Ανδρέας Ζαμπούκας: H δημοκρατία της πειθούς στο προσκήνιο

Σύμφωνα με τον Αυστριακό οικονομολόγο Shumpeter, η Δημοκρατία, κατά την διάρκεια του 20ου αιώνα, λειτούργησε ως σύστημα νομιμοποίησης της εξουσίας, στο πλαίσιο του ανταγωνισμού των κομμάτων και των θεσμών. Τις επιπτώσεις τις είδαμε, και στον 21ο, όταν η λαϊκή βούληση  χρησιμοποιήθηκε, ως  εργαλείο κυρίαρχων τοπικών ή εθνικών elite.  Το πρόσφατο  Brexit, είναι αποτέλεσμα ενός πρωτοφανούς κατάλοιπου λαϊκισμού, στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Τον Απρίλιο του 2020 ο Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης χρησιμοποίησε τον όρο «δημοκρατία της πειθούς», προσπαθώντας να αποτυπώσει την πρόθεση τα επιπλέον μέτρα για τον Covid-19 να μην έχουν τον χαρακτήρα επιβολής στην κοινή γνώμη.

Αλλά να προτάσσουν την ατομική ευθύνη του πολίτη για την φιλελεύθερη δημοκρατία και το κράτος δικαίου.

Η  ανάγκη όμως, για υπεύθυνη συμμετοχή των ανθρώπων στις διεργασίες μιας κοινωνίας δεν αφορά μόνο στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Αφορά κυρίως, στην ανάπτυξη της οικονομίας και στις πολιτισμικές διεκδικήσεις.

Γενικότερα, η ενσυναίσθηση της κοινωνίας των πολιτών μοιάζει απαραίτητη, αν θέλουμε η ευημερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα να αποτελέσουν τις απελευθερωτικές διεξόδους, στην  μετα-covid εποχή.

Οι προκλήσεις είναι τεράστιες, λαμβάνοντας υπόψη μας ότι η  ψηφιακή εποχή (ψηφιακός εγγραματισμός), η ολοένα μεγαλύτερη ανάγκη των πολιτών να συμμετέχουν στον δημόσιο διάλογο (κυριαρχία των social media) και η αυξανόμενη ανάληψη οικονομικού ρίσκου (επενδύσεις, χρηματιστηριακές συναλλαγές, κρυπτονομίσματα κτλ) μας προετοιμάζουν για μία περιπετειώδη πορεία της δημοκρατίας.

Η πειθώ την οποία θα πρέπει να δεχτεί η κοινωνία από τις δημοκρατικές ηγεσίες αφορά πρωτίστως την σωστή διαχείριση της επικαιροποιημένης «αιδούς» και της αντιλαμβανόμενης «δίκης» (Πλάτωνας , Πρωταγόρας). Με σκοπό την βελτίωση της ταυτότητας ενός σύγχρονου πολίτη του οποίου η ηθική θα είναι απολύτως, προσαρμοσμένη στις προκλήσεις της τεχνολογίας, της παραγωγικότητας, της ταχύτητας των αποφάσεων και της ετοιμοπόλεμης διάθεσης για επίλυση ζωτικών προβλημάτων, όπως η πανδημία.

Τα παραπάνω ισχύουν για ολόκληρο τον κόσμο. Ειδικά όμως για την ελληνική δημοκρατία, η οποία δοκιμάζεται, για δεκαετίες, από τον λαϊκισμό, η ώριμη συναίνεση των πολιτών είναι απαραίτητη. Και η ευθύνη της κυβέρνησης ακόμα μεγαλύτερη, δεδομένου πως δεν επωμίζεται μόνο το βάρος  της διακυβέρνησης της χώρας αλλά και του ρόλου του αναμορφωτή του πολιτικού συστήματος.

Η δημοκρατία της πειθούς επιτυγχάνεται  όταν η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών αποδεχτεί ότι το οικονομικό και πολιτισμικό της συμφέρον αποτελεί αντικείμενο υπεράσπισης της εξουσίας. Στην αγορά, στην ασφάλεια, στην εκπαίδευση και στα οράματα για το μέλλον. Όταν οι πολλοί κατανοήσουν ότι αυτό που ονομάζουμε ανάπτυξη τους αφορά άμεσα και έμπρακτα για την εξέλιξή τους.

H Δημοκρατία δεν είναι ένας σταθμός τον οποίο φτάνεις, αλλά είναι ένας τρόπος με τον οποίο ταξιδεύεις. Ανησυχώντας, διεκδικώντας και παράγοντας πλούτο, ηθική ,επιτεύγματα.

Οι νέες κοινωνίες των πολιτών πρέπει να είναι συμμετοχικές και υπεύθυνες. Και χρέος της κάθε ηγεσίας είναι να πετύχει την ωφέλιμη ένταξή τους, με κάθε μέσο κινητοποίησης και πειθούς.

Ο Ανδρέας Ζαμπούκας είναι δημοσιογράφος

*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ”

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr