Γιώργος Κώτσηρας: Νέες διατάξεις στον Ποινικό Κώδικα-Εξορθολογισμός και ενίσχυση της προστασίας των θυμάτων

Τίθεται σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, με το οποίο επέρχονται σημαντικές τροποποιήσεις διατάξεων του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Γνώμονας και βάση του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου απετέλεσαν οι προτάσεις της Διαρκούς Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής που συστήθηκε τον Μάρτιο του 2020 για την παρακολούθηση της εφαρμογής του νέου Ποινικού Κώδικα και του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας μετά την έναρξη ισχύος τους την 1.7.2019 και, ακολούθως, η επεξεργασία της οποίας έτυχε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Κατά συνέπεια οι προτεινόμενες διατάξεις δεν αποτελούν αποσπασματική νομοθέτηση, αντιθέτως είναι προϊόν συστηματικής και αναλυτικής επεξεργασίας, κατόπιν επισταμένης παρακολούθησης των εφαρμοζομένων διατάξεων και στοχεύουν στην αντιμετώπιση δυσλειτουργιών που παρατηρήθηκαν κατά την προηγούμενη διετία αλλά και στην διόρθωση νομοθετικών αστοχιών και κενών, οι οποίες προκάλεσαν ανασφάλεια δικαίου. Παράλληλα, επίσης, εισάγονται καινοτόμες διατάξεις, οι οποίες δίδουν ένα νέο στίγμα στο ευρύτερο πλαίσιο διατάξεων.

Ο εξορθολογισμός και η αυστηροποίηση -σε αρκετές περιπτώσεις- των προβλεπόμενων ποινών, η επαναφορά σημαντικών διατάξεων, οι οποίες είχαν καταργηθεί αφήνοντας κατά τούτο ακάλυπτες ποινικά αξιόλογες συμπεριφορές (όπως πχ η απρόσφορη απόπειρα), η επαναξιολόγηση των ειδικών υποστάσεων αδικημάτων ιδιάζουσας απαξίας αλλά και η εκ νέου αναβάθμιση μείζονος ποινικής απαξίας παραδοσιακών αδικημάτων, τα οποία είχαν υποβιβασθεί σε πλημμελήματα, αποτελούν τους βασικούς πυλώνες επί των οποίων στηρίχθηκαν οι προτεινόμενες αλλαγές του νομοσχεδίου, οι οποίες σε συνδυασμό με την εισαγωγή και νεοπαγών διατάξεων ενισχύουν έτι περαιτέρω το νομικό μας οπλοστάσιο και επαναπροσδιορίζουν το νόημα τόσο της κατασταλτικής όσο και της αποκαταστατικής ποινικής δικαιοσύνης.

Ένας, αδιαμφισβήτητα, εκ των πρωταρχικών στόχων της παρούσας νομοθετικής επιλογής είναι η ενισχυμένη και ουσιαστική προστασία των θυμάτων που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως οι ανήλικοι, τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης, τα θύματα της εμπορίας ανθρώπων (trafficking) που λόγω της ηλικίας τους, της θέσης τους και της εύθραυστης ψυχολογικής κατάστασης, στην οποία βρίσκονται λόγω της  κακοποίησης που έχουν υποστεί, χρίζουν μίας εντελώς διαφορετικής προσέγγισης και πολυπαραγοντικής αντιμετώπισης τόσο σε ουσιαστικό όσο και σε δικονομικό επίπεδο.

Η εκκίνηση της παραγραφής των εγκλημάτων που στρέφονται σε βάρος ανηλίκων από την ενηλικίωσή τους και για ένα ή τρία επιπλέον έτη ανάλογα με την διάκριση του αδικήματος σε πλημμέλημα ή κακούργημα, η αλλαγή στον τρόπο εξέτασης των ανηλίκων και ενηλίκων θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης, η δυνατότητα της κατ’ απόλυτη προτεραιότητα εκδίκασης των υποθέσεων που αφορούν εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, η αυστηροποίηση των διατάξεων που προσβάλλουν την γενετήσια αξιοπρέπεια και ελευθερία όταν τελούνται στον χώρο εργασίας ή στο πλαίσιο αναζήτησης θέσης εργασίας, η απαλοιφή της διαζευκτικότητας των ποινών σε σοβαρά εγκλήματα κακουργηματικής φύσεως, όπως η ανθρωποκτονία, ο βιασμός ανηλίκου, ο ομαδικός βιασμός, η θανατηφόρα ληστεία, για τα οποία πλέον προβλεπόμενη ποινή θα είναι μόνον η ισόβια κάθειρξη σε συνδυασμό με την τροποποίηση των διατάξεων για την απόλυση υπό όρο των καταδικασθέντων για τα αυτής της βαρύτητας αδικήματα, ώστε να εκτίεται πραγματικά μεγαλύτερο μέρος της επιβληθείσας ποινής αλλά και να αποκλείεται η έκτιση αυτής με ηλεκτρονική επιτήρηση (βραχιολάκι) στα ως άνω αδικήματα, είναι αλλαγές, οι οποίες όλες κατατείνουν σε έναν στόχο: στην δημιουργία κλίματος ασφάλειας για τους πολίτες, στην εμπέδωση της πεποίθησης, ότι κανένα έγκλημα δεν μένει ατιμώρητο και στην πληρέστερη προστασία των θυμάτων.

Αξίζει καταληκτικά να σημειωθεί, ότι οι ανωτέρω ρυθμίσεις πέραν της αποτελεσματικής, σύγχρονης και ταχείας προστασίας που επιδιώκουν να παρέχουν στα θύματα, επιτελούν και έναν ακόμα ρόλο∙ συμβάλλουν με συστηματική συνέπεια στην εναρμόνιση του ποινικού δικαιϊκού μας συστήματος με τις ευρωπαϊκές συμβάσεις που προβλέπουν και κατοχυρώνουν τα  δικαιώματα προστασίας και αξιολόγησης των ανηλίκων και ενηλίκων θυμάτων.

Με τις υπό αξιολόγηση διατάξεις επανακαθορίζεται, μεταξύ άλλων, πλήρως το πλαίσιο στήριξης των θυμάτων, ήτοι μια αταλάντευτη προτεραιότητα της Κυβέρνησης, όπως έχει τονίσει ρητά ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.

*Υφυπουργός Δικαιοσύνης, Βουλευτής Δυτικής Αττικής ΝΔ

*Το αρθρο πρωτοδημοσιεθηκε στην εφημεριδα ΤΑ ΝΕΑ

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr