Γρηγόριος Πεπόνης: Επί του πεδίου

Αφορμή για το παρόν η τελευταία, δημοσιοποιηθείσα προσφάτως, έκθεση της διεθνούς οργάνωσης «Δημοσιογράφοι χωρίς σύνορα», σχετικά με την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα.

Πρόκειται για έκθεση δημοσιευόμενη, κατά την σχετική ειδησεογραφία, από την συγκεκριμένη διεθνή οργάνωση επί είκοσι συναπτά έτη, ήκιστα κολακευτική για την χώρα μας ως προς τον Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου, που, συγκριτικά με πέρυσι, φέρεται να υποχώρησε κατά 38 θέσεις και επί συνόλου 180 χωρών παγκοσμίως να κατέλαβε την 108^η θέση, από την 70^η που κατείχε την προηγούμενη χρονιά.

Παρά τις διαφορετικές οπτικές στην προσέγγιση της έκθεσης, που αποτυπώθηκαν στην δημόσια αντιπαράθεση που η δημοσιοποίησή της προκάλεσε, είναι γεγονός ότι αυτή και το συγκεκριμένο περιεχόμενό της υποβιβάζει την χώρα μας και στον γενικότερο διεθνή κατάλογο των ελευθεριών, πράγμα που διεγείρει, τουλάχιστον, σύννοια.

Πέραν, όμως, της έκθεσης και του βαθμού της σχετικότητας ή μη των αρνητικών διαπιστώσεών της, αποτελεί γεγονός και συνάμα αυτονοητολογία ότι τίποτε δεν είναι άψογο. Πάντα υπάρχουν ελαττώματα, σφάλματα,  ελλείψεις, παραλείψεις,  αλλά και συνειδητές παραβάσεις και δόλιες παραβιάσεις πολλές φορές, τούτο δε αδιακρίτως σε όλους τους τομείς που αναπτύσσεται ανθρώπινη θεσμική δραστηριότητα.

Και δεν πρόκειται μόνον για θέμα και ζήτημα συναφών, εκάστοτε, προβλέψεων και ρυθμίσεων, ως προς τις οποίες η πατρίδα μας κάθε άλλο παρά «ελλειμματική» είναι.

Σημαντικές μεν αυτές και πάντα δεκτικές βελτιωτικών παρεμβάσεων, αλλά δεν αρκούν από μόνες τους.

Κάθε τι και όλα δοκιμάζονται και κρίνονται στην πράξη.

Η πρακτική εφαρμογή και η ποιότητα αυτής συνιστά την «λυδία λίθο» της αξιοπιστίας τους, όπως συμβαίνει, άλλωστε, με όλα αδιακρίτως τα θεσμικά ζητήματα.

Το «καλά ειπωμένο» φαίνεται και είναι μάταιο και κενό, όταν δεν συνοδεύεται και από το «καλά καμωμένο».

Το «κάνω» είναι η μοναδική απόδειξη του «μπορώ».

Βεβαίως, δεν ισχύει εν προκειμένω το «έργω κ’ ουκέτι μύθω», αλλά το «με λόγια και με έργα», το με «πρόβλεψη» και με «εφαρμογή», με το τελευταίο τούτο σκέλος να παραπέμπει αναποδράστως και στους λειτουργούς που υπηρετούν τον εκάστοτε τομέα.

Αυτοί θα προσδώσουν σάρκα και οστά στην πρόβλεψη και θα την μετουσιώσουν σε ζώσα πραγματικότητα.

Αυτοί θα αποτρέψουν το να «κολυμπούμε», χωρίς να «βρεχόμαστε», σε μια «θάλασσα» ελευθεριών και εξιδανικευμένων ρυθμίσεων.

Αυτοί θα αποσοβήσουν την ευημερία των προβλέψεων και την δυστυχία της αντιστοιχούσης σε αυτές πραγματικότητας.

Αυτοί, σε μεγάλο βαθμό, θα δώσουν «πατήματα» και θα αποτελέσουν την «μαγιά» σύνταξης οποιασδήποτε αρνητικής, για τον κλάδο τους, έκθεσης, αλλά και τον καταλύτη για την ανατροπή και την διάψευσή της.

Αυτοί, με την δράση τους, θα «βγάλουν στην σέντρα», θα καταδείξουν εκθετικά και θα αποσοβήσουν ή θα ανατρέψουν ενδεχόμενες δόλιες και υπονομευτικές συναφείς ρυθμίσεις και προβλέψεις.

Θεσμοθετημένη ελευθεροτυπία και ελευθερόφρονα Μ. Μ. Ε. συνιστούν άτρωτο θεσμικά σύνολο.

Ωστόσο, πέραν από κάθε ωραιοποίηση, εξωραϊσμό και ψιμυθίωση της πραγματικότητας:

Δεν συνιστούν κάτι το άγνωστο οργανωμένες προσπάθειες (σχηματοποιημένες ή μη αδιαφόρως) επιρροής επί της κοινής γνώμης και χειραγώγησης αυτής, φαινόμενα οργανωμένου «κιτρινισμού», αλλά και κοινωνικής ποδηγέτησης, μέσω και της παραπληροφόρησης.

Δεν ανάγονται αποκλειστικώς και μόνο στην σφαίρα της φαντασίας, αλλά αποτελούν, ενίοτε, εκφάνσεις και εκδοχές της πραγματικότητας, αφανείς ή εμφανείς, συγκεκαλυμμένες ή απροσχημάτιστες τάσεις, προσπάθειες ή επιχειρήσεις πολιτικής και ιδεολογικής υποβολής, αν όχι επιβολής, στην λειτουργία των Μ. Μ. Ε., στα πλαίσια πάντα υπηρέτησης και ικανοποίησης της απαίτησης της εκάστοτε «επίσημης αλήθειας», που ωστόσο, πλειστάκις, δεν είναι παρά φενάκη και παραμορφωτικός καθρέφτης της πραγματικότητας, ασύμβατη με το αληθώς «συμβαίνειν», το αληθώς «είναι» και την ερευνητική αναζήτησή του.

Η αντίληψη, κατά την οποίαν μπορεί κάτι να καταστεί είδηση μόνον εάν το επιθυμούν και το επιτρέπουν «οι άλλοι», έχει σε ικανό βαθμό γίνει οικεία και δεν ξενίζει σήμερα.

Όπως εθισμός έχει επέλθει και στην αντίληψη της «παρασιώπησης» ως στοιχείου της δημόσιας επικοινωνίας, με κριτήριο και εδώ τα ενδιαφέροντα και τα «θέλω» των «δυναμένων άλλων».

Όχι, η ελευθερία του Τύπου δεν αποτελεί μύθο.

Αποτελεί θεσμική πραγματικότητα, που δεν αλλάζει από υπαρκτές ή ενδεχόμενες αρνητικές περιπτώσεις αλλότριας στράτευσης στην υπηρεσία ποικιλωνύμων σκοπιμοτήτων ή οποιασδήποτε προπαγάνδας.

Ο μύθος της δήθεν ελευθεροτυπίας στις περιπτώσεις αυτές, δεν καθιστά μύθο την θεσμοθετημένη ελευθεροτυπία, την οποίαν αντιθέτως και εξ αντιδιαστολής αναδεικνύει, επιτονίζοντας την πολυτιμότητα, την αξία και την σπουδαιότητα της αποστολής της στο όλον θεσμικό εποικοδόμημα.

Ακούεται, ίσως, κυνικό, αλλά η θεσμική κρίση έχει υπερβεί το ενδημικό στάδιο και φέρει, πλέον, διεθνή χαρακτηριστικά.

Διεθνείς συλλογικοί θεσμοί, καίριας εξ αντικειμένου αποστολής και σημασίας, αποτελούν, με την πρακτική και την δραστηριότητά τους, την μεγαλυτέρα περί τούτου απόδειξη.

Σίγουρα η ζωή βιώνεται προς τα εμπρός και κατανοείται προς τα πίσω.

Και η διαχρονική εμπειρία, στην γενικότερη θεσμική διαδρομή, επιβεβαιώνει το ότι «οι αρετές χάνονται μέσα στο συμφέρον, όπως τα ποτάμια μέσα στην θάλασσα».

Επικυρώνει το «ήρθαν ντυμένοι φίλοι, αμέτρητες φορές οι εχθροί μας».

Πιστοποιεί ότι αποφάσεις λαμβανόμενες με βάση το συμφέρον, υποστηρίζονται με βάση την ηθική.

Εκθέσεις, οπωσδήποτε, θα υπάρχουν πάντα και για όλους τους τομείς θεσμικής δραστηριότητας.

Με τα θετικά και τα αρνητικά τους.

Με τα «βάρη» και τις «δουλείες» του δικού τους υποκειμενισμού και, ενδεχομένως, της δικής τους «αυτάρκειας».

Ωστόσο, η ιστορία θα γράφεται πάντα, σε όλα τα θεσμικά επίπεδα, στον στίβο της μάχης, επί του πεδίου, από τους πραγματικούς ήρωες, τους αληθινούς μαχητές, από αυτούς που προσανατολίζονται και κινούνται μόνο με την θεσμική πυξίδα, κόντρα στο ρεύμα όταν παραστεί ανάγκη, αγνοούντες περιφρονητικά τις εξωγενείς υπαγορεύσεις, τις ποικιλώνυμες «ορθότητες» και τους πανταχού παρόντες «πρόθυμους» και φανερούς, παρά την επιμελημένη «μεταμφίεση», δέκτες τους.

Το φωτεινό παράδειγμά τους,  η ασυμβίβαστη συνέπειά τους, η αμετάθετη στοχοπροσήλωσή τους στο δέον, η ίδια η θυσία τους, όταν συμβαίνει, θα είναι πάντα το μόνο εχέγγυο, πραγματικό εφαλτήριο συσσωρευμένης δύναμης, πηγή φωτός και ελπίδας.

* Του Γρηγορίου Ζ. Πεπόνη, Αντεισαγγελέως Αρείου Πάγου ε. τ.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr