Αντώνης Π. Αργυρός: Αλήθεια θέλουμε όλοι την επιτάχυνση της Δικαιοσύνης;

Άνοιξε  και πάλι η συζήτηση για την επιτάχυνση της δικαιοσύνης  και διάφορες προτάσεις ακούγονταιμερικές είναι  πολύ ενδιαφέρουσες, ενώ άλλες γίνονται για να γίνεται συζήτηση.Προκειμένου η δικαιοσύνη να εκπληρώσει τη συνταγματική της αποστολή, δηλαδή την επίλυση των διαφορών,οφείλει όχι μόνο να είναι πλήρης και αποτελεσματική, αλλά και να απονέμεται σε εύλογο χρονικό διάστημα μέσω της ψηφιοποίησης, της αξιολόγησης, των εξειδικευμένων δικαστηρίων, αλλά και του πλήρους επανασχεδιασμού του δικαστικού συστήματος. Η Δικαιοσύνη παράλληλα δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς την συνταγματικά κατοχυρωμένη ανεξαρτησία της, η οποία είναι και στον πυρήνα του κράτους δικαίου.Πριν απ’ όλα πιστεύω ότι όλοι συμφωνούμε στην διαπίστωση ότι η καθυστέρηση απονομής της δικαιοσύνης έχει μεταβληθεί σε αρνησιδικίακαι ότι οι μεγάλες νομοθετικές πρωτοβουλίες δεν οδηγούν πουθενά,απλώς ανακυκλώνουν το εφιαλτικό πρόβλημα.

Χρειάζονται πρακτικά οργανωτικά μέτρακαι κυρίως άμεση επίλυση  των προβλημάτων της εσωτερικής οργάνωσης των δικαστηρίων και ιδίως των Γραμματειών ώστε να μπορούν να υποστηρίξουν τα μέτρα επιτάχυνσης. Δηλαδή χρειάζονται Γραμματείς, υλικοτεχνική υποδομή και Ανώτατα διοικητικά στελέχη που να έχουν την ευθύνη της διοικητικής υποστήριξης κάθε δικαστηρίου.

Η σημερινή εικόνα είναι αποκαρδιωτική και απαράδεκτη ιδίως στο Πρωτοδικείο της Αθήνας ,δικογραφίες εκκρεμών υποθέσεων στις τουαλέτες των δικαστηρίων βορά των τρωκτικών, αίθουσες χωρίς κλιματισμό, βρωμεροί χώροι,εικόνες εγκατάλειψης.

Όμως υπάρχουν ζητήματα που μπορούν να δώσουν λύσεις και ανακούφιση στο εφιαλτικό πρόβλημα και είναι αποτέλεσμα πολιτικής βούλησης:

1.  Ποιος εμποδίζει οι συναινετικές προσημειώσεις και οι άρσεις τους να γίνονται απο τους Συμβολαιογράφους και ν ’απελευθερωθείένας μεγάλος αριθμός δικαστών, του πρώτου βαθμού;  Ο ισχυρός παράγοντας στην υπόθεση αυτή είναι  οι Τράπεζες. Όμως όταν το ζήτημα στενάζει και αναζητά να καλύψει θέσεις δικαστών ,τότε αποτελεί πολυτέλεια  η απασχόληση δικαστικών λειτουργών ,γραμματείας σ ένα έργο που μπορεί να επιτελεσθεί με απόλυτη ασφάλεια και με τις ιδίεςαπολύτως προϋποθέσεις και εχέγγυα από τους Συμβολαιογράφους, οι οποίοι θα μπορούσαν να δημοσιεύουν διαθήκες και άλλες υποθέσεις της εκουσίας δικαιοδοσίας.Θα ήταν δυνατή η σύσταση σωματείων να γίνεται απόδικηγόρους με ιδιωτικό συμφωνητικό, όπως και οι προσωπικές εταιρείες και η δημοσίευση σε δημόσιο βιβλίο (ηλεκτρονικά).

2. Η άσκοπη άσκηση ενδίκων μέσων από το Δημόσιο. Μεγίστη πληγή καθυστέρησης είναι το ίδιο το Δημόσιο και τα αβάσιμα παρελκυστικά και απαράδεκτα ένδικα μέσα που ασκεί το ΝΣΚ και τα ΝΠΔΔ και ΟΤΑ  σε όλες τις υποθέσεις μέχρις εξαντλήσεως  όλων των βαθμών δικαιοδοσίας ,αλλά και μη συμμόρφωσηςστις δικαστικές αποφάσεις. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις έφθασε στο σημείο στην υπόθεση Γεωργίου.Τον Μάρτιο του 2023, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είχε δικαιώσει τον πρώην επικεφαλής της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ). Το ΝΣΚ κατέθεσε αίτηση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ζητώντας να επανεξεταστεί η απόφασή του,πράγμα που οδήγησε την Ελληνική Κυβέρνηση να ζητήσει την ανάκληση του αιτήματος. Ανεξάρτητα από την ουσία της υποθέσεως που δεν αφορά το παρόν αυτό είναι το πνεύμα λειτουργίας του Ελληνικού Δημοσίου, χιλιάδες φορολογικές και συνταξιοδοτικές υποθέσεις στοιβάζονται αδίκαστεςκαι ο ατυχής πολίτης αναμένει ματαίως την δικαίωση του.

3. Το δημόσιο δεν στέλνει εγκαίρως τον φάκελο.Το Δημόσιο αδιαφορεί στην αποστολή των στοιχείων του φακέλου με αποτέλεσμα την αναβολή της δίκης.        Κρίσιμο είναι το ζήτημα στις φορολογικές και κοινωνικοασφαλιστικές υποθέσεις όπου η καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης δεν συνιστά πλήγμα μόνο στο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα δικαστικής προστασίας αλλά κλονίζει και την αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου, καθώς στερεί για μακρύ χρονικό διάστημα από τους διοικούμενους στοιχειώδη κοινωνικά αγαθά. Πρέπει να θεσπιστεί απαγόρευση αναβολής λόγω μη αποστολής φακέλου από την Διοίκηση, η οποία θα ισοδυναμεί με αποδοχή ισχυρισμών του διοικουμένου.

4.  Η  ηλεκτρονική επίδοση δικογράφων επιτυχώς έχει θεσμοθετηθεί (νόμος 4937/2022) και πρέπει να αποτελέσει σημαντικό σταθμό στην επιτάχυνση της δικαιοσύνης και ιδίως στην ποινική και διοικητική  δίκη.Είναι μοναδική ευκαιρία επιτάχυνσης των διαδικασιών και η ηλεκτρονική επίδοση όλων ανεξαιρέτως των διοικητικών εγγράφων στον διοικούμενο.

5. Κατάργηση της υποχρεωτικότητας της προκαταρκτικής εξέτασης και συντόμευση διάρκειας προκαταρκτικής εξέτασης. Ενίσχυση του θεσμού της Ποινικής Συνδιαλλαγής.

6. Σημαντικός ο αριθμός των υποθέσεων, στις οποίες απαιτούνται ειδικές επιστημονικές ή τεχνικές γνώσεις για την επίλυση των τιθέμενων με αυτές ζητημάτων, ανακύπτουν ζητήματα αναφορικά με τον διορισμό των πραγματογνωμόνων όπως και των μεταφραστών, ώστε να αποφεύγονται άσκοπες αναβολές. Προτείνεται  η Ίδρυση σώματος δικαστικών εμπειρογνωμόνων και μεταφραστών.

Ο χρόνος απονομής της δικαιοσύνης (judicialtime) αποτελεί δείκτη δημοκρατίας μιας χώρας παράλληλα με την ορθή απονομή της. Τα θεμελιώδη ζητήματα της Δικαιοσύνης δηλαδή η καθυστέρηση απονομής και η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης  δεν λύνονται με νομοθετικές ρυθμίσεις, λύνονται με πρακτικές λύσεις Τελικό παράδειγμα: χρόνια τώρα αποφασίσθηκε τα πρακτικά των δικαστηρίων να τηρούνται στο σύνολο τους ηλεκτρονικά, η μάχη αυτή δεν τελείωσε ακόμη.

* Αντώνης  Π. Αργυρός, Δικηγόρος

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr