Δημήτρης Αναστασόπουλος – Εκλογές ΔΣΑ: σύντομη αποτίμηση και η επόμενη ημέρα

Οι εκλογές της 5^ης και 6^ης Δεκεμβρίου 2021 στον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών ανήκουν πια στην ιστορία. Τόσο το αποτέλεσμα τους, κυρίως αυτό, όσο και οι συνθήκες μέσα στις οποίες διεξήχθησαν. Από πλευράς μας, όπως έχουμε ήδη δηλώσει, θα τιμήσουμε εμπράκτως την εμπιστοσύνη των 3.094 δικηγόρων που μας εμπιστεύτηκαν, που επέλεξαν τη δική μας πρόταση για το μέλλον του επαγγέλματος που όλοι αγαπάμε και υπηρετούμε. Δυστυχώς, δεν κατορθώσαμε να πείσουμε τη μεγάλη πλειοψηφία των συναδέλφων μας που ψήφισαν να μας εμπιστευτούν και, κυρίως, δεν κατορθώσαμε να πείσουμε τους χιλιάδες δικηγόρους που επέλεξαν την αποχή να συμμετάσχουν στην εκλογική διαδικασία, αποφασίζοντας εκείνοι για το που θέλουμε να πάμε την επόμενη ημέρα. Και ως προς αυτό, αναμφισβήτητα κάνουμε και εμείς ήδη την αυτοκριτική μας, αναζητώντας τις αδυναμίες και τα λάθη μας, που σίγουρα υπάρχουν. Με βασικότερο όλων, ότι δεν κατορθώσαμε να εξηγήσουμε επαρκώς ποιοι είμαστε και που θέλαμε να πάμε τον Σύλλογο μας και, κατ’επέκταση, τη δικηγορία.

Ωστόσο, όποιος μείνει στην ανάγνωση του εκλογικού αποτελέσματος μόνο μέσα από όρους νικητών και ηττημένων σφάλει. Γιατί η εκλογική διαδικασία και τα αποτελέσματα της βρίθουν μηνυμάτων που αν δεν τα λάβουμε όλοι, αν δεν τα αποκωδικοποιήσουμε και αν δεν αναλάβει ο καθένας την ευθύνη που του αναλογεί, τότε τα χειρότερα έπονται. Και το πιο εκκωφαντικό μήνυμα προέρχεται από την ιστορικά μεγαλύτερη αποχή που έχει σημειωθεί ποτέ, και δη στον β’ γύρο των εκλογών μας, τουλάχιστον εξ όσων γνωρίζουμε. Ενδεικτική είναι η εξέλιξη της αποχής τα τελευταία χρόνια, ιδίως στον β’ γύρο των εκλογών: το 2005 είχε συμμετάσχει στον β’ γύρο των εκλογών το 53,37% του δικηγορικού σώματος, το 2008 το 52,53%, το 2011το 38,89%, για το 2014 τα στοιχεία δεν είναι διαθέσιμα, ενώ το 2017 το 42,34%. Στις φετινές εκλογές μας στον β’ γύρο συμμετείχε μόλις το 34,55% του δικηγορικού σώματος, καταγράφοντας έτσι αρνητικό ρεκόρ (τα έγκυρα ψηφοδέλτια ήταν μόλις 7.693, σε ένα σώμα 23397 δικηγόρων). Το αρνητικό αυτό φαινόμενο έχει πολλές αιτίες. Καταρχάς η απαξίωση στην οποία έχει περιέλθει ο Σύλλογος μας και η διάχυτη απογοήτευση ότι «τίποτα δεν αλλάζει». Έπειτα, τα συσσωρευμένα προβλήματα των δικηγόρων, που μετά από μια δεκαετή οικονομική κρίση αντιμετώπισαν και τις πρωτόγνωρες δυσκολίες της πανδημίας. Ο ατομικός γολγοθάς του καθενός δυστυχώς συχνά οδηγεί και στην απαξίωση των συλλογικών διαδικασιών. Πέραν, όμως, αυτών των ευρύτερων συνθηκών, υπήρξαν και ειδικότερες συνθήκες που εξηγούν την τεράστια αυτή αποχή. Συνθήκες που γνωρίζαμε ότι υπάρχουν, γι’αυτό είχαμε προτείνει τις ηλεκτρονικές εκλογές, καθώς ζητούμενο για εμάς ήταν η μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή, ενώ για την άλλη πλευρά ζητούμενο – το είχαμε επισημάνει πολλάκις – ήταν η αποχή, η οποία και επετεύχθη. Καταρχάς γνωρίζαμε ότι η πανδημία θα βρισκόταν σε έξαρση και αυτό θα απέτρεπε μια μερίδα συναδέλφων να προσέλθει να ψηφίσει. Ως απάντηση σε αυτό δόθηκε η μεγάλη διασπορά των εκλογικών τμημάτων. Ωστόσο, ακόμα και αυτό γνωρίζουμε ότι για αρκετούς συναδέλφους μας λειτούργησε απωθητικά. Έπειτα, η επέτειος της μνήμης του αδικοχαμένου Γρηγορόπουλου είχε ως αποτέλεσμα την δεύτερη ημέρα των εκλογών, που παραδοσιακά προσέρχονταν στις κάλπες υπερδιπλάσιοι ψηφοφόροι, να προσέλθουν πολύ λιγότεροι, λόγω και των κυκλοφοριακών μέτρων. Ιδίως μετά τις 3-4 το μεσημέρι, που συνήθως προσερχόταν ο μεγάλος όγκος ψηφοφόρων, ελάχιστοι προσήλθαν, οι εικόνες στα εκλογικά τμήματα μόνο εκλογές ΔΣΑ άλλων εποχών δε θύμιζαν. Συνεπώς, η ίδια η εκλογική διαδικασία, όπως διεξήχθη, λειτούργησε αποτρεπτικά. Όσοι, δε, σήμερα πανηγυρίζουν για αυτή, αποδεικνύουν ότι είναι αποκομμένοι από την πραγματικότητα.

Συνεπώς, η πολύ μεγάλη αποχή που σημειώθηκε, για όλους τους λόγους που αναφέρονται πιο πάνω, θα πρέπει να μας προβληματίσει όλους πάρα πολύ. Η αποχή αυτή, σε συνδυασμό με τη ριζοσπαστικοποίηση ιδίως των νέων συναδέλφων μας, όπως αυτή καταγράφηκε στις κάλπες, καταδεικνύουν αφενός ότι βρισκόμαστε σε ένα οριακό σημείο για το δικηγορικό σώμα και αφετέρου ότι το ίδιο το δικηγορικό σώμα δεν είναι όπως το γνωρίζαμε κάποια χρόνια πριν.

Περαιτέρω, σε ό,τι αφορά την προεκλογική περίοδο, που οπωσδήποτε σε κάποιο βαθμό επηρέασε και την ίδια την εκλογική διαδικασία, καταγράφηκε μια ακόμα ιστορική πρωτιά: για πρώτη φορά συνασπίστηκαν τόσο ετερόκλητες δυνάμεις προκειμένου να πολεμήσουν με λάσπη έναν υποψήφιο πρόεδρο, που υπηρέτησε το Δ.Σ. από τη θέση του Συμβούλου και μόνο. Ο συνασπισμός συνοδοιπόρων της ηγεσίας του Συλλόγου μας, που είτε με εμφανή είτε με αφανή τρόπο εργάστηκαν μανιωδώς μην τυχόν και επέλθει κάποια αλλαγή στην πυραμίδα του Συλλόγου, δεν έχει προηγούμενο. Ειπώθηκαν πολλές ανοησίες, πολλές απρέπειες, πολλοί ισχυρισμοί αποκομμένοι πλήρως από κάθε έννοια ηθικής και δεοντολογίας (ακόμα και τις ημέρες των εκλογών), που θα μείνουν στην ιστορία του Συλλόγου μας ως μνημείο αναξιοπρέπειας για όσους τα έπραξαν, για όσους τα μεθόδευσαν αλλά και για όσους τα ανέχτηκαν. Ξεχνάνε, όμως, έναν νόμο άγραφο, αλλά απαράβατο, στη ζωή: καθένας, αργά ή γρήγορα, παίρνει ό,τι του αξίζει.

Εν κατακλείδι, οι πρόσφατες εκλογές του Συλλόγου μας πέρασαν στην ιστορία. Αν, όμως, δεν λάβουμε όλοι τα μηνύματα τους, αν όλοι δεν αναλάβουμε τις ευθύνες που μας αναλογούν, αν άμεσα δεν αλλάξουμε ρότα, τότε φοβάμαι τα δύσκολα είναι μπροστά μας. Τα μεγάλα ζητήματα του κλάδου μας, που όχι μόνο δεν επουλώθηκαν αλλά εντάθηκαν τα τελευταία χρόνια, όπως είναι ο δικηγορικός υπερπληθωρισμός, η φτωχοποίηση μεγάλου μέρους του σώματος, η διεύρυνση των ανισοτήτων και ο ευτελισμός του επαγγέλματος μας, είναι εμφατικά εδώ. Αν δεν ληφθούν άμεσα πρωτοβουλίες ανάταξης τους, μέσα σε πνεύμα κατανόησης, ομόνοιας,  συνεργασίας και ρήξης με νοοτροπίες του παρελθόντος, τότε τα επόμενα χρόνια θα ζήσουμε συνθήκες που δεν φανταζόμαστε σήμερα. Όσοι εθελοτυφλούν, παίζοντας από τώρα το «GameOfThrones» για τις επόμενες εκλογές, θα διαπιστώσουν επώδυνα ότι οι εξελίξεις θα τους έχουν αφήσει πολύ πίσω, απομονωμένους στον μικρόκοσμο τους.

Σε ό,τι μας αφορά, σε ό,τι με αφορά, μέσα από τον δρόμο της αυτοκριτικής και της κατανόησης, θα συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο της προσφοράς στο συνάδελφο, μακριά από καμαρίλες και νοοτροπίες ξένες σε εμάς. Θα συνεχίσουμε να είμαστε μόνο Με Το Δικηγόρο.

* Δημήτρης Αναστασόπουλος, Επικεφαλής του Συνδυασμού ΔΣΑ «Με Το Δικηγόρο»

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr