Χρίστος Χ. Μυλωνόπουλος: Ζητήματα από τον νέο Ποινικό Κώδικα

Στον ισχύοντα ποινικό κώδικα υπάρχουν ζητήματα που χρήζουν άμεσης νομοθετικής επέμβασης. Ως παραδείγματα αναφέρω:

-Έχει καταργηθεί το αξιόποινο της απρόσφορης απόπειρας. Πρόκειται για σφάλμα που καταλείπει σοβαρό κενό τιμώρησης. Π.χ. ο ληστής που απειλεί στο δρόμο ηλικιωμένη κυρία ότι θα την γρονθοκοπήσει της, της αφαιρεί το πορτοφόλι και διαπιστώνοντας ότι είναι άδειο της το αφήνει, δεν μπορεί να τιμωρηθεί για απρόσφορη απόπειρα ληστείας, παρά μόνο για το ασήμαντο πλημμέλημα της απειλής (φυλάκιση από 10 μέρες έως ένα έτος). Ο κυνηγός που αποπειράται να φονεύσει συγχωριανό του αλλά μέσα στην οργή του λησμονεί να βάλει φυσίγγια στο όπλο του, μένει ατιμώρητος.

– Έχει καταργηθεί το αξιόποινο της στρατολόγησης υπέρ ξένου κράτους. Έτσι αν κάποιος στρατολογήσει στην Ομόνοια Έλληνα πολίτη (π.χ. μουσουλμάνο το θρήσκευμα), υπέρ ξένου κράτους μένει ατιμώρητος (!). Η αιτιολογική έκθεση αναφέρει σχετικά ότι η πράξη αυτή τιμωρείται κατά τον στρατιωτικό ποιν. Κώδικα, αλλά ο τελευταίος την τιμωρεί μόνον όταν δράστης είναι στρατιωτικός!

-Καταργήθηκε η κατά συνήθεια τέλεση ως επιβαρυντική περίσταση, με την αβάσιμη αιτιολογία, όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση, ότι ο κατά συνήθεια δράστης (π.χ. κατά συνήθεια παιδόφιλος, κατά συνήθεια απατεώνας) είναι άξιος …ηπιότερης μεταχείρισης διότι δεν μπορεί να αντισταθεί στην τέλεση της αξιόποινης πράξης.

– Πολλά περιουσιακά κακουργήματα, π.χ. υπεξαίρεση εκατομμυρίων, απάτη εκατομμυρίων, διώκονται κατ΄ έγκληση, εκτός αν στρέφονται κατά του Δημοσίου. Αν είχε τελεσθεί σήμερα το λεγόμενο «σκάνδαλο της τράπεζας Κρήτης» («υπόθεση Κοσκωτά») με τον ισχύοντα ΠΚ δεν θα μπορούσε να διωχθεί εκτός αν ο ίδιος ο διοικητής της Τραπεζας υπέβαλε έγκληση κατά του εαυτού του για υπεξαίρεση ή αν διοριζόταν από το δικαστήριο προσωρινή διοίκηση με αίτηση κατ΄ άρθρ. 69 ΑΚ από τον έχοντα έννομο συμφέρον… ). Έτσι το δ.σ. ενός π.χ. γηροκομείου ν.π. ιδιωτικού δικαίου μπορεί ακωλύτως να λεηλατεί την περιουσία του, αφού δεν θα υποβάλει έγκληση κατά του εαυτού του.

Καταργήθηκε η διάκριση της συνέργειας σε άμεση και απλή καίτοι είχε διαμορφωθεί σαφής και ασφαλής νομολογία επ’ αυτού και παρά ταύτα η άμεση συνέργεια διατηρήθηκε «από την πίσω πόρτα» μόνο για την περίπτωση που ο δράστης «θέτει το αντικείμενο της προσβολής στη διάθεση του αυτουργού». Η διάταξη αυτή είναι ανεξήγητη και περιορίζει σε μεγάλο βαθμό τη δυνατότητα βαρύτερης τιμώρησης συνέργειας.

Όλως περιέργως καταργήθηκε η δυνατότητα να είναι έγκλημα εκ του αποτελέσματος διακρινόμενο η βαρειά σωματική βλάβη. Έτσι, κατά την υπόδειξη της αιτιολογικής έκθεσης, όταν ο δράστης της απλής σωματικής βλάβης προκαλεί εξ αμελείας του βαρειά βλάβη της υγείας του παθόντος (π.χ. τον αφήνει φυτό) η πράξη τιμωρείται τιμωρείται ως επικίνδυνη σωματική βλάβη. Αυτό όμως δεν στέκει νομικά, διότι το maximum της ποινής για την επικίνδυνη σωματική βλάβη προβλέπεται για τη βαρύτερη περίπτωση που η σωματική βλάβη παρήγαγε δυνατότητα βαρειάς βλάβης της υγείας και όχι για την περίπτωση που η βαρειά αυτή βλάβη πραγματώθηκε.

Καταργήθηκαν από εγκλήματα εκ του αποτ/ματος διακρινόμενα η γενετήσια πράξη με ανηλίκους και η κατάχρηση ανικάνου (338, 339 ΠΚ), δηλ. η θανατηφόρα αποπλάνηση παιδιού και η θανατηφόρα κατάχρηση σε ασέλγεια του προϊσχ.ΠΚ. Η διάταξη του άρθρ. 336 παρ. 4 ΠΚ (βιασμός χωρίς συναίνεση) περιλαμβάνει τη δεύτερη και καθιστά άνευ νοήματος τη διάταξη της παρ. 343 περ. α΄ ΠΚ (όποιος υποχρεώνει άλλον σε ανοχή γενετήσιας πράξης). Σημειωτέον ότι η πρώτη είναι κακούργημα ενώ η δεύτερη πλημμέλημα καίτοι ενέχει όλα τα στοιχεία του βιασμού χωρίς συναίνεση και επί πλέον την κατάχρηση σχέσης εργασιακής εξάρτησης.

Αδικαιολόγητη –αλλά όχι ανεξήγητη- η διάταξη του άρθρ. 208Α ΠΚ (καθ’ υπέρβαση κατασκευή νομίσματος). Ότι η πράξη συνιστά παραχάραξη προκύπτει ήδη από το γεγονός ότι υπερακοντίζει τη βούληση του εκδότη και επομένως δεν συντρέχει η εγγυητική λειτουργία (υπάρχει σχετική γερμανική νομολογία όπως έχω επισημάνει στο βιβλίο μου Εφαρμογές Ποινικού Δικαίου). Είναι επομένως μία διάταξη μη αναγκαία αλλά και προβληματική, διότι περιλαμβάνει μόνον τα νομίσματα και αφήνει εκτός πεδίου προστασίας τα ομόλογα, που είχαν απασχολήσει στο παρελθόν τα ελληνικά δικαστήρια.

Χρίστος Χ. Μυλωνόπουλος – Καθηγητής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών-Δικηγόρος – Πρόεδρος Ινστιτούτου Ευρωπαϊκού και Διεθνούς Ποινικού Δικαίου

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr