Ιωάννης Παπαρρηγόπουλος: “Για τον τόπο κατοικίας του παιδιού: Καθορισμός ή μεταβολή;”

Του Ιωάννη Παπαρρηγόπουλου*

Όπως και οι δικαστές του Γαλιλαίου, ; έτσι και οι εισηγητές της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής για τη συνεπιμέλεια κλείνουν τ’ αυτιά τους όταν μιλάει η επιστήμη η οποία δεν τους κάνει ν’ αλλάξουν άποψή. Ας τους σχολιάσουμε λοιπόν με επιχειρήματα από τον Αριστοτέλη που μίλησε για παραπλανητικά επιχειρήματα όπως είναι οι διττές ερωτήσεις.

«Γυρνάς ακόμα πιωμένος στο σπίτι;» Είναι μια διττή ερώτηση. Φαίνεται σα μία ενώ είναι δύο. Ότι κι αν απαντήσεις χάνεις. Το “όχι” πιάνει μόνο το “ακόμη”. Το “ναι” σε καίει. Μόνος τρόπος για ν’ απαντήσεις είναι ν’ αρνηθείς την ερώτηση που σε βάζει σε λάθος πλαίσιο μέσα στο οποίο κάθε απάντηση είναι προβληματική.

Ανάλογα παραπλανητικά επιχειρήματα προκύτπουν από την ομωνυμία, την χρήση κοινού ονόματος για διαφορετικά πράγματα ή έννοιες. Ας δούμε πως λειτουργεί η ομωνυμία των εννοιών “μεταβολή τόπου κατοικίας του τέκνου” και “καθορισμός του τόπου κατοικία του τέκνου”. Η διττή ερώτηση είναι “Επιτρέπεται η μεταβολή του τόπου κατοικίας του τέκνου;”

Οι εισηγητές λένε : «Μεταβολή του τόπου διαμονής του τέκνου που επιδρά ουσιωδώς στο δικαίωμα επικοινωνίας του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, απαιτεί προηγούμενη συμβολαιογραφική συμφωνία των γονέων ή προηγούμενη δικαστική απόφαση, μετά από αίτημα οποιουδήποτε από τους γονείς. Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει κάθε πρόσφορο μέτρο».

Δύο ζητήματα που σκόπιμα δείχνουν σαν ένα, για τους εξής λόγους:

(α) αν καθοριστεί «ο γονέας με τον οποίο το παιδί συνήθως διαμένει» μέσα στην συνεπιμέλεια, αυτός θα καθορίζει κατά το άρθρο 56 ΑΚ το τόπο διαμονής του παιδιού πριν καν πάνε στο δικαστήριο.

(β) η μεταβολή λίγο μας ενδιαφέρει γιατί τότε είναι πολύ αργά αφού η κατοικία έχει καθοριστεί πριν τη μεταβολή.

Άρα η μεταβολή της κατοικίας ενέχεται ήδη στον καθορισμό της υπό τις πιο πάνω συνθήκες.

Εμείς λέμε : Ο τόπος κατοικίας του παιδιού είναι ο τόπος της τελευταίας κοινής κατοικίας των γονέων και αλλάζει μόνο με συμφωνία ή με δικαστική απόφαση.

Πρέπει λοιπόν ν’ ανακατασκευαστεί η λάθος ερώτηση που μάλιστα εμπίπτει στον ορισμό του σοφιστικού, παραπλανητικού επιχειρήματος. Γιατί στοχεύει να παραπλανεί.

Στο βάθος του μυαλού τους οι εισηγητές έχουν ότι θα ξαναγυρίσουμε στην κατά κανόνα αποκλειστική επιμέλεια. Στο να καθορίζει η μητέρα το που θα μένει το παιδί. Αυτό που θέλουν είναι να εξασφαλίσουν το δικαίωμα της μητέρας ν’ αλλάζει τόπο κατοικίας, με ορισμένες έστω προϋποθέσεις. Σκόπιμα μάλιστα μιλάνε για διαμονή του παιδιού και όχι για κατοικία ξεχνώντας τις γενικές αρχές του αστικού κώδικα που διδάσκονται οι πρωτοετείς φοιτητές.

Όχι μόνο η λογική αλλά και το ακαδημαϊκό ήθος των εισηγητών τίθεται σε αμφισβήτηση. Γιατί προκειμένου να στηρίξουν το δικαίωμα της μητέρας ν’ αλλάζει τόπο κατοικίας επικαλούνται την απόφαση Ε.Δ.Δ.Α., Penchevi κ. Βουλγαρίας (Application no. 77818/12, judgment 10 February 2015).

Σοφιστικοί έλεγχοι

Μίλησε ο Αριστοτέλης στη πραγματεία του Σοφιστικοί έλεγχοι για το σοφιστικό επιχείρημα που είναι λανθασμένο χωρίς να είναι κατανοητό απ’ όλους ότι είναι εσφαλμένο. Είναι σοφιστικό γιατί στοχεύει να παραπλανήσει.

Ας διαβάσουμε σε αυτό το σύνδεσμο ολόκληρη την απόφαση που μάλιστα εκδόθηκε λίγους μήνες πριν το ψήφισμα 2079/2015. Με την ευκαιρία, γατί δεν το αναφέρουν οι εισηγητές σαν αυθεντική ερμηνεία των συνθηκών από το όργανο που τις συνέταξε ;

Διαβάζοντας την απόφαση διαπιστώνουμε ότι για τη κατοικία του παιδιού στη Βουλγαρία ισχύει η συναπόφαση των δύο γονέων για το παιδί.

Παρ. 26 «As of 21 December 2010, a new Article127a introduced in the Family Code specifically provides that the questions related to a minor’s travel abroad and to the issuing of identity papers, are to be decided jointly by both parents.»

Διαπιστώνουμε επίσης στη Βουλγαρία ότι και οι δύο γονείς συναποφασίζουν και συμπράττουν για να εκδοθεί διαβατήριο για το παιδί.

Παρ. 28 : « Bulgarian Identity Documents Act 1998 The police may refuse to allow a minor to leave the country in the absence of a written consent for that of his or her parents (section 76(9))»

Η διαφορά που έφθασε στο Ε.Δ.Δ.Α. ήταν για το αν μπορούσε να πάρει το παιδί και να ταξιδέψει για μεγάλο χρόνο (travel request). Γιατί στη Βουλγαρία δεν μπορεί μόνος του ο ένας γονέας να καθορίσει και ν’ αλλάξει τον τόπο κατοικίας.

Υπενθυμίζει επίσης το Ε.Δ.Δ.Α. ότι οι γονείς είναι ίσοι σε δικαιώματα και υποχρεώσεις.

Παρ. 38 : «Article 16 (d) of CEDAW states that men and women should have “[t]he same rights and responsibilities as parents, irrespective of their marital status, in matters relating to their children; [and] in all cases the interests of the children shall be paramount.”»

Το αντίθετο από αυτό που λένε οι εισηγητές κρίθηκε από το Ε.Δ.Δ.Α. : Δεδομένου ότι και οι δύο γονείς καθορίζουν το τόπο κατοικίας, η ανάλυση του ανωτάτου δικαστηρίου της Βουλγαρίας δεν ήταν εμπεριστατωμένη γιατί είχε προχωρήσει σε φορμαλιστική, τυπική μόνο εξέταση της υπόθεσης.

«a) no real analysis was conducted in the last instance court decision of 26 June 2012, with a view to assessing the child’s best interests, but the applicants’ travel request was dismissed instead on what appear to be formalistic grounds; and b) the court proceedings deciding on the second applicant’s travel lasted too long.»

Η απόφαση αυτή, εκτός από την ισότητα των γονέων που έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις είτε είναι παντρεμένοι είτε ζουν μαζί είτε όχι ,αποκαλύπτει επιπλέον ότι (α) η μετακίνηση του παιδιού στη Βουλγαρία απαιτεί τη συναίνεση και των δύο γονέων, ακόμα και στη περίπτωση που οι γονείς βρίσκονται σε διάσταση/ διαζύγιο (β) η αλλαγή του τόπου κατοικίας δεν επιτρέπεται μονομερώς (γ) οι κανόνες δικαίου όπως τους διαβάζουμε στα αγγλικά είνάι σαφείς και εφαρμόσιμοι Η εφαρμογή τους δεν εξαρτάται απο “σπουδαίο λόγο” ή από “σοβαρό λόγο” ή από το αν βλάπτεται η επικοινωνία” .

Στη Βουλγαρία κρατάνε τα παιδιά τους στη χώρα τους.

Στην Ελλάδα, με μια προσωρινή διαταγή, ττο παιδί χάνει τον άλλο γονιό.

Ιδού το fallacious element, το παραπλανητικό στοιχείο.

Η απόφαση αυτή χρησιμοποιείται με πρόθεση αυτή για να επιτευχθεί το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα : Να συνεχίσει αυτός με τον οποίο το παιδί διαμένει να καθορίζει μόνος τον τόπο κατοικίας του παιδιού.

Ας κάνουν οι εισηγητές την Ελλάδα Βουλγαρία και τότε ας εφαρμόσουν την απόφαση Penchevi.

*Δικηγόρος ΔΣΑ, πρόεδρος ΔΣ “Συλλόγου Συνεπιμέλεια”

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr