Δημήτριος Σκαλτσούνης: Θεσμοί του Κράτους Δικαίου και της πολιτικής στη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας

Κύριε Πρόεδρε της Βουλής των Ελλήνων,

Κύριε Αντιπρόεδρε της Κυβέρνησης,

Κύριε Γενικέ Γραμματέα του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Κυρίες και κύριοι,

Είναι χαρά μου που σας μιλώ από το βήμα αυτής της ιστορικής αίθουσας του Μεγάρου της Βουλής των Ελλήνων, της άλλοτε αίθουσας της Γερουσίας.

Νιώθω χαρά για περισσότερους του ενός λόγους. Ιδιαίτερα όμως γιατί, κατά τη διάρκεια της προεδρίας μου, το Συμβούλιο της Επικρατείας για πρώτη φορά συνεργάζεται με τη Βουλή των Ελλήνων, διά του Ιδρύματός της.

Καρπός αυτής της συνεργασίας είναι η σημερινή εκδήλωση.

Οι δεσμοί του Συμβουλίου της Επικρατείας με τη Βουλή των Ελλήνων είναι παλαιοί και στενοί. Δύο είναι οι πιο σημαντικοί.

Ο πρώτος είναι ευνόητος, προφανής, ώστε να πρέπει να προταχθεί.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας, ως Δικαστήριο, λειτουργεί διαχρονικά επί τη βάσει νόμων και εκπληρώνει την κατά το Σύνταγμα αποστολή του εφαρμόζοντας νόμους προερχομένους από τη Βουλή.

Η αναφορά μου σε αυτόν τον δεσμό του Συμβουλίου της Επικρατείας με τη Βουλή των Ελλήνων θα ήταν ελλιπής, αν δεν περιελάμβανε και την κατά το Σύνταγμα υποχρέωση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ως άλλωστε κάθε Δικαστηρίου της Χώρας, να μην εφαρμόζει νόμο που αντίκειται στο Σύνταγμα. Η υποχρέωση αυτή καθιστά τον εν λόγω δεσμό ακόμα πιο στενό, και ως εκ τούτου πιο εντατικό -εντατικό κατά την κυριολεκτική σημασία της λέξης, δηλαδή δεσμό από τον οποίο δεν έχουν ενίοτε λείψει εντάσεις.

Ο δεύτερος δεσμός είναι λιγότερο ή ελάχιστα νομικός/νομοθετικός. Είναι πραγματικός και, κατ’ ακριβολογία, κτιριοδομικός: Το Συμβούλιο της Επικρατείας συμβίωσε με τη Βουλή σε αυτό εδώ το ιστορικό κτίριο, τα άλλοτε βασιλικά ανάκτορα, από το 1934, οπότε μετακινήθηκε από το επί της οδού Πανεπιστημίου Ιλίου Μέλαθρον, έως το 1992 οπότε, κατά τρόπο αξιομνημόνευτο, μεταστεγάστηκε στο Αρσάκειο Μέγαρο.

Η εγκατάσταση του Συμβουλίου της Επικρατείας στο κτίριο της Βουλής  δεν εστερείτο συμβολισμού. Αντιθέτως! Ήταν κατ’ εξοχήν συμβολική. Στην προσφώνησή του κατά την τελετή εγκατάστασης του Συμβουλίου της Επικρατείας στα Παλαιά Ανάκτορα (όπως απεκαλείτο τότε το Μέγαρο της Βουλής των Ελλήνων) ο επί της Δικαιοσύνης Υπουργός της υπό τον Παναγή Τσαλδάρη κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος Σπυρίδων Ταλιαδούρος είπε:

«Ορθώς όθεν η Πολιτεία ετοποθέτησε το Συμβούλιον τούτο υπό την αυτήν στέγην εις ην λειτουργούν και τα δύο Νομοθετικά Σώματα, θέλουσα ούτω να συμβολίση την κεφαλαιώδη σημασίαν ην αποδίδει προς την δύναμιν του Συμβουλίου».

Εξ άλλου, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Κωνσταντίνος Ρακτιβάν είπε στη δική του προσφώνηση κατά την αυτή τελετή:

«Η υπό πάσαν έποψιν αξιοπρεπής και άνετος εγκατάστασις του Συμβουλίου της Επικρατείας εις το μέγαρον τούτο, εν συστεγάσει μετά των Νομοθετικών Σωμάτων, αποτελεί νέαν εκδήλωσιν της στοργικής μερίμνης, δι’ ης η Πολιτεία, από της συστάσεως αυτού, περιέβαλε το ημέτερον Συμβούλιον, ως ευγνωμόνως ανομολογούμεν».

Αν και πρόδηλη, σχεδόν αυτόδηλη, η πρόθεση της τότε κυβέρνησης να ενισχύσει έτι περαιτέρω τον τότε νεοπαγή θεσμό, μαρτυρείται αψευδώς με τα λόγια του Υπουργού της Δικαιοσύνης.

Κυρίες και Κύριοι,

Θα ήταν παράλειψή μου αν στον λόγο για τον οποίο η σημερινή εκδήλωση μου προκαλεί χαρά, δεν προσέθετα και έναν ακόμα εξίσου αληθινό όσο και ισχυρό.

Χαίρομαι που η σημερινή εκδήλωση  μου έχει προσφέρει την ευκαιρία της συνεργασίας με τον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων κύριο Κωνσταντίνο Τασούλα.

Κύριε Πρόεδρε,

Δεν είναι μόνο τα χώματα της Ηπείρου που μας συνδέουν. Νιώθω να μας συνδέουν και κοινά πνευματικά ενδιαφέροντα, από τα οποία -χωρίς να αδικώ τα επίλοιπα- θα ξεχώριζα την κοινή αγάπη για την ιστορία και την επιστήμη της.

Άλλωστε, αυτής της εκλεκτικής συγγένειας καρπός είναι η σημερινή εκδήλωση.

Αυτή η εκδήλωση είναι ιδιαιτέρως σημαντική, και θα είναι άξια αναφοράς στο μέλλον. Στο όχι ανύπαρκτο, μα ούτε ιδιαιτέρως ευρύ πεδίο της ιστοριογραφικής έρευνας της Ελληνικής Δικαιοσύνης δείχνει τον δρόμο σε ένα νέο τρόπο τιμής και κατανόησης των δικαστικών θεσμών: την έρευνα της ιστορίας τους. Και ιστορική έρευνα άξια του ονόματός της δεν μπορεί παρά να είναι η στοχαστική, και γι’ αυτό κριτική – μα όχι απαραιτήτως επικριτική – έρευνα.

Αυτόν ακριβώς τον σκοπό υπηρετεί η αξιέπαινη πρωτοβουλία της Ένωσης των Δικαστικών Λειτουργών του Συμβουλίου της Επικρατείας να διοργανώσει κατά το τρέχον αλλά και κατά τα επόμενα δικαστικά έτη, εντός του Δικαστηρίου κατ’ αρχάς, μια σειρά ομιλιών με αυτό το αντικείμενο: την έρευνα, κριτική θεώρηση και κατανόηση σημαντικών κεφαλαίων από την ενενηντάχρονη και πλέον ιστορία του Συμβουλίου της Επικρατείας, προετοιμάζοντας ταυτόχρονα το ιωβηλαίο των 100 ετών του Δικαστηρίου. Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί με ιδιαίτερη επιτυχία τρεις ομιλίες. Η συνέχεια προβλέπεται εξ ίσου ενδιαφέρουσα.

Κλείνοντας, θα ήθελα να πω και δύο λόγια για τη σημερινή εκδήλωση: Η επιστημοσύνη των εκλεκτών ομιλητών (πανεπιστημιακών δασκάλων και συναδέλφων στο Συμβούλιο της Επικρατείας) και τα πολύ ενδιαφέροντα θέματα που θα αναπτύξουν καθιστούν βέβαιη την επιτυχία της.

Σας ευχαριστώ πολύ!

* Ο Δημήτριος Σκαλτσούνης είναι πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας

** Χαιρετισμός του Προέδρου στην εκδήλωση του Ιδρύματος της Βουλής και του Συμβουλίου της Επικρατείας με θέμα “Θεσμοί του Κράτους Δικαίου και της πολιτικής στη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας” (6.4.2022)

Δείτε το βίντεο της εκδήλωσης:

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr