Γιάννης Καρούζος: Βία και παρενόχληση σε χώρους εργασίας του Δημόσιου Τομέα

Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας από τον Ιανουάριο του έτους 2023, σύμφωνα με τον ν. 4808/2021 και τις σχετικές υπουργικές αποφάσεις, ορίστηκε ως αρμόδιο όργανο καταγγελιών για περιστατικά βίας και παρενόχλησης σε χώρους εργασίας του δημόσιου τομέα, εφόσον έχει προηγηθεί προσφυγή του εργαζόμενου στο φορέα απασχόλησής του ή σε εποπτεύοντα φορέα αυτού ή στον Συνήγορο του Πολίτη και έχει παρέλθει χρονικό διάστημα τριών μηνών, χωρίς αυτοί οι φορείς να έχουν επιληφθεί του ζητήματος.

Μάλιστα, η Εθνική Αρχή Διαφάνειας έχει διευρυμένες αρμοδιότητες, καθιστάμενη ούτω αρμόδια να διερευνά πειθαρχικές ευθύνες του φορέα απασχόλησης ή του εποπτεύοντα φορέα για την καθυστέρηση εξέτασης της καταγγελίας.

Που όμως εκδηλώνεται η εργασιακή βία και παρενόχληση;

Αρχικά, το mobbing, όπως καλείται, εκδηλώνεται όχι μόνο στον στενά περιορισμένο χώρο εργασίας αλλά και κατά τη μετακίνηση του εργαζομένου από και προς τη δουλειά, όπως και κατά τη διενέργεια επικοινωνίας μεταξύ αυτού και έτερων συναδέλφων του ή Προϊσταμένων του, εφόσον αυτή σχετίζεται με εργασιακά ζητήματα. Ο εργαζόμενος λοιπόν, που αντιμετωπίζει μια συμπεριφορά mobbing απολαμβάνει μιας ‘’ομπρέλας’’ παροχής νομικής προστασίας. Ειδικότερα, σε πρώτο στάδιο, μπορεί να καταγγείλει τα περιστατικά που συνιστούν την παρενοχλητική συμπεριφορά στο φορέα απασχόλησής του ή σε εποπτεύοντα φορέα αυτού. Αντίστοιχη δυνατότητα υπάρχει και με κατάθεση αναφοράς στον Συνήγορο του Πολίτη.

Ακολούθως, και σχετικά με τις μορφές που μπορεί να εκλάβει μια παρενοχλητική συμπεριφορά, αυτές είναι πλείονες. Ειδικότερα, με τον mobbing νοείται η ηθική παρενόχληση των εργαζομένων, κάθε δηλαδή καταχρηστική συμπεριφορά, δυνάμενη να εκδηλωθεί με λόγια, πράξεις, γραπτά μηνύματα, ικανή να επιφέρει απομείωση της προσωπικότητας, της αξιοπρέπειας ή της σωματικής ή ψυχικής ακεραιότητας του ατόμου, θέτοντας παράλληλα εν αμφιβόλω και την απόδοσή του στην εργασία του αλλά και πυροδοτώντας το εργασιακό κλίμα.

Πρόκειται για τη συστηματική, μεθοδική και συνεχή (τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα και για μεγάλο χρονικό διάστημα) άσκηση ψυχολογικής βίας, ηθικής βίας και συνεπώς τη διαμόρφωση ενός εχθρικού και επιθετικού εργασιακού περιβάλλοντος με την επιβολή διακριτικής μεταχείρισης, που προσβάλλει την προσωπικότητα την αξιοπρέπεια, τη σωματική και την ψυχική ακεραιότητα του εργαζόμενου, οδηγώντας τον συχνά σε ολοκληρωτική εξάντληση.

Κάποιες από τις χαρακτηριστικότερες μορφές ηθικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας είναι η ταπεινωτική συμπεριφορά, η άνιση μεταχείριση, η εξαπόλυση προσβολών, η δημιουργία αισθήματος απομόνωσης, η εξώθηση σε σφάλματα,  η εξαγγελία απειλών, η άσκηση ψυχολογικής βίας, η ανάθεση υπερβολικού όγκου εργασίας σε συνδυασμό με κακόβουλα σχόλια για δήθεν ελλιπή απόδοση, η τοποθέτηση σε θέση «ψυγείο» χωρίς καθήκοντα και αντικείμενο εργασίας.

Άλλωστε, το mobbing μπορεί να προκληθεί είτε από τον Προϊστάμενο προς τους υφισταμένους του, που είναι και η συνηθέστερη μορφή, όπου η βάση της παρενοχλητικής συμπεριφοράς του Προϊσταμένου εκπορεύεται από την υπερέχουσα θέση του,  είτε μεταξύ συναδέλφων, όπου οι συμπεριφορές αυτές ερείδονται κυρίως  σε προσωπικές εμπάθειες και  διάθεση ανταγωνισμού.

Γίνεται λοιπόν εύκολα αντιληπτή η καινοτομία του ν. 4808/2021, απαγορεύοντας οποιαδήποτε μορφή βίας, σωματική, ψυχολογική ή σεξουαλική στο χώρο εργασίας αλλά και την παρενόχληση αυτοτελώς, χωρίς δηλαδή να εξαρτά τις έννοιες αυτές από άλλου είδους διακρίσεις.

Μια τέτοια νομοθετική πρόβλεψη ήταν κάθε άλλο παρά επιβεβλημένη, λαμβάνοντας υπ’ όψη ότι το έτος 2022 καταγγέλθηκαν περίπου 150 περιστατικά βίας και παρενόχλησης στο χώρο εργασίας, κατατάσσοντας τη χώρα μας στην 3^η θέση στην Ευρώπη σε κακοποιητικές μεταχειρίσεις στο χώρο εργασίας.

*του Γιάννη Καρούζου, Δικηγόρου- Εργατολόγου

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr