Δημήτρης Κουρέας: Νομοθετική αυτοσυγκράτηση σε καιρό πανδημίας

Η πανδημία του κορονοϊού που ακόμα σοβεί παγκοσμίως, ανέτρεψε πολιτικούς προγραμματισμούς, οικονομικές κατακτήσεις και πρότυπα ζωής , που είχαμε σχεδόν την βεβαιότητα πως κανένας ,έστω και αστάθμητος παράγοντας, δεν θα μπορούσε να ανατρέψει.

Ακόμα και μετά την αποτελεσματική ανάσχεση της , θα συνεχίσει να μας επηρεάζει, θα συνεχίσει να μεταλλάσσει πολλούς αρμούς της κοινωνίας αλλά και των ίδιων των ατόμων.

Η έκτακτη ανάγκη που ανέκυψε , η ανεξέλεγκτη εξάπλωση της νόσου , τα εκατομμύρια των νεκρών συμπολιτών μας, με τις μακάβριες διαψεύσεις των πολιτισμικών μας κατακτήσεων, σωστά υπαγόρευσαν στην ανοχύρωτη ανθρωπότητα να προτάξει την ανθρώπινη ζωή, την υγεία , την ακεραιότητα ευπαθών ομάδων έναντι κάθε άλλου τιμήματος.

Μια εξίσωση που όπως απέδειξε η εμπειρία από πολλές χώρες μόνο αυτονόητη δεν ήταν.

Στο πλαίσιο αυτής της ιδιότυπης κατάστασης ανάγκης , όλοι οι πολίτες , κοινωνία και Πολιτεία , συνομολόγησαν την ανάγκη να θυσιάσουν ελευθερίες , θεμελιώδη συνταγματικά δικαιώματα , αποδέχθηκαν να ακρωτηριάσουν την ίδια την διάρθρωση της ζωής τους , για να δοθεί από κοινού η μάχη κατά της πανδημίας.

Το Lockdown και τα περιοριστικά μέτρα , ανέστειλαν προσωπικές , οικονομικές , πολιτικές ελευθερίες , καθιέρωσαν κατασταλτικές επιλογές και απαγορεύσεις που σε φυσιολογικές συνθήκες θα προσέκρουαν σε συνταγματικές εγγυήσεις , ως έκτακτη και αναπόδραστη συνθήκη.

Το Κράτος Δικαίου , το ίδιο το Σύνταγμα μας άλλωστε, κατοχυρώνουν πρόνοιες και ασφαλιστικές δικλίδες ώστε να ρυθμίζονται και εξαιρετικές και απρόβλεπτες ανάγκες στο πλαίσιο μιας δημοκρατικά ανταποκρινόμενης Πολιτείας.

Η πανδημία δοκίμασε και δοκιμάζει τις αντοχές του Κράτους Δικαίου, των κοινοβουλευτικών μας θεσμών και της θεσμικής ευταξίας, και η προσοχή πρέπει να εστιάζει πάντα να μην ξεπεράσουμε κατώφλια που αυτοί θέτουν.

Κι ’αυτή η υποχρέωση βαρύνει Κράτος και πολίτες.

Κι’αν κάτι καταμαρτυρά η συνταγματική θεωρία αλλά και η πολιτική ιστορία είναι πως επείγουσες και έκτακτες περίοδοι θα πρέπει να αντιμετωπίζονται αποκλειστικά ως τέτοιες.

Το επείγον και το έκτακτο δεν μπορούν να λειτουργούν κατά το δοκούν. Είναι καθολικά και ισχύουν έναντι όλων.

Σε μια τέτοια περίοδο , η προώθηση του νομοθετικού έργου πρέπει να γίνεται με φειδώ και με σύνεση του συνολικού πλαισίου κοινωνικής και δημοκρατικής λειτουργίας.

Η σπουδή υλοποίησης νομοθετικών επιδιώξεων , που δεν παρουσιάζουν έκτακτο και συναφή με την περίοδο χαρακτήρα , που επιφέρουν δομικές κοινωνικές και εκπαιδευτικές τομές, οι οποίες που αναζωπυρώνουν αντικρουόμενες στάσεις στο κοινωνικό σύνολο , αποτελεί μια ασφαλή αντένδειξη, πως τέτοιου περιεχομένου και κοινωνικής εμβέλειας νομοθετήματα δεν έχουν θέση στο υπάρχον περιοριστικό πλαίσιο .

Και είναι εν προκειμένω αδιάφορο να αξιολογηθεί, να αποτιμηθεί το περιεχόμενο ενός τέτοιου δυνητικού νομοσχεδίου. Δεν κρίνεται αν είναι ορθό ή όχι.

Το ζητούμενο είναι άλλο. Είναι δόκιμο σημαντικές μεταρρυθμιστικές τομές που αφορούν για παράδειγμα στην ανώτατη δημόσια εκπαίδευση, να υλοποιούνται σε μια περίοδο όπου μια σειρά πολιτικών συνταγματικών δικαιωμάτων έχουν στην ουσία αδρανοποιηθεί λόγω της υγειονομικής κατάστασης;

Η ελευθερία της συνάθροισης και άλλες πολιτικές ελευθερίες λόγου χάρη , δεν αποτελούν έναν διακοσμητικό πλεονασμό, αποτελούν κατονομαζόμενα συνταγματικά δικαιώματα που προστατεύονται και από την εσωτερική έννομη τάξη αλλά και από διεθνή νομικά επιτεύγματα όπως είναι η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου(αρ.11) και τόσα άλλα κοινοτικά και οικουμενικά αυξημένης τυπικής ισχύος νομικά κείμενα.

Το δημοκρατικό πλαίσιο που οριοθετεί τον δημόσιο διάλογο, η δικαιοπολιτική σημασία της κοινωνικής και θεσμικής διαβούλευσης, οι εγγυήσεις των αρχών της χρηστής νομοθέτησης επιτάσσουν την αυτοσυγκράτηση του νομοθέτη και την αποχή του από εκπόνηση πολιτικών δράσεων που αντιβαίνουν στην έκτακτη και εξαιρετική λειτουργία ενός κοινοβουλευτικού πολιτεύματος και κοινωνίας υπό συνθήκες θανατηφόρου πανδημίας.

Η νομοθέτηση δεν μπορεί να γίνεται υπερπηδώντας τον συνταγματικό ρόλο των πολιτών. Η νομοθέτηση δεν μπορεί να καταλείπει καμία αμφιβολία , ότι έσπευσε να εκμεταλλευθεί την αναστολή συνταγματικών ελευθεριών ώστε να προχωρήσει πολιτικούς σχεδιασμούς.

Η ανθρωπότητα , οι κοινωνίες , τα ευνομούμενα κράτη θα μπορέσουν σίγουρα να ξεπεράσουν αυτήν την ιστορική κηλίδα , την πανδημία των εκατομμυρίων νεκρών παγκοσμίως. Θα βγουν σίγουρα τραυματισμένες κοινωνικά, οικονομικά , ψυχολογικά .

Ούτε το Κράτος Δικαίου θα μπορούσε να μείνει αλώβητο υπό αυτές τις συνθήκες. Δοκιμάστηκε και άντεξε .

Χρέος όλων , Πολιτείας και πολιτών, είναι να μην ξεχάσουμε τις αξίες , τις κατακτήσεις , τα δικαιώματα που συμφωνήσαμε να απαλλοτριώσουμε , να θέσουμε σε δεύτερη μοίρα , προκρίνοντας κάτι θεμελιώδες , την ζωή και την υγεία.

Κι’όταν επανέλθουμε στην πολυθρύλητη κανονικότητα είμαστε υποχρεωμένοι να εμπεδώσουμε και να θωρακίσουμε ακόμα καλύτερα τα συστατικά στοιχεία που μας προσδιορίζουν .

Δικαιώματα και τρόπο ζωής.

Για να μην οδηγηθούμε εκόντες άκοντες σ ’έναν εξίσου απειλητικό κοινωνικό και θεσμικό μιθριδατισμό.

Ο Δημήτρης Κουρέας είναι Δικηγόρος Πατρών

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr