Χαράλαμπος Σπυρόπουλος: Ποινική διαταγή – Ταχύτητα στην απονομή δικαιοσύνης

Με την τροποποίηση του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας Ν.4620/2019 κ΄ 4637/2019 θεσπίστηκε ένας νέος θεσμός στο ποινικόδικονομικό μας σύστημα αποσκοπώντας να συνδράμει στην ταχύτερη απονομή της Δικαιοσύνης. Συγκεκριμένα για αδικήματα για τα οποία απειλείται ποινή μέχρι ένα έτος φυλάκισης ή χρηματική ποινή ή και οι δύο ποινές, αν ο Εισαγγελέας κρίνει ότι του υφιστάμενο αποδεικτικό υλικό  δεν καθιστά αναγκαία τη διεξαγωγή ακροαματικής διαδικασίας για την περαιτέρω διακρίβωση των περιστατικών που θεμελιώνουν την ενοχή του κατηγορουμένου, υποβάλλει αίτηση για την έκδοση ποινικής διαταγής  συντάσσοντας κατηγορητήριο.

Η επιβληθείσα ποινή σε βάρος του κατηγορουμένου μπορεί να είναι ή χρηματική ποινή μειωμένη κατά 2/3 σε σχέση με το οριζόμενο στον νόμο πλαίσιο ποινής ή ποινή φυλάκισης μέχρι τριών μηνών με υφ΄ όροναναστολή αυτής καθώς και τις τυχόν παρεπόμενες ποινές και μέτρα ασφαλείας.

​Ας δούμε όμως εν τοις πράγμασι την εφαρμογή του νέου αυτού μοντέλου απονομής Δικαιοσύνης που πράγματι έχει υιοθετηθεί και εφαρμόζεται σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Μία ΄΄πιθανή΄΄ κρίση του νομοθέτη ήταν ότι πλείστες εκ των υποθέσεων – πλημμελημάτων που έχουν ως απειλούμενη ποινή έως ένα έτος φυλάκισης ή χρηματική ποινή δικάζονται ερήμην, γεγονός όμως που έχει και δεύτερη ανάγνωση, καθόσον είτε ως ποινική διαταγή είτε ως απόφαση του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου η υπόθεση π.χ για οδήγηση άνευ ικανότητας άδειας οδήγησης, θα εκδικαστεί με την ίδια ταχύτητα, ερήμην του κατηγορουμένου και ελλείψει προσκόμισης αποδεικτικών στοιχείων και υπό την σκέψη αυτή ουδεμία βοήθεια ή ταχύτητα δεν είχε ως αποτέλεσμα η ποινική διαταγή. Είναι γνωστό στους ΄΄παροικούντες΄΄ των Μονομελών Πλημ/κείων τόσο της πρωτεύσουσας όσο και των υπολοίπων Πρωτοδικείων της Χώρας ότι οι υποθέσεις που υπάγονται πλέον σε ποινική διαταγή ανέκαθεν δικάζονταν με ιδιαίτερη ταχύτητα εν αντιθέσει με άλλα πλημμελήματα (π.χ ιατρική αμέλεια) που εκ του περιεχομένου τους αλλά και του βαθμού δυσκολίας συχνά ο χρόνος εκδίκασής τους προσομοιάζει με υποθέσεις κακουργηματικού χαρακτήρα. Ας δούμε όμως τις περιπτώσεις εκείνες που ο κατηγορούμενος θέλει να εμφανισθεί ενώπιον του Δικαστηρίου και με το αποδεικτικό υλικό που διαθέτει είτε να αθωωθεί είτε να διεκδικήσει οιαδήποτε ευεργετική διάταξη του ποινικού κώδικα και στερούμενος ακροάσεως, καταδικάζεται σε μία μικρή ποινή φυλάκισης ή χρηματική ποινή. Ο νομοθέτης έχει προβλέψει και χορηγεί την δυνατότητα να ασκήσει αντιρρήσεις εντός δεκαπέντε ημερών από την επίδοσή της στον κατηγορούμενο (βλ. άρθρο 412 Κ.Π.Δ.). Ερμηνεύοντας το άρθρο 412 Κ.Π.Δ. καθίσταται σαφές ότι ασκώντας νομότυπα και εμπρόθεσμα αντιρρήσεις, η προσωρινή διαταγή εξαφανίζεται και η υπόθεση πλέον οδηγείται προς εκδίκαση κατά την κοινή διαδικασία. Αποτέλεσμα όλων των ανωτέρω είναι να προσβάλλονται οι υποθέσεις αυτές με αντιρρήσεις και να φέρονται τελικώς για εκδίκαση στο αρμόδιο Μονομελές Πλημμελειοδικείο στο οποίο και πάλι ο χρόνος εκδίκασης είναι συνήθως λίγα μόλις λεπτά.. Στο άρθρο 414 Κ.Π.Δ ορίζεται ότι ΄΄κατά της απόφασης που εκδίδεται, ύστερα από την αποδοχή των αντιρρήσεων, με την κοινή διαδικασία επιτρέπεται η άσκηση των ενδίκων μέσων που προβλέπονται από τον κώδικα΄΄.

​ Στον θεσμό της ποινικής διαταγής γίνεται μία στάθμιση ανάμεσα στην έλλειψη ακρόασης του κατηγορουμένου και της ΄΄τυχόν΄΄ ταχύτητας στην απονομή της Ποινικής Δικαιοσύνης με την επιβολή αντίστοιχα μειωμένης αισθητά ποινής σε σχέση με την εκδίκασή της κατά την τακτική διαδικασία. Η ακρόαση όμως του κατηγορουμένου ακόμη και σε ήσσονος ποινικής βαρύτητας υποθέσεις είναι απαραίτητη και μοναδική και ας μην παραβλέπουμε ότι την μειωμένη ποινή μπορεί να την διεκδικήσει (ο κατηγορούμενος) στην τακτική διαδικασία είτε λόγω αποδεικτικών στοιχείων είτε στο στάδιο επιμέτρησης της ποινής (π.χ αναγνώριση ελαφρυντικής περίστασης, λόγοι μείωσης ποινής). Τέλος μελετώντας το άρθρο 416 Κ.Π.Δ στο οποίο αναφέρεται ότι ΄΄ αν δεν προβληθούν εμπρόθεσμα αντιρρήσεις, η διαταγή που εκδόθηκε σύμφωνα με το άρθρο 410 εκτελείται σύμφωνα με τα άρθρα 545 επ. Έφεση και αναίρεση εναντίον της δεν επιτρέπονται.΄΄ γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι ο κατηγορούμενος που για τον οποιοδήποτε λόγο δεν άσκησε εντός δεκαπέντε ημερών τις αντιρρήσεις, βρίσκεται σε δυσμενέστερη θέση από την τακτική διαδικασία στερούμενος ενδίκων μέσων και ενδίκων βοηθημάτων.

​Συνεκτιμώντας όλα τα ανωτέρω και κάνοντας χρήση των εν συνόλω δικονομικών ΄΄όπλων΄΄ και δικαιωμάτων του ο κατηγορούμενος, είναι σχεδόν βέβαιο ότι η πολυπόθητη ταχύτητα απονομής της ποινικής Δικαιοσύνης δεν θα επιτευχθεί με τον θεσμό της ποινικής διαταγής.

* Χαράλαμπος Σπυρόπουλος, Δικηγόρος Αθηνών

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr