Χλόη Θεοδωρίδου: Η χρησιμότητα του εργαλείου της δήμευσης στον νέο ποινικό κώδικα (άρθρα 68 και 76 ΠΚ)
Γράφει η Χλόη Δ. Θεοδωρίδου*
Ο προσανατολισμός της Ελληνικής έννομης τάξης στη διεύρυνση του πεδίου της αντεγκληματικής πολιτικής για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος, και της διαφθοράς στο Δημόσιο Τομέα οδήγησε το σύγχρονο Έλληνα Νομοθέτη να υιοθετεί όλο και περισσότερες τεχνικές της Πανευρωπαϊκής και Διεθνούς νομοθεσίας για το κυνήγι του «βρώμικου» χρήματος. Η χρησιμότητα του εργαλείου της δήμευσης, από άποψη αντεγκληματικής πολιτικής, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να υποτιμάται : Σημαντική είναι ιδίως η λειτουργία της να ανακόπτει την απόκτηση αθέμιτης οικονομικής, κοινωνικής ή πολιτικής ισχύος από τον δράστη του εγκλήματος. Το ίδιο κρίσιμη αποδεικνύεται και η λειτουργία της ως τροχοπέδη στην ανατροφοδότηση της αξιόποινης δραστηριότητας, αφού η διατήρηση του εγκληματικού οφέλους οδηγεί αποδεδειγμένα στην χρηματοδότηση και την εκ νέου τέλεση άδικων πράξεων. Ταυτοχρόνως, διανύοντας την εποχή της σύγχρονης οικονομικής ύφεσης και της κοινωνικής δυσπραγίας, οι ανάγκες της Πολιτείας για παραγωγή νέων αποδοτικών πολιτικών οδήγησε στην επέκταση στο Νέο Ποινικό Κώδικα του καθεστώτος της δήμευσης, και ειδικότερα στο άρθρο 68 Π.Κ., το οποίο προβλέπει τη δήμευση ως παρεπόμενη ποινή ενώ στο άρθρο 76 Π.Κ. ως μέτρο ασφαλείας, με απώτερο σκοπό να βοηθήσει και να εξοπλίσει τις δικαστικές αρχές, με αποτελεσματικότερες μεθόδους, σε ό,τι αφορά στην αφαίρεση των εγκληματικών εσόδων, όπως αυτά προκύπτουν από την εκάστοτε παράνομη δραστηριότητα των δραστών ή των τρίτων και έτσι στην εξουδετέρωση των νέων κινδύνων που ελλοχεύουν από αυτά. Δεδομένου ότι η ανάκτηση των εγκληματικών εσόδων ήτοι: χρήματα, πολύτιμα αντικείμενα, ή προϊόντα τα οποία πηγάζουν από το έγκλημα άμεσα ή έμμεσα και βρίσκονται στην κατοχή του δράστη αντίθετα προς τον νόμο, χάρη στο έγκλημα, καταδεικνύουν την αναγκαία από τον Νόμο διαμόρφωση ενός νέου αντεγκληματικού μοντέλου πολιτικής με δίκη του στρατηγική και κοινωνικοοικονομικές προεκτάσεις. Στο πλαίσιο αυτού του νέου μοντέλου, πολύτιμο εργαλείο αποτελεί η δήμευση αυτών των προϊόντων εγκλήματος, η οποία οδηγεί στην συνολική αποστέρηση των προϊόντων αυτών από το δράστη ή τον τρίτο και την επαγωγή τους κατά τρόπο πρωτότυπο στο Ελληνικό Δημόσιο. Περαιτέρω, κρίνεται σκόπιμο να σημειωθεί, ότι κυρίαρχο ρόλο στην διαμόρφωση του ισχύοντος νομικού πλαισίου για τη δήμευση, όπως αυτό διαμορφώθηκε μετά τις τροποποιήσεις του Ν. 4619/2019, και στο οποίο αυτή εφαρμόζεται ως μια ποινική κύρωση διφυούς χαρακτήρα, διαλαμβάνει η θεσμοθέτηση της στον Νόμο 4557/2018 για την Νομιμοποίηση παράνομων εσόδων. Η εγκαθίδρυση στην ελληνική έννομη τάξη του Νόμου 4557/2018 (ΦΕΚ Α΄ 139/30.07.2018) ο οποίος αντικαθιστά τον προγενέστερο του Ν. 3691/2008, χαρακτηρίζεται ως βαρύνουσας σημασίας, καθώς κατευθύνει την Πολιτεία στο να ανταποκριθεί ταχύτερα και αποδοτικότερα στους σύγχρονους κινδύνους σχετικά με την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, του οργανωμένου εγκλήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Ο ρόλος, λοιπόν, του εν λόγω ειδικού ποινικού Νόμου είναι καθοριστικός, καθώς είναι αυτός που ενσωμάτωσε την Οδηγία 2015/849/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Μαΐου 2015 στα πεπραγμένα της ελληνικής έννομης τάξης, η πρώτη δε, Οδηγία σταθμός για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση το 1991, ενώ θετικότατη εντύπωση δημιουργεί ότι έκτοτε το κανονιστικό πλαίσιο αναθεωρείται, και ενισχύεται διαρκώς καθιστώντας σαφές ότι κύριος στόχος του Ευρωπαίου Νομοθέτη είναι η προστασία του χρηματοπιστωτικού τομέα και της εσωτερικής αγοράς από τη εισροή παρανόμου χρήματος αλλά και της κοινωνίας ολόκληρης από το οικονομικό έγκλημα.
*Δικηγόρος Δ.Σ. Καβάλας, Πτυχιούχος Τμήματος Πολιτικών Επιστήμων Δ.Π.Θ., Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Τμήματος Οικονομικού Ποινικού Δικαίου Α.Π.Θ
Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr
