού ομαδικού βιασμού από άνδρες χρήστες.

Ήταν ένα έγκλημα μεταξύ avatar, που όμως επηρέασε τον ψυχισμό της και έδειξε πως η εικονική πραγματικότητα, αντιγράφει την αληθινή ζωή, ακόμα και ως προς τη νοσηρότητά της.

«Μόλις ένα λεπτό αφότου συνδέθηκα, έπεσα θύμα λεκτικής και σεξιστικής επίθεσης. Ένα group από ανδρικά ψηφιακά avatar  ουσιαστικά βίασαν ομαδικά τον χαρακτήρα μου, βγάζοντας φωτογραφίες, ενώ με κυνηγούσαν και φώναζαν”, γράφει η ερευνήτρια για την πρώτη της σοκαριστική εμπειρία, από τον κόσμο του Meta. Η γυναίκα χαρακτηρίζει σοκαριστικό το γεγονός: «Συνέβη τόσο γρήγορα και προτού καν σκεφτώ, ότι με προστάτευε η οθόνη, πάγωσα». 

Η μελλοντική άνοδος του μετασύμπαντος και των εικονικών χώρων θα αυξήσει σίγουρα περαιτέρω τους άνω κινδύνους και θα επεκτείνει τον κύκλο ατόμων που θα δέχονται συστηματικές επιθέσεις.

Ο χώρος του metaverse αυτή τη στιγμή δεν ρυθμίζεται από κανένα νόμο, εσωτερικό ή διεθνή. Αποτελεί το απόλυτο νομικό κενό, με πλήρη απουσία κάθε ελέγχου.

Oι δε σκέψεις να γίνει κάτι τέτοιο προσκρούουν στoυς παραδοσιακούς ορισμούς περί εγκλήματος που σε καμία περίπτωση δεν περιλαμβάνουν την ψυχική ή οικονομική βλάβη από εικονικούς χαρακτήρες (Avatar).

Επίσης ο προβληματισμός επεκτείνεται στα ζητήματα  της δικαιοδοσίας και συγκεκριμένα στον καθορισμό του δικαίου των χωρών  που θα μπορεί  να επιλαμβάνονται για ό,τι συμβαίνει στον εικονικό κόσμο ανάμεσα σε χρήστες ανά τον κόσμο.

Η δημόσια συζήτηση πρέπει να ανοίξει το συντομότερο για τα θέματα αυτά.

Χρειάζονται άμεσα:

• Παρατήρηση και κατανόηση του ψηφιακού εικονικού κόσμου  που διαμορφώνεται με σύγκλιση όλων των σχετικών επιστημών πέραν της νομικής (ψυχολογία, κοινωνιολογία κλπ), χωρίς περιχαρακώσεις.
• Διεθνής  συνεργασία με πρωτοβουλίες νομικών ανά τον κόσμο για νέους δίκαιους κανόνες στο χώρο του metaverse. H αρχή δεν πρέπει να είναι πάντοτε άκρως κατασταλτική χωρίς λόγο αλλά να τείνει στην ασφάλεια, στη δημιουργία και την ελευθερία.
• Ανοιχτούς ορίζοντες για τους  θεσμούς και τα μέσα που θα κληθούν να ανταπεξέλθουν στη ρύθμιση του νέου ψηφιακού κόσμου. Ας μην ξεχνάμε πως ο νέος αυτός κόσμος θα αποτελέσει μεγάλο μέρος της ζωής των νέων γενεών, οπότε οι νέοι κανόνες  θα καθορίζουν ουσιαστικά τον τρόπο ζωής του μέλλοντος. Σίγουρα δεν μπορούν να γραφτούν με σκονισμένα εγχειρίδια και νοοτροπίες του παρελθόντος.

*Του Αλέξη Αναγνωστάκη, Ποινικολόγου, Μέλος Δ.Σ. Ένωσης Ευρωπαίων Ποινικολόγων

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr