Ανδρέας Αναγνωστάκης: Συκοφαντική δυσφήμιση ενώπιον Δικαστών κ.λ.π. – Πριν και μετά την κατάργηση

Με την υπ’ αριθ’ 3/2021 Ποινική απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, κρίθηκε, πως τα δικαστικά πρόσωπα, (Δικαστικοί λειτουργοί, Υπάλληλοι κ.λ.π) υπάγονται στην έννοια του “ΤΡΙΤΟΥ” στην περίπτωση, της συκοφαντικής δυσφήμισης,  διότι, μεταξύ των άλλων,  είναι άνθρωποι και όταν γίνονται κοινωνοί,  μιας δυσμενούς παράστασης με δυσφημιστικούς ισχυρισμούς για το πρόσωπο-διάδικο που αφορούν, υπάρχει κίνδυνος διασυρμού του.

Η ανωτέρω απόφαση της Ολομέλειας εκδόθηκε, για να επιλύσει προγενέστερες Νομολογιακές απόψεις και κατευθύνσεις, που είχαν διαταράξει την ενιαία, έννομη, ποινική τάξη. Και είχαν δημιουργήσει  ανισότητα στην ποινική μεταχείριση, ανάλογα με την εκάστοτε σύνθεση του δικάζοντος Δικαστηρίου της ουσίας.

Η απόφαση κρίθηκε από Νομικούς, βιαστική και στάσιμη.

Εμείς, κατά της Απόφασης αυτής, ασκήσαμε καλόπιστη αλλά συνεχή κριτική, αναφορικά με την νομική ορθότητά της.

Σ’ αυτό ισχυριστήκαμε μεταξύ των άλλων, πως το αδίκημα δεν συγκροτείται αντικειμενικά.

Διότι ο Δικαστής, όταν επεξεργάζεται υπηρεσιακώς υποθέσεις, δεν συλλέγει από το περιεχόμενο των δικογράφων και από την προφορική διαδικασία, τις εκατέρωθεν “συκοφαντικές” φράσεις, για την τιμή και την υπόληψη των διαδίκων, για να  σχηματίζει και να διατηρεί μ’ αυτές “μητρώο” αρνητικών αντιλήψεών του, για την προσωπικότητα εκείνου, που αφορά το “δυσφημιστικό γεγονός”.

Οι Δικαστές κ.λ.π. είναι αποστασιοποιημένα πρόσωπα. Ερευνούν και διαμορφώνουν την δική τους κρίση, μόνο για το ερευνώμενο θέμα.

Δεν ασχολούνται με τους εκτός θέματος ισχυρισμούς, χαρακτηρισμούς και φλυαρίες.

Ετσι τίθενται εκτός εκτιμήσεων, για την τιμή και την υπόληψη των διαδίκων.

Η εκδοχή της Ολομέλειας περί της θέσης των παραπάνω,  “ως τρίτων”, τους φέρει και στην υποχρέωση κατάθεσης ως Μαρτύρων, στην περίπτωση κατά την οποία οι διάδικοι   αλληλομηνυθούν.

Μπορεί δηλαδή να κληθούν ως μάρτυρες, να καταθέσουν π.χ. αν, κατά την μελέτη και την διαχείριση της υπόθεσης, ανέγνωσαν, συνέλαβαν,  κατανόησαν και θυμούνται το συκοφαντικό γεγονός.

Και αν τούτο ήταν συμβατό ή όχι, κατά την άποψή τους, με τους Κοινωνικούς και Ηθικούς κανόνες συμπεριφοράς.

Επίσης ισχυριστήκαμε, πως η παραμονή της Διάταξης, θα ενισχύσει την Αριστοφανική   “δικομανία”  κυρίως στο κεφάλαιο των Οικογενειακών διαφορών όπου συνήθως συμβαίνει:

Ελαβα Αγωγή!  Kάνω ανταγωγή και για συκοφαντική δυσφήμιση εκ του περιεχομένου της αγωγής.

Μου υποβλήθηκε μήνυση; Ανταποδίδω μήνυση, για συκοφαντική δυσφήμιση εκ του περιεχομένου της.     Και  επιπλέον μήνυση για ψευδή καταμήνυση!

Ζητήσαμε να θεσπιστεί νομοθετικά, τροποποίηση των άρθρων 362 και 363 Π.Κ.

Συγκεκριμένα να τεθεί νομοθετικά, πως “οι Δικαστές, οι Εισαγγελείς, οι Δικηγόροι, οι υπάλληλοι της Γραμματείας των Δικαστηρίων” κ.λ.π. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΡΙΤΟΙ και συνεπώς δεν συκοφαντούνται οι διάδικοι  ενώπιόν τους, με τα γραπτά τους και τις προφορικές παραθέσεις τους.

Επισημάναμε, πως η τροποποίηση, κρίνεται επείγουσα και η αναδρομική επανόρθωση της ίσης μεταχείρισης, αναγκαία.

Την 23 Φεβρουαρίου 2024 δημοσιεύτηκε ο  Νόμος 5090 ο οποίος κατήργησε  κατά την  άποψή μου παντελώς την απλή δυσφήμιση και κατά ένα μέρος, την συκοφαντική δυσφήμιση  που αφορά τους  “τρίτους”.

Κατά άλλη άποψη, ο νόμος είναι γνήσια ερμηνευτικός  και έχει αναδρομική ισχύ.   Σε κάθε περίπτωση, είναι  μεταγενέστερος νόμος,  κατά τον οποίο  παύει κατά ένα μέρος η πράξη, της συκοφαντικής δυσφήμισης να είναι αξιόποινη.

Και στις τρείς εκδοχές, οι συνέπειες αναφορικά με το ποινικό μητρώο, είναι οι ίδιες κατά τα παρακάτω.

Αυτολεξεί ο νόμος αυτός, περιέλαβε:

Στην έννοια του “τρίτου”, δεν περιλαμβάνονται δημόσιοι Λειτουργοί, ή υπάλληλοι, που λαμβάνουν γνώση των ισχυρισμών για τα διάδικα μέρη, κατά την άσκηση καθήκοντος,  στο  πλαίσιο  πολιτικής, ποινικής,  ή  διοικητικής  δίκης.

Η άνω Διάταξη προφανώς έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την προαναφερόμενη Απόφαση της Ολομέλειας και το σκεπτικό της.

Η ισχύς του Νόμου τούτου αρχίζει,  από 1-5-2024.

Ετσι  καταργήθηκε η συκοφαντική δυσφήμιση, ενώπιον των Δικαστών, των Γραμματέων, των Δικηγόρων, των Δικαστικών Επιμελητών κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους, δηλαδή, κατά την προετοιμασία και την εκδίκαση της πολιτικής,   ποινικής,  ή  διοικητικής δίκης.

Αλλως, ερμηνεύεται γνήσια ο νόμος αυτός.

Ετσι ζήτημα, κομβικής σημασίας, με μεταγενέστερο νόμο, παύει να έχει αξιόποινο ενδιαφέρον.

Ταυτόχρονα κατά την επικρατέστερη άποψη παύει να ισχύει και πρέπει να καταστραφεί, το δελτίο του ποινικού Μητρώου εκείνου, που στο παρελθόν είχε καταδικαστεί, ως δήθεν δράστης του αδικήματος της συκοφαντικής δυσφήμισης ενώπιον  Δικαστών κ.λ.π.

Αντίθετη συνταγματική ή άλλη νομική θεμελίωση, δεν υπάρχει.

Φρονώ πλέον πως κάθε ένας που έχει καταδικαστεί, για το αδίκημα αυτό δικαιούται να υποβάλει Αίτηση, στον Εισαγγελέα του Πρωτοδικείου, όπου τηρείται το Μητρώο του και να του ζητήσει να διατάξει την παύση της ισχύος και την καταστροφή της καταχώρησης του ποινικού Μητρώου, που είχε συνταχτεί με  την καταδικαστική  απόφαση.

Το ίδιο πρέπει να συμβεί όταν σε κάποιους, έχει χορηγηθεί αναστολή της εκτέλεσης της ποινής  εφ’ όσον  δεν έχει λήξει, το χρονικό διάστημα της αναστολής.

Ζήτημα ίδιο δημιουργείται και για την επιστροφή του ποσού της μετατροπής της ποινής, όταν αυτή επιτρέπονταν. (Προ του έτους 2019).

*Ανδρέας Αναγνωστάκης, Δικηγόρος-Ποινικολόγος 

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr