Γιώργος Σταυρόπουλος: Μη κρατικά ΑΕΙ – Μεταρρύθμιση επιβεβλημένη από την σύγχρονη πραγματικότητα

Το ζήτημα της ίδρυσης μη κρατικών πανεπιστημίων απασχολεί χρόνια την ακαδημαϊκή και πολιτική κοινότητα. Ενώ στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, η ύπαρξη μη κρατικών ΑΕΙ θεωρείται δεδομένη, στην Ελλάδα η τριτοβάθμια εκπαίδευση αποτελεί κρατικό «μονοπώλιο». Ο λόγος; Οι προβλέψεις του άρθρου 16 του Συντάγματος, καθώς και κάποιες αναχρονιστικές ιδεολογίες που μας κρατούν στο παρελθόν. 

Όσον αφορά το Σύνταγμα, χρήσιμο θα ήταν να αναζητήσει κανείς τις ρίζες του άρθρου 16 του Συντάγματος, καθώς μόνο έτσι θα μπορέσει να το κατανοήσει απόλυτα, ώστε να προχωρήσει αργότερα στην ερμηνεία του. Το άρθρο 16 λοιπόν, έχει τις ρίζες του στον ελληνικό εμφύλιο, όπου για πρώτη φορά προβλέφθηκε ότι οι καθηγητές των Πανεπιστημίων καθίστανται δημόσιοι υπάλληλοι και αργότερα δημόσιοι λειτουργοί. Βέβαια τη σημερινή του μορφή το άρθρο 16 την απέκτησε κατά την περίοδο της Δικτατορίας. Στα πρακτικά του υπουργικού Συμβουλίου των Χουντικών αναφερόταν ότι «τα πανεπιστήμια θα αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου για να μην διαφθαρεί η ελληνική νεολαία από νέες ιδέες. Ωστόσο, το άρθρο αυτό διατηρήθηκε και από τις επόμενες κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι το συγκεκριμένο άρθρο και οι διατάξεις που αφορούν τα ΑΕΙ δεν υπηρετούν πλέον καμία σκοπιμότητα και επιβάλλεται η αναθεώρηση του, καθώς θα ήταν αναχρονιστικό και αντιδημοκρατικό να ισχυριστεί κανείς ότι η ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ θα διαφθείρει τη νέα γενιά. 

Η αναθεώρηση του άρθρου 16 αποτελεί τον απώτατο σκοπό, αλλά η αναθεωρητική διαδικασία αποτελεί ένα χρονοβόρο μέσο. Για το λόγο αυτό, και επειδή η χώρα μας βρίσκεται ήδη σε δυσμενέστερη θέση σε σύγκριση με άλλες σύγχρονες χώρες ως προς το ζήτημα αυτό, κρίνεται απαραίτητη μια διαφορετική ερμηνεία του Συντάγματος.

Μια ερμηνεία που δεν προσκολλάται στο γράμμα του νόμου αλλά εξετάζει το πνεύμα του. Μια ερμηνεία τελεολογική και συστηματική, σύμφωνη με το ενωσιακό δίκαιο αλλά και την σύγχρονη πραγματικότητα. Η ερμηνεία αυτή, η οποία προκρίνεται από την πλειονότητα των  Συνταγματολόγων, επιτρέπει την εγκατάσταση στη χώρα μας παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων τα οποία υπάρχουν ήδη στο εξωτερικό. Η ερμηνεία αυτή ανοίγει τον δρόμο της επιστροφής στους 40.000 Έλληνες φοιτητές που φοιτούν σε αμιγώς ιδιωτικά πανεπιστήμια του εξωτερικού . 

Τέλος, η ερμηνεία αυτή έρχεται να ενισχύσει και την οικονομία είτε συνολικά της Ελλάδας, αφού δεν θα φεύγει κεφάλαιο στο εξωτερικό, είτε κατά τόπους, όπου εγκατασταθούν αυτά τα παραρτήματα. Είναι υποκριτικό να ισχυρίζεται κανείς ότι η εγκατάσταση των παραρτημάτων αυτών θα επηρεάσει την αξία των πτυχίων των δημοσίων Πανεπιστημίων, τη στιγμή που στην Ελλάδα αναγνωρίζονται όχι μόνο τα πτυχία των ιδιωτικών πανεπιστημίων του εξωτερικού, αλλά και των ιδιωτικών κολλεγίων που λειτουργούν στην Ελλάδα. Η χώρα μας έχει μόνο να χάσει αν μείνει προσκολλημένη σε αυτές τις ιδεοληψίες που τάσσονται έναντι σε κάθε τι ιδιωτικό. 

Για μπορέσουν όμως να υλοποιηθούν ορθά όλα τα παραπάνω, απαραίτητη είναι η ενίσχυση του δημοσίου πανεπιστημίου, το όποιο, όπως και πολλοί άλλοι τομείς, επλήγη κατά τη διάρκεια της κρίσης. Δεν πρέπει η συνύπαρξη κρατικών και μη κρατικών ΑΕΙ να δημιουργήσει φοιτητές δυο ταχυτήτων. Το ευτυχές είναι λοιπόν, ότι το μεγαλύτερο μέρος του νομοσχεδίου  αφορά το δημόσιο πανεπιστήμιο, το οποίο ενισχύεται σημαντικά. Πέρα από τις διαδοχικές αυξήσεις του φοιτητικού επιδόματος, η κρατική χρηματοδότηση που παρέχεται φέτος στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι η υψηλότερη της τελευταίας δεκαετίας, γεγονός που έχει άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητα των φοιτητών και το επίπεδο διαβίωσης τους. Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης μάλιστα, στο οποίο φοιτά και ο γράφων, αναβαθμίζεται με την κατασκευή μεγάλου αριθμού εστιών, ίδρυση τμημάτων και απαραίτητες συγχωνεύσεις άλλων και αγορά εξοπλισμού σε όλες τις σχολές. 

Καταλήγοντας, θέλω να επισημάνω ότι η εγκατάσταση μη κρατικών ΑΕΙ είναι επιβεβλημένη από την σύγχρονη πραγματικότητα. Μετά από αυτό μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για την ολική αναθεώρηση του άρθρου 16, ώστε να αποδεσμευθεί η τριτοβάθμια εκπαίδευση από την τόσο αυστηρή εξάρτηση της από το κράτος. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε ιδεοληψίες και αναχρονιστικές ιδέες κάποιων μειοψηφιών να μας κρατάνε σε μια άλλη εποχή. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε να θωρακίζουμε και να ενισχύουμε το Δημόσιο Πανεπιστήμιο.  

* Γεώργιος Σταυρόπουλος, Πρόεδρος Σ.Φ. Νομικής Κομοτηνής  

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr