Γιώργος Κώτσηρας: Η ταχύτητα απονομής της Δικαιοσύνης είναι ζήτημα πολυπαραγοντικό, πολυδιάστατο με διαχρονικές παθογένειες

Αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά και τιμή που απευθύνω χαιρετισμό στη σημερινή εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εκδήλωση της σημαντικής πρωτοβουλίας «Κίνηση Επιτάχυνσης της Δικαιοσύνης (Κ.Ε.Δ.)» που ιδρύθηκε με σκοπό να συνδράμει με ποικίλους τρόπους στην αντιμετώπιση ενός υπαρκτού προβλήματος για την άμβλυνση του οποίου έχουν ομολογουμένως αναληφθεί σημαντικές προσπάθειες τα τελευταία έτη.

Η κατάρτιση, το κύρος και η μακρόχρονη εμπειρία των ομιλητών αποτελούν εγγύηση για την εξαγωγή συμπερασμάτων τα οποία θα μπορέσουν να αξιοποιηθούν από την Πολιτεία κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των πολιτικών του. Θα ήθελα στο σημείο αυτό να συγχαρώ τον Παναγιώτη Τσιμπούκη για την πρωτοβουλία και τη συνεχή προσπάθειά του για την ανάδειξη των θεμάτων της δικαιοσύνης στο δημόσιο διάλογο.

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η ταχύτητα απονομής της Δικαιοσύνης αποτελεί ένα ζήτημα πολυπαραγοντικό, πολυδιάστατο με αίτια εξωγενή και ενδογενή, συνδεόμενο με διαχρονικές παθογένειες. Αδιαμφισβήτητα κάθε πρωτοβουλία που συμβάλλει στη βελτίωση του χρόνου απονομής της δικαιοσύνης έχει πολλαπλά οφέλη μιας και ενισχύει στη συνείδηση των πολιτών τον θεσμό της Δικαιοσύνης, συντελεί στην ενίσχυση της ανάπτυξης, αλλά και ανυψώνει το διεθνές κύρος της χώρας ως κράτους δικαίου.

Η ίδια η πανδημία αναμφίβολα επηρέασε και την απονομή της δικαιοσύνης, με μια τεράστια προσπάθεια να λαμβάνει χώρα ώστε ο πυρήνας των δικαστικών διαδικασίων να παραμείνει ενεργός, δίχως να απωλεσθούν ουσιώδη δικαιώματα των πολιτών.

Οφείλουμε βέβαια να επισημάνουμε ότι ο χώρος της Δικαιοσύνης είναι χώρος ευαίσθητος και οι πρωτοβουλίες εκ μέρους της Πολιτείας πρέπει να είναι στοχευμένες, προσεκτικές και αποτελεσματικές. Στην απονομή δικαιοσύνης συμβάλλουν άμεσα και έμμεσα πλήθος παραγόντων, με άμεση εν τέλει επιρροή στην ίδια την κοινωνία, και για τον λόγο αυτό οποιαδήποτε προσπάθεια γίνεται για την επιτάχυνση απονομής της θα επιτύχει όταν γίνεται με όρους συλλογικού και εμπροσθοβαρούς εγχειρήματος, με εξωστρέφεια, καλόπιστη αντιμετώπιση του προβλήματος και ουσιώδη βούληση για βελτίωση του περιβάλλοντος εντος του οποίου πραγματώνεται η ιερή διαδικασία απονομής δικαιοσύνης.

Αντιλαμβανόμενο πλήρως τα παραπάνω, το Υπουργείο Δικαιοσύνης ως ο κύριος μοχλός πρωτοβουλιών εκ μέρους της Πολιτείας με επικεφαλής τον Κ. Τσιάρα έχει προχωρήσει σε σημαντικές πρωτοβουλίες και η πρόοδος που έχει σημειωθεί αποτυπώνεται και στην Ετήσια Έκθεση για την κατάσταση του  Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα του έτους 2020-2021. Σε αυτήν απεικονίζονται σημαντικά βήματα που έχουν γίνει στην ψηφιοποίηση και κατ΄επέκταση στην επιτάχυνση απονομής της δικαιοσύνης κατά το 2020. Επίσης, γίνεται αναφορά στη βελτίωση του μέσου όρου εμπιστοσύνης των πολιτών και των επιχειρήσεων στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης καθώς και στη δημιουργία ειδικών τμημάτων δικαστηρίων.

Δεδομένου ότι οι προκλήσεις παραμένουν, κατά το έτος 2021, το Υπουργείο Δικαιοσύνης συνέχισε την προσπάθεια λαμβάνοντας πρωτοβουλίες και προχωρώντας σε θεσμικές μεταρρυθμίσεις που θα καταστήσουν το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης ταχύτερο και πιο αποτελεσματικό. Ενδεικτικά, μεταξύ άλλων, αναφέρονται η πιλοτική εφαρμογή των ηλεκτρονικών πινακίων, η ψηφιακή αίτηση και παραλαβή ποινικού μητρώου μέσω gov.gr, η τροποποίηση των διατάξεων του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, της νομοθεσίας για το Ελεγκτικό Συνέδριο, οι τροποποιήσεις στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, η ηλεκτρονική υπηρεσία Πληροφόρησης για το Στάδιο Ποινικής Δικογραφίας (ροή μήνυσης), η σύσταση των νέων κλάδων δικαστικών υπαλλήλων-«βοηθών δικαστών», καθώς και το νέο πλαίσιο για την οργάνωση και λειτουργία της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών (ΕΣΔι).

Σε ό,τι αφορά το 2022, η ταχύτερη και αποτελεσματικότερη απονομή της Δικαιοσύνης παραμένει εκ των βασικών στόχων του Υπουργείου Δικαιοσύνης όπως αυτοί αποτυπώνονται στο Ετήσιο Σχέδιο Δράσης του και στο Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής. Αυτό περιλαμβάνει την επιτάχυνση και ποιοτική αναβάθμιση του συστήματος απονομής της δικαιοσύνης μέσω της βελτίωσης-αύξησης του ρυθμού επίλυσης υποθέσεων ώστε να προσεγγίσουμε τον μέσο δείκτη επίλυσης υποθέσεων των τριών πρώτων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε βάθος πενταετίας.

Παράλληλα, ενισχύεται έτι περαιτέρω η στρατηγική της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης μέσω της αύξησης του αριθμού ηλεκτρονικής κατάθεση δικογράφων και έκδοσης πιστοποιητικών στα δικαστήρια της χώρας καθώς και του ποσοστού κάλυψης των πληροφοριακών αναγκών των δικαστικών υπηρεσιών. Η υλοποίηση ενεργειών σχετικά με την προώθηση της ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης έχει ως στόχο να αυξηθεί ο αριθμός της ηλεκτρονικής κατάθεσης δικογράφων και έκδοσης Πιστοποιητικών σε Πρωτοδικεία –Εφετεία και σε Ειρηνοδικεία. Η επίτευξη αυτού του δείκτη θα ευνοήσει/βελτιώσει τη θέση της Ελλάδας στο διεθνή δείκτη του EUJusticeScoreboard.

Είναι δεδομένο ότι η επένδυση στην ψηφιοποίηση του περιβάλλοντος της δικαιοσύνης, ώστε να είναι φιλικότερο και ταχύτερο για όλους τους παράγοντες και συλλειτουργούς αποτελεί ουσιώδη στόχο που ακολουθούμε πιστά, μην παραγνωρίζοντας βέβαια τις ιδιαιτερότητες που πρέπει να συνυπολογίζουμε και που αφορούν το ειδικό πλαίσιο που πρέπει να διασφαλίζεται σε δικονομικό επίπεδο και που πηγάζει από την ίδια τη φύση της δικανικής αξιολόγησης.

Επιπλέον, ενισχύεται η εκπαίδευση και διαρκής επιμόρφωση Δικαστικών Λειτουργών και Δικαστικών Υπαλλήλων μέσω της αύξησης του ποσοστού των δικαστών και των δικαστικών υπαλλήλων που εκπαιδεύονται. Το έμψυχο δυναμικό βρίσκεται, λοιπόν, στο επίκεντρο του μεταρρυθμιστικού προγράμματος του Υπουργείου Δικαιοσύνης.  Δεν υπάρχει αμφιβολία, άλλωστε, πως ο στρατηγικός επανασχεδιασμός της λειτουργίας της ΕΣΔΙ (που ξεκίνησε το 2021 με την αναμόρφωση του θεσμικού της πλαισίου) αποτελεί καθοριστικό παράγοντα της διασφάλισης της ταχείας, ποιοτικής και αποτελεσματικής απονομής της δικαιοσύνης.

Παράλληλα, θα υπάρξουν πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του θεσμού της Διαμεσολάβησης.

Στην επίτευξη του στόχου της ταχύτερης και αποτελεσματικότερης απονομής δικαιοσύνης θα συμβάλλουν, επίσης, ο νέος Κώδικας Οργανισμού Δικαστηρίων και Δικαστικών Λειτουργών, η υλοποίηση της δεύτερης φάσης του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Υποθέσεων για την Πολιτική και Ποινική Δικαιοσύνη (ΟΣΔΔΥ-ΠΠ), η αναβάθμιση του Εθνικού Ποινικού Μητρώου, η ανάπτυξη Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ) για τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, και η ενίσχυση των δομώνσυλλογής και επεξεργασίας δικαστικών στατιστικών στοιχείων για τη Δικαιοσύνη.

Παράλληλα, βασικοί δείκτες της ποιότητας του συστήματος Δικαιοσύνης που πρέπει να επισημανθούν, έστω εν συντομία, διότι αφορούν στην ποιότητα της, αποτελούν τόσο η ενίσχυση της διεθνούς διάστασής του μέσω της διεθνούς συνεργασίας όσο και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικά των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας.

Επιπλέον, στις άμεσες σχετικές δράσεις του Υπουργείου εντάσσεται η παρακολούθηση και υλοποίηση δράσεων του Εθνικού Σχεδίου Δράσης κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας.

Στο ίδιο πλαίσιο, το Υπουργείο Δικαιοσύνης συμμετέχει ενεργά στην υλοποίηση δράσεων του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία για την περαιτέρω ενίσχυση του δικαιώματος των ατόμων με αναπηρία στην ισότιμη πρόσβαση στη δικαιοσύνη.

Παράλληλα, το Υπουργείο  προχωρά στην παρακολούθηση και υλοποίηση δράσεων του Εθνικού Σχεδίου για τα Δικαιώματα του Παιδιού που πρόσφατα υιοθετήθηκε, με έμφαση στη φιλικότερη προς τα παιδιά δικαιοσύνη.

Επιπλέον, το 2022 συνεχίζουμε την υλοποίηση δράσεων για την ενδυνάμωση των δικαιωμάτων των θυμάτων εγκληματικών πράξεων με έμφαση στα θύματα της εμπορίας ανθρώπων, σεξουαλικής κακοποίησης,την υλοποίηση δράσεων για την αποτελεσματική εφαρμογή του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Εκ.α.

Από τα παραπάνω είναι προφανές πως η ενίσχυση της ταχύτητας και της αποτελεσματικότητας του συστήματος δικαιοσύνης αποτελεί μία πρόκληση διαχρονική και πολυδιάστατη. Η προσπάθεια που έχει ξεκινήσει το Υπουργείο Δικαιοσύνηςεντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού της υπό ευρεία έννοια δημόσιας διοίκησης και της βελτίωσης της καθημερινότητας των πολιτών από την Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, συνεχίζεται και είναι προφανές ότι τα αποτελέσματα στον χώρο της δικαιοσύνης σε ό,τι αφορά στην επιτάχυνση χρειάζονται και χρόνος ωρίμανσης και χρόνος εμπέδωσης, διότι είναι πολλά κομμάτια ενός σύνθετου εγχειρήματος.

Πρέπει βέβαια να τονιστεί ότι η προσπάθεια είναι συλλογική και όλα τα μέρη που εμπλέκονται υπό στενή ή υπό ευρεία έννοια στην απονομή της δικαιοσύνης οφείλουμε να έχουμε τη ματιά μας στραμμένη στην ελληνική κοινωνία, ώστε να προσδιορίζουμε συνεχώς τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για το βέλτιστο δυνατό περιβάλλον για ταχεία, αλλά και για ποιοτική απονομή δικαιοσύνης.

Η προσπάθεια συνεχίζεται.

* Γιώργος Κώτσηρας, Υφυπουργός Δικαιοσύνης

* Από την ημερίδα της «Κίνησης Επιτάχυνσης της Δικαιοσύνης» (4.1.2022), με θέμα: ««Τρεις δικαστές και εισαγγελείς συζητούν για τη βραδύτητα στην απονομή της Δικαιοσύνης»

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr