Ελένη Τροβά: Τόλμησε η Σοφία Μπεκατώρου

Το 2016 μετά τις αθλήτριες, Aly Raisman, Gabb yDouglas και Mc Kayla Maroney η Simone Biles παραδέχθηκε ότι έπεσε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης από τον πρώην αθλίατρο της Εθνικής Αμερικανικής Ομάδας Ενόργανης, Larry Nassar.

Σε μία ανάρτησή της στο Τwitter υπό το hashtag #MeToo, η τέσσερις φορές χρυσή Ολυμπιονίκης του Ρίο δήλωσε ότι δεν θα επιτρέψει στον Nassar να κλέψει την «αγάπη και τη χαρά της». Τον ίδιο χρόνο στην κοινή γνώμη των ΗΠΑ έφθασε η αποκάλυψη της εφημερίδας «Indianapolis Star» πως τουλάχιστον 368 αθλήτριες της γυμναστικής έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά τα τελευταία 20 χρόνια!

Τι συνέβη άραγε και ξεκίνησαν οι ημερίδες για τη σεξουαλική βία/παρενόχληση/κακοποίηση των νέων στον αθλητισμό;

Γιατί στη χώρα μας που επικρατεί βαριά σιωπή κατά κανόνα για τα ζητήματα αυτά υπήρξε είδηση ότι η Ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου μίλησε;

Ήταν λοιπόν στο πλαίσιο του προγράμματος του Συμβουλίου της Ευρώπης για την «Προστασία των Παιδιών στον Αθλητισμό» με αφορμή την οποία έγινε η διαδικτυακή Ημερίδα με θέμα «StarttoTalk/Σπάσε τη Σιωπή – Μίλησε, Μην Ανέχεσαι» που διοργάνωσε το Υφυπουργείο Αθλητισμού την Πέμπτη 14 Ιανουαρίου 2021.

Οικοδεσπότες στη διαδικτυακή Ημερίδα ήταν ο Υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λευτέρης Αυγενάκης και ο Εκτελεστικός Γραμματέας της «Διευρυμένης Συμφωνίας για τον Αθλητισμό» (ΕPAS) του Συμβουλίου της Ευρώπης, Stanislas Frossard. Συμμετείχαν ακόμη όπως ο τύπος μας πληροφόρησε, ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Κωνσταντίνος Τσιάρας, οι Υφυπουργοί Παιδείας και Υγείας, Ζέτα Μακρή και Ζωή Ράπτη, ο Ψυχίατρος Γιώργος Νικολαϊδης, εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Επιτροπή Lanzarote του Συμβουλίου της Ευρώπης, ο πρόεδρος της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, Σπύρος Καπράλος, ο Ολυμπιονίκης του μπάσκετ και πρόεδρος του «Ζήσε Αθλητικά», Ανδρέας Γλυνιαδάκης κ.ά.

Σε αυτούς σιγά σιγά προστίθενται και άλλοι σημαίνοντες συμπολίτες μας οι οποίοι με αφορμή το γεγονός ότι πρώτη η Σοφία Μπεκατώρου έσπασε τη σιωπή ετών ήρθαν να σταθούν δίπλα της και δίπλα σε όσους ακόμη σιωπούν, χωρίς να λησμονούμε φυσικά και όσους εκβάλουν δυσωδώς δημόσια με την ίδια αφορμή το υλικό από το οποίο μοιάζει να είναι πλασμένοι.

Πώς άραγε συναντήθηκαν στη χώρα μας που ιστορικά φιλοξένησε τα στάδια και τις παλαίστρες οι νεότερες αντιλήψεις με τις επιβεβαιωμένες αρχαίες πεποιθήσεις που θέλουν τον αθλητή να μυείται στον έρωτα από τον προπονητή του;

Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) ήδη αναγνώρισε τα δικαιώματα των αθλητών για ένα ασφαλές και υγιές αθλητικό περιβάλλον, υποστηρίζοντας ότι όλοι πρέπει να καταγγέλλουν περιστατικά βίας και κακομεταχείρισης όταν αυτά πέφτουν στην αντίληψη τους.

Οι ομοσπονδίες κατά τη ΔΟΕ οφείλουν να ενημερώνονται και να έχουν ειδικευμένο προσωπικό ώστε να αντιμετωπίζονται τέτοια φαινόμενα. Το Συμβούλιο της Ευρώπης είχε την οργανωμένη πρωτοβουλία.

Οι αντιλήψεις που κυριάρχησαν πέραν της κλασσικής αρχαιότητας και στα σύγχρονα αθλητικά αποδυτήρια φαίνεται να αλλάζουν λοιπόν. Έτσι αυτό που κάποτε θεωρείτο αναπόφευκτο, αν όχι θεμιτό, γίνεται κατακριτέο.

Το Συμβούλιο της Ευρώπης εκτιμά σήμερα εστιάζοντας στην άνιση σχέση εξουσίας που αναπτύσσεται μεταξύ των αθλητών και των προπονητών, την υψηλή ανοχή στη φυσική βία και τους τραυματισμούς που επάγεται ο χώρος του αθλητισμού, την κυριαρχία των ανδρών αλλά και τη φυσική επαφή κατά την προπόνηση ότι ο χώρος του αθλητισμού δημιουργεί σημαντικούς κινδύνους για τα παιδιά.

Σε μια έρευνα το 1995, η οποία αριθμούσε 138 αθλητές ηλικίας από 11-25 ετών αναφέρεται ότι το 47% των αθλητών έχουν δεχτεί ενόχληση με τη μορφή κοροϊδίας, εξευτελισμού και προσβολών ενώ σε ανάλογη Καναδική έρευνα μεταξύ 1100 αθλητών οι οποίοι ανήκαν σε συλλόγους των πανεπιστημίων αναφέρεται ότι το 57% των αθλητών είχαν βιώσει σεξουαλική παρενόχληση από μεγαλύτερους συναθλητές και προπονητές.

Τα παιδιά, εκτιμά το Συμβούλιο της Ευρώπης, αντιμετωπίζουν καταστάσεις επικινδυνότητας καθώς αλλάζουν δωμάτια, ντους, και διαμένουν βράδια εκτός των σπιτιών τους ενόψει των αθλητικών εκδηλώσεων. Τα παιδιά μάλιστα δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσουν πάντα την κατάχρηση.

Αισθάνονται ενοχή, ντροπή ή σύγχυση.

Δεν ξέρουν σε ποιόν να απευθυνθούν και φοβούνται ότι οι άλλοι δεν θα τα πιστέψουν ή φοβούνται για την καριέρα τους στο χώρο.

Το Συμβούλιο της Ευρώπης απηύθυνε μια πρόσκληση για δράση προς τις δημόσιες αρχές και το αθλητικό κίνημα ώστε να σταματήσει κάθε σεξουαλική κατάχρηση σε βάρος των παιδιών στο χώρο του αθλητισμού.

Η καμπάνια του Συμβουλίου της Ευρώπης ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2018 και απευθύνεται εκτός από τις κυβερνήσεις στους αθλητικούς συλλόγους, τις ομοσπονδίες και συνομοσπονδίες, στους αθλητές και τους προπονητές.

Με την ίδια αφορμή οι κυβερνήσεις παρακινούνται να κυρώσουν τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης των παιδιών (Σύμβαση Lanzarotehttps://rm.coe.int/168046e1d0) και να προσαρμόσουν τη νομοθεσίας τους αναλόγως. Στο ίδιο πλαίσιο οι αθλητικές οργανώσεις καλούνται να υιοθετήσουν κανόνες και μέτρα αυτορρύθμισης για να διασφαλίσουν τα παιδιά και να αφυπνίσουν, να προλάβουν και να αναφέρουν τέτοιου είδους καταχρήσεις.

Η εκστρατεία

Η χώρα μας κύρωσε με το ν 3727/2008 – ΦΕΚ 257/Α/18-12-2008 τη Σύμβαση Lanzarote η οποία άνοιξε για υπογραφές από το Συμβούλιο της Ευρώπης στις 25 Οκτωβρίου του 2007 στην ισπανική νήσο Λανζαρότε και παραμένει μέχρι σήμερα «το πιο φιλόδοξο και ολοκληρωμένο διεθνές νομικό εργαλείο» για την προστασία των παιδιών από φαινόμενα σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης.

Όμως οι νόμοι δεν αρκούν και πάντως η ύπαρξή τους δεν σημαίνει ότι τηρούνται. Συχνά μάλιστα όταν η ύπαρξή τους είναι «συμβολική» αποδυναμώνονται και στέκουν σαν σκελετοί στο ντουλάπι. Η διαφορά γίνεται όταν εφαρμόζονται.

Σήμερα λοιπόν τόλμησε η Σοφία Μπεκατώρου.

Ο δρόμος άνοιξε αλλά είναι ιδιαίτερα μακρύς και δύσβατος.

Είναι τάχα τυχαίο ότι το διεθνές κίνημα me-too δεν έχει βρει ακόλουθους στη χώρα μας;

Ούτε όμως και η δοκιμασία της Σοφίας Μπεκατώρου αρκεί για να παίζουν οι νόμοι το ρόλο που πέπρωται να έχουν.

Η παρουσία του υπουργού Δικαιοσύνης στην Ημερίδα έχει το νόημά της φυσικά αλλά δεν αρκεί για να κινήσει το ενδιαφέρον της δικαιοσύνης και μάλιστα της αυτεπάγγελτης δράσης της όπου οφείλει να την ασκεί.

Ας είναι όμως: οι αντιλήψεις αλλάζουν και ήδη ο όρος «κακοποίηση» εισήλθε στο λεξιλόγιό μας.

Μήπως άλλωστε και ο ευνουχισμός δεν ήταν επί αιώνες συνήθης πρακτική με στόχευση άλλοτε την εξουσία άλλοτε ακόμη και την συμμετοχή σε σπουδαίες χορωδίες;

Η Ελένη Τροβά είναι Δικηγόρος – Διδάκτωρ Νομικής

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr