Δημήτρης Παξινός: Η ηθική του επαγγέλματος

Δικαιοσύνη είναι η τέχνη του αγαθού και του ίσου. Έχει λεχθεί ότι τίποτε στον κόσμο δεν είναι δυσκολότερο από την απονομή της Δικαιοσύνης. Μόνο η θεία Δικαιοσύνη και ο λόγος του Θεού περικλείουν την απόλυτη αλήθεια. Έργο ανθρώπινο η απονομή του Δικαίου και οι άνθρωποι μόνο προς το ανθρώπινο ιδεώδες έχουν δικαίωμα ν ατενίσουν, όχι προς το απόλυτο. Όλοι όσοι υπηρετούν την Δικαιοσύνη, με οποιαδήποτε ιδιότητα, φέρουν μεγάλη ευθύνη. Και ο Δικηγόρος, που θα υπερασπίσει τα δίκαια του εντολέως του, πάντοτε όμως στα πλαίσια της ηθικής τάξεως και της δεοντολογίας, διότι αλλοιώς κινδυνεύει να παραπλανήσει τη Δικαιοσύνη. Και ο Εισαγγελέας, που θα υποστηρίξει την κατηγορία, μόνο όμως αν η δικαστική του συνείδηση επιτρέπει να την υποστηρίξει, αλλοιώς έχει το Χρέος έναντι της Δικαιοσύνης να την εγκαταλείψει. Και ο Δικαστής, που πριν διατυπώσει την απόφαση του σε οποιαδήποτε υπόθεση οφείλει να εκδώσει μια άλλη απόφαση, άγραφη μεν, βγαλμένη όμως από τα έγκατα της ψυχής του, με γνώμονα την αυτοκριτική. Όσοι, δεν είναι σε θέση να κρίνουν εαυτούς, είναι ακατάλληλοι να κρίνουν τους συνανθρώπους τους.

Συλλειτουργός της Δικαιοσύνης, ο δικηγόρος,  υπερασπιστής του Δικαίου, ασκεί ένα λειτούργημα συνειδήσεως και οφείλει να το ασκεί με επίγνωση του θεσμικού του ρόλου. Κι αυτό διότι μέσα στην κοινωνία δεν υπάρχει αδύναμη και χωρίς προστασία ύπαρξη, δεν υπάρχει παραγνωρισμένο δίκαιο η παραγνωρισμένη ελευθερία, που να μην καλεί σε βοήθειά της ένα δικηγόρο, κι αντίστοιχα ένας δικηγόρος που να μην είναι έτοιμος να αναλάβει μ όλη του την καρδιά την υπεράσπιση του προσβαλλομένου, χωρίς να προσδοκά τίποτα για τον εαυτό του. Έχει λεχθεί ότι η τάξη των Δικηγόρων είναι τόσο παλιά όσο και η Δικαστική εξουσία. Η μία γεννήθηκε απ την άλλη. Όμως ο δικηγόρος είναι ανεξάρτητος. Στην αρχαία Ρώμη την δικηγορία ασκούσαν μόνο ελεύθεροι πολίτες.

Έτσι λοιπόν ο δικηγόρος μπορεί, απέναντι στα δικαστήρια, να ασκεί ευθαρσώς έλεγχο για την καλή λειτουργία της διαδικασίας, για τον σεβασμό των ατομικών ελευθεριών, να τα υποχρεώνει να προσέχουν ότι θεωρεί απαραίτητο για την υπόθεση. Πάντα, όμως, στα όρια της ευπρέπειας και του οφειλόμενου σεβασμού προς την έδρα, ανταποκρινόμενος στον θεσμικό του ρόλο που η Πολιτεία του ανέθεσε. Έχει λεχθεί ότι εκείνο που οι πολλοί άνθρωποι χαρακτηρίζουν εξαιρετική αρετή, οι δικηγόροι το θεωρούν σαν ένα στοιχειώδες καθήκον. Και αρετή του Δικηγόρου είναι όταν αναλαμβάνοντας μια υπόθεση, γίνεται κατ αρχήν δικαστής αυτής και αποφαίνεται με ειλικρίνεια για την αλήθεια και την νομική ορθότητα των ισχυρισμών του εντολέως του. Την περί Δικαίου αντίληψη της κοινωνίας εκφράζει με την απόφασή του ο Δικαστής, που απονέμει Δικαιοσύνη. Την ιερή αποστολή, για την ορθή απονομή της Δικαιοσύνης υπηρετούν οι Δικηγόροι. Επιτελώντας δε εξόχως πνευματικό έργο,  οφείλουν να μάχονται για την ηθική και πολιτική ελευθερία, την ισονομία και την αρετή. Πάντα με γνώμονα το καλό της Δικαιοσύνης και την αποστολή τους στην κοινωνία, πιστοί στις παραδόσεις, της ηθικής του Σώματος και του όρκου τους. Κι ασφαλώς, χρειάζεται και η συμβολή της Πολιτείας, που θα πρέπει να ψηφίζει νόμους πού εμπνέουν σεβασμό αλλά και της κοινωνίας, που θα πρέπει να σκέπτεται ηθικά και έντιμα. Κι οι δικαστές να στέκονται στο ύψος ενός Τερτσέτη και Πολυζωίδη.

*Δημήτρης Χ. Παξινός, Πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr