Γιάννης Μαντζουράνης: ΜΜΕ και Δημοκρατία

Μετά το 1974 ουδέποτε υπήρξε κυβέρνηση με τόσο σκανδαλώδη εύνοια και αξιωματική αντιπολίτευση με τόσο κραυγαλέα κακομεταχείριση από τα συστημικά ΜΜΕ.  Όλοι οι πολιτικοί ηγέτες και πρωθυπουργοί μεταπολιτευτικά αντιμετωπίσθηκαν και θετικά και αρνητικά από τα ΜΜΕ, όπου επικρατούσε ισορροπία δυνάμεων μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής  αντιπολίτευσης.  Μοναδική εξαίρεση αποτελεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που προστατεύεται από αδιαπέραστο τείχος και εξωραΐζεται με αμετροέπεια στα συστημικά ΜΜΕ.

Αυτή η προνομιακή ασυλία οφείλεται εν πολλοίς στην αφειδώλευτη οικονομική ενίσχυση με τις λίστες Πέτσα, που με αδιαφανή και ανεξέλεγκτα κριτήρια διανέμουν κρατικό χρήμα μάλιστα με απροκάλυπτο αποκλεισμό αντικυβερνητικών ΜΜΕ, εν μέρει στις συνθήκες υγειονομικής, οικονομικής και εθνικής κρίσης, αλλά κυρίως στη σχέση εντολέα και εντολοδόχου μεταξύ ολιγαρχών και Κυβέρνησης Κ. Μητσοτάκη, καθώς και στην αδυναμία της αξιωματικής αντιπολίτευσης να αξιοποιήσει τους ανταγωνισμούς ιδιοκτητών ΜΜΕ.  Άλλωστε δεν είναι αμελητέα η αντιπαλότητα αξιωματικής αντιπολίτευσης και μιντιακού κατεστημένου, αλλά η δηλωμένη πρόθεση κατάργησης προνομίων της μιντιακής και οικονομικής ολιγαρχίας.

Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του τοπίου στα ΜΜΕ είναι:

α) παντελής απουσία σατυρικών εκπομπών στα ΜΜΕ, αφού αντικείμενο αυτών είναι ο σατυρικός σχολιασμός κυβερνητικών επιλογών και προσώπων β) εξαφάνιση ή υποβάθμιση του αντιπολιτευτικού λόγου με συντομότατες αναφορές και ταυτόχρονη παράθεση στις τελευταίες επιλογές προφορικού και γραπτού λόγου, ακόμη και για κρίσιμα ζητήματα γ) εξόφθαλμη ανισοκατανομή προβολής θέσεων κυβέρνησης και αντιπολίτευσης και δ) σπανιότητα και περιοδικός αποκλεισμός του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης από τα συστημικά ΜΜΕ.

Η λαϊκή κυριαρχία είναι θεμέλιο του πολιτεύματος (άρθρο 1 §2 Συντάγματος), όταν διασφαλίζονται προϋποθέσεις αποτελεσματικής και συνειδητής άσκησης αυτής, όπως ελευθερία έκφρασης και διάδοσης γνώμης και ιδεών και ελεύθερη ανάπτυξη προσωπικότητας (άρθρα 14 §1 και 5 §1 Συντάγματος), οι οποίες είναι ανέφικτες χωρίς γνώση και αντικειμενική πληροφόρηση από έγκυρες ειδήσεις, που υποχρεούνται να παρέχουν τα  ηλεκτρονικά ΜΜΕ (άρθρο 15 §§1 και 2 Συντάγματος).  Και αυτό, γιατί οι πολίτες αδυνατούν να εκφράσουν και διαδώσουν ο,τιδήποτε, όταν είτε αγνοούν τι συμβαίνει στον δημόσιο βίο, είτε πληροφορούνται μονόπλευρα και γνωρίζουν όσα η Κυβέρνηση επιτρέπει και τα καθεστωτικά ΜΜΕ κρίνουν επιδεκτικά δημοσιοποίησης.

Αναμφίβολα η άσκηση της λαϊκής κυριαρχίας εξαρτάται και από άλλους παράγοντες, όπως εκλογικό σύστημα, χρηματοδότηση κομμάτων, κομματική ουδετερότητα δημόσιων αρχών και υπαλλήλων κ.α..  Παρ’ όλα αυτά, όμως, πρωταρχική προϋπόθεση της λαϊκής κυριαρχίας είναι η γνώση του πολίτη, που προκύπτει από αντικειμενική πληροφόρηση.

Λαϊκή κυριαρχία δεν είναι μόνο η ελεύθερη εκδήλωση της βούλησης των πολιτών αλλά και η ελεύθερη διαμόρφωση της πολιτικής βούλησης, που προαπαιτεί γνώση από έγκυρες πληροφορίες όσων συμβαίνουν στο συγκριμένο τόπο και χρόνο.  Όταν οι εκλογείς αποφασίζουν, προηγουμένως πρέπει να έχουν ολοκληρωμένη και όχι μερική γνώση των γεγονότων, που συγκροτούν τη δημόσια σφαίρα, διαφορετικά δεν έχουν δυνατότητες πολιτικών επιλογών και τότε η λαϊκή κυριαρχία στερείται περιεχομένου. Εδώ, η είδηση γίνεται πολιτικό εργαλείο, αφού καίριο ζήτημα είναι αν οι επιλογές των πολιτών καθορίζονται με βάση τη γνώση των γεγονότων ή με τροφοδότηση διαστρεβλωμένων από ΜΜΕ ειδήσεων.

Η είδηση δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι ιδιοκτησία όποιου την έχει, δηλαδή ούτε κράτους, ούτε μιντιάρχη, ούτε δημοσιογράφου. Αναγνώστες, ακροατές και τηλεθεατές είναι οι κατ’ εξοχήν δικαιούχοι ειδησεογραφικής πληροφόρησης.  Η είδηση δεν διακρίνεται σε δεξιά, κεντρώα και αριστερή.  Όταν η είδηση κατασκευάζεται, παραποιείται, και αποσιωπάται, γίνεται όργανο φαλκίδευσης της ελευθερίας διαμόρφωσης της βούλησης των πολιτών και τελικά νόθευσης της λαϊκής κυριαρχίας, παύει να είναι είδηση.  Γι’ αυτό το δικαίωμα πληροφόρησης αναγνωρίζεται ως θεμελιώδες συνταγματικό δικαίωμα του πολίτη.

Ο σκληρός μηχανισμός απόκρυψης μέρους της δημόσιας ζωής αργά αλλά σταθερά αποκαλύπτεται και γι’ αυτό καθημερινά μειώνεται η αξιοπιστία των ΜΜΕ, που με στρατευμένη λειτουργία εμποδίζουν την ελεύθερη διαμόρφωση και εκδήλωση της βούλησης των πολιτών και άρα αναιρούν την ουσία της λαϊκής κυριαρχίας. Ο στραγγαλισμός του δικαιώματος των πολιτών για αντικειμενική και καθολική πληροφόρηση, ως δολιοφθορά της δημοκρατίας, γίνεται κοινή συνείδηση. Όσοι θέλουν πολίτες ικανούς να αποφασίζουν οφείλουν να αναδείξουν τη στρεβλή λειτουργία των ΜΜΕ ως μείζον ζήτημα σεβασμού της δημοκρατικής συνταγματικής νομιμότητας με κάθε νόμιμο μέσο, όπως λχ. το Διαδίκτυο. Και αυτό, γιατί το δημόσιο όργανο, που έχει ως αποστολή τη φροντίδα για εύρυθμη λειτουργία του πιο επιδραστικού μέσου ενημέρωσης, δηλαδή της Τηλεόρασης, αδρανεί. Προφανώς στο Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο ούτε διαβάζουν, ούτε βλέπουν, ούτε ακούν τα δυσοίωνα για τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος μηνύματα.

Του Γιάννη Μαντζουράνη – Ποινικολόγου

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr