Δημήτρης Ν. Μπόλης:  Οι φυλακές ως δείκτης ανθρωπισμού του Κράτους  Δικαίου

Σύμφωνα με την έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης του Ιανουαρίου 2018, ένας στους χίλιους περίπου διαμένοντες στην Ελλάδα, βρίσκεται στη φυλακή.

Η φυλακή και δη οι φυλακισμένοι, είναι ένας μικρόκοσμος, τα προβλήματα των οποίων δύσκολα θα απασχολήσουν την κοινωνία, αφού για παράδειγμα ο υπερπληθυσμός των φυλακών και οι προβληματικές συνθήκες κράτησης είναι δεδομένα τα οποία υφίστανται για δεκαετίες μεν, δεν έχουν όμως ακόμη επιλυθεί.

Βέβαια, εφόσον οι φυλακές υφίστανται για να σωφρονίσουν τους παρανομούντες κρατουμένους και όχι απλώς να τους τιμωρήσουν, θα ήταν αναμενόμενο η κοινωνία να ενδιαφέρεται να επανενταχθούν ομαλά και να πάψουν την παραβατική τους συμπεριφορά μετά την αποφυλάκισή τους.

Δυστυχώς και στις Ελληνικές φυλακές (όπως και παγκοσμίως) στα ήδη υφιστάμενα προβλήματα του υπερπληθυσμού τους, ενέσκηψε και το θανατηφόρο πρόβλημα του Covid 19.

Ενώ στην πρώτη φάση της περιόδου Μαρτίου-Μαΐου 2020, φαίνεται ότι στον μικρόκοσμο των φυλακών δεν υπήρξαν (πολλά τουλάχιστον) κρούσματα, σε απόλυτο συγχρονισμό με τη ραγδαία εξάπλωσή του στο σύνολο της χώρας, ο κορονοιός αποδεικνύεται πλέον ότι εισέβαλε και στα Ελληνικά Σωφρονιστικά Καταστήματα, στα οποία λόγω υπερπληθυσμού, αποδεικνύεται να εξαπλώνεται με ιδιαίτερη ευκολία και τάχιστα, αφού ενδεικτικά στις φυλακές Λάρισας, φέρεται το 25% των κρατουμένων να έχει προσβληθεί από τον ιό.

Ο αδιαμφισβήτητος υπερπληθυσμός των φυλακών, σημαίνει ότι «οι κρατούμενοι συγχρωτίζονται σε στενούς χώρους, οι συνθήκες υγιεινής είναι δυσμενείς, ενώ η ιατρική περίθαλψη είναι πλημμελής».

Τα ως άνω, η Ένωση Ελλήνων Ποινικολόγων, έχει ήδη επισημάνει από το Μάρτιο του 2020, στην ολοκληρωμένη πρόταση που υπέβαλε προς την Πολιτεία, προτείνοντας την με όρους και προϋποθέσεις αποφυλάκιση μερίδας των κρατουμένων, με συγκεκριμένα κριτήρια.

Επίσης ανάλογη πρόταση έγινε προς την Πολιτεία (ενδεικτικά) και από την Ένωση Ποινικολόγων Μαχόμενων Δικηγόρων, από το Δικηγορικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης, τους σωφρονιστικούς Υπαλλήλους, εν γένει από το σύνολο των επιστημονικών και επαγγελματικών φορέων που καθημερινά βιώνουν την αγωνία των κρατουμένων όχι για το αν οι συνθήκες κράτησης υπολείπονται των προβλεπομένων, αλλά για το αν θα επιβιώσουν του κορονοιού οι κρατούμενοι παρασύροντας ή παρασυρόμενοι από τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους, οι οποίοι επίσης εκτίθενται σε συνθήκες έντονου συγχρωτισμού. Επίσης ανάλογες προτάσεις έγιναν και από τα κόμματα της ελάσσονος και μείζονος αντιπολιτεύσεως.

Στην εμπεριστατωμένη και με αιτιολογική έκθεση, πρόταση της Ένωσης Ποινικολόγων, ρητά αναφέρεται ότι από την με όρο αποφυλάκιση εξαιρούνται οι τελέσαντες αδικήματα μείζονος απαξίας, όπως ενδεικτικά η ανθρωποκτονία, η εγκληματική οργάνωση, οι τρομοκρατικές ενέργειες, η εμπορία ανθρώπων, η ληστεία, τα εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και εν τέλει το σύνολο των αναφερόμενων ως «σκληρών» αδικημάτων.

Προτείνεται η με όρους αποφυλάκιση των κρατουμένων που εκτίουν ποινές που δεν υπερβαίνουν τα 5 έτη, των κρατουμένων που εκτίουν ποινές 5 έως 10 έτη και στο επόμενο άμεσο διάστημα εκτίουν την ποινή τους, των κρατουμένων που έχουν συμπληρώσει το 70ο έτος και άρα ανήκουν στις «ευπαθείς ομάδες».

Ανάλογα μέτρα έχουν ήδη λάβει τα περισσότερα κράτη, όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Μεγάλη Βρετανία, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς.

Μία παράμετρος που επίσης αξίζει να αναφερθεί, είναι ότι ήδη από την 1η Ιουλίου 2019, με την ψήφιση του Νέου Ποινικού Κώδικα, είναι πολλοί οι κρατούμενοι που αναμένουν να δικαστούν, η εκδίκαση δε της υποθέσεώς τους θα σημάνει και την αποφυλάκισή τους, δοθέντος του εξορθολογισμού των ποινών που επήλθε με το Νέο Ποινικό Κώδικα καθώς και με την κατάργηση αναχρονιστικών νομοθετημάτων, όπως η κατάργηση του ν.1608/1950 που προέβλεπε ισόβια κάθειρξη για οικονομικά αδικήματα εις βάρος του κράτους ή των Τραπεζών!

Λόγω όμως του γεγονότος ότι τα Δικαστήρια δε λειτουργούν λόγω των μέτρων κατά του κορονοϊού, οι υποθέσεις αυτές δεν εκδικάστηκαν την περίοδο Μαρτίου-Μαΐου 2020, αναβλήθηκαν για την περίοδο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2020, ξανά αναβλήθηκαν για το νέο έτος, άγνωστο δε είναι επί του παρόντος το πότε τελικά θα επαναλειτουργήσουν με κανονικότητα τα Δικαστήρια και άρα θα εκδικαστούν οι υποθέσεις αυτές.

Το «διακύβευμα» πλέον είναι η ανθρώπινη ζωή, η οποία αποδεικνύεται ότι διακινδυνεύει στις Ελληνικές Φυλακές, την ευθύνη λειτουργίας των οποίων έχει η Πολιτεία. Η με συγκεκριμένες προϋποθέσεις και όρους αποφυλάκιση κάποιων από τους κρατουμένους αποδεικνύεται να είναι η μόνη άμεση λύση, αφού θα δώσει χώρο και στους υπολοίπους κρατουμένους να περιορίσουν σημαντικότατα τον κίνδυνο προσβολής τους από τον κορωνοιό, ενώ θα περιορίσει και τους κινδύνους για τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους, οι οποίοι άμεσα εκτίθενται σε αυξημένους κινδύνους προσβολής τους από τον ιό.

Στον Φίοντορ Ντοστογιέφσκι αποδίδεται η φράση «ο πολιτισμός της χώρας φαίνεται από τις φυλακές της». Σήμερα, φοβούμαι ότι από τις φυλακές μας θα κριθεί η ανθρωπιά του κράτους δικαίου, το οποίο οφείλει να παρέμβει, έστω και με καθυστέρηση, στην ήδη ραγδαία αυξανόμενη μετάδοση του κορονοιού στα σωφρονιστικά καταστήματα με δραστικό τρόπο, ώστε να προστατευθεί το υπέρτατο αγαθό της ευνομούμενης πολιτείας, η ανθρώπινη ζωή.

Ο Δημήτρης Ν. Μπόλης είναι Δικηγόρος 

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr