Γιάννης Γλύκας & Χριστίνα Βαθειά: Δίκες “μωσαϊκά” από πλάνα

Οθόνες, κάμερες και μικρόφωνα, εξοπλίζουν αίθουσες κάποιων Δικαστικών Μεγάρων ανά την χώρα, διότι διενεργούνται δίκες με τηλεδιάσκεψη, δίνοντας στην δυνατότητα εξέτασης από απόσταση, μαρτύρων και κατηγορουμένων.

Η δυνατότητα αυτή θα δίνεται ανάλογα πάντα με την υπόθεση ενώ ανάλογες αίθουσες θα διαμορφωθούν και μέσα σε φυλακές ώστε να δίνεται η δυνατότητα σε κρατούμενους με τη χρήση κάμερας και μικροφώνου να συνδεθούν  με το δικαστήριο όπου θα πραγματοποιείται διά ζώσης η δίκη ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα μέσω οθόνης, ο δικηγόρος του να παρουσιάζει  έγγραφα που σχετίζονται με τη δίκη.

Η διεξαγωγή ποινικών δικών εξ αποστάσεως μέσω τηλεδιάσκεψης, είναι μια καινοτομία που σκοπό έχει να συμβάλει στη βελτίωση της ταχύτητας και της προσβασιμότητας της δικαιοσύνης. Ωστόσο, η εφαρμογή τους πρέπει να γίνει με προσοχή, ώστε να μην διακυβεύονται τα θεμελιώδη δικαιώματα των παραγόντων της ποινικής δίκης.

Και κατόπιν τούτης της ανατρεπτικής αλλαγής στην ποινική διαδικασία διερωτώμεθα πώς θα εκτελείται η  άμεση επικοινωνία των παραγόντων (δικαστών, εισαγγελέων, δικηγόρων, κατηγορουμένων, μαρτύρων) η οποία είναι στοιχειώδης για τη δικαστική κρίση, και τηλεδιάσκεψη μπορεί να την αποδυναμώσει. Μας προβληματίζει επίσης το γεγονός ότι ο κατηγορούμενος πρέπει να έχει πλήρη πρόσβαση στον συνήγορό του και τη δυνατότητα να υπερασπιστεί τον εαυτό του χωρίς τεχνικά εμπόδια, τα οποία συντονιστικά δεν θα είναι εύκολο να επιτευχθεί και πιθανόν σε κάποιες περιπτώσεις η τεχνολογία να μην σταθεί στο πλευρό μας και να προκληθεί ανεπανόρθωτη σύγχυση στην επικοινωνία. Ένα κρίσιμο ζήτημα που πρέπει να λυθεί είναι η απόλυτη απομόνωση του μάρτυρα, ο οποίος πρέπει να καταθέτει υπό συνθήκες που διασφαλίζουν την αξιοπιστία της μαρτυρίας, χωρίς κίνδυνο εξωτερικών επιρροών ή πρόσβαση σε προετοιμασμένο κείμενο. Πλέον των ανωτέρω εκτιμούμε ότι είναι δυσχερής και η ταυτόχρονη βλεμματική επαφή όλων των παραγόντων της δίκης. Ειδικότερα η ποινική διαδικασία στο ακροατήριο κρίνεται από τις ζωντανές αντιδράσεις των συμμετεχόντων και ίσως είναι πιθανό να «χαθούν» πλάνα της διαδικασίας, κρίσιμα και σημαντικά για την δίκαιη δίκη. Και το πιο ακανθώδες ζήτημα που πιστεύουμε ότι διασαλεύεται είναι η δημόσια φύση της ποινικής δίκης!  Υπογραμμίζουμε ότι σύμφωνα με το άρθ. 93 του Ελληνικού Συντάγματος σε συνδυασμό με το άρθρο 329 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας όλες οι δίκες γίνονται δημόσια. Οι αποφάσεις του Δικαστηρίου εκφωνούνται δημόσια. Κατ ‘εξαίρεση, με σκοπό την προστασία της προσωπικής ή οικογενειακής ζωής των μερών, ο δημόσιος χαρακτήρας της δίκης μπορεί να περιορισθεί. Η απόφαση του Δικαστηρίου πρέπει να βασίζεται στα αποδεικτικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της δίκης. Ουσιαστικά όπως αναφέρει και ο τίτλος του παρόντος θα είναι δίκες που θα απαρτίζονται από πλάνα και μάλλον θα πρέπει να εφεύρουμε και δικονομικό σκηνοθέτη…

Δεν έχει υπολογιστεί και το πιθανό ενδεχόμενο διακοπής αιφνίδιας της δίκης εν μέσω απολογίας επί παραδείγματι του κατηγορουμένου λόγω διακοπής ρεύματος ή τεχνικών έργων στην περιοχή που βρίσκεται ο κάθε παράγων της δίκης. Δεν μπορούμε να δεχθούμε να διεξάγονται ποινικές δίκες με ακροβολισμένους σε διάφορα σημεία της χώρας τους παράγοντες!

Μπορούν οι ιθύνοντες για την «πρωτοποριακή αλλαγή» στα θεμέλια του δικανικού μας συστήματος να προστατέψουν τον θεμελιώδη αυτό κανόνα στο πλαίσιο δίκης εξ αποστάσεως?

Αμφιβάλλουμε βασίμως. Δεν είμαστε συλλήβδην επικριτές των νέων μορφών δικανικής διεκπεραίωσης των ποινικών δικών, ωστόσο εκτιμούμε συμπερασματικά ότι μπορούν να λειτουργήσουν μόνο επικουρικά, αλλά όχι ως κανόνας και υπό το έδαφος αυστηρών εχέγγυων για τα δικαιώματα των κατηγορουμένων και όλων των εμπλεκομένων που προσδοκούμε να παραμένουν αδιαπραγμάτευτα!

Ποιες υπηρεσίες αφορούν

Μέσω των συστημάτων τηλεδιάσκεψης θα είναι εφικτή:

• Η απομακρυσμένη κατάθεση / εξέταση μάρτυρα υπόθεσης που εκδικάζεται, ο οποίος κατά τη διεξαγωγή της δίκης βρίσκεται μακριά από τον τόπο διεξαγωγής της. Στην περίπτωση αυτή ο μάρτυρας θα προσέρχεται σε κάποιον από τους πιστοποιημένους χώρους που θα διαμορφωθούν και θα καταθέτει απομακρυσμένα με «ζωντανή» εικόνα και ήχο.
• Η απομακρυσμένη κατάθεση / εξέταση μάρτυρα υπόθεσης, ο οποίος όμως βρίσκεται στο εξωτερικό (διασυνοριακή).
• Η απομακρυσμένη κατάθεση / εξέταση μάρτυρα ή κατηγορουμένου ο οποίος είναι κρατούμενος σε κάποιο σωφρονιστικό κατάστημα.
• Η διεξαγωγή της προκαταρκτικής εξέτασης, προανάκρισης και ανάκρισης.
• Η ικανοποίηση με απομακρυσμένη σύνδεση αιτημάτων δικαστικής συνδρομής.

*Γιάννης Γλύκας & Χριστίνα Βαθειά, Δικηγόροι

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr