Κωνσταντίνος Δούβλης: Έχει θέση η ανθρωπιά στην αστυνόμευση;

Το ερώτημα το απάντησε ξεκάθαρα ο υπουργός Θεοδωρικάκος.

Όχι μόνο έχει θέση, αλλά κυρίαρχη και κεντρική.

Δεν είναι λίγοι οι υπέρμαχοι του ψυχρού, τεχνοκρατικού μοντέλου. Που θέλουν τον υπουργό να περιορίζεται σε έναν απόμακρο εποπτικό ρόλο.

Χωρίς συναίσθημα, χωρίς την ανθρώπινη προσέγγιση που κατά τα άλλα υμνούμε σε κάθε ευκαιρία που θα μας δοθεί.

Φυσικά, ο ρόλος υπαγορεύει την συμπεριφορά. Αλλά σε έναν ευαίσθητο χώρο, όπως αυτόν την αστυνόμευσης, το ανθρώπινο στοιχείο είναι απαραίτητο για την εκπλήρωση της αποστολής.

Όταν μιλάμε για προϊόντα και τεχνολογικές υπηρεσίες, ίσως  η ψυχρή τεχνοκρατική αντιμετώπιση να είναι η δέουσα.

Εδώ όμως μιλάμε για την κοινωνία. Για τον ελεγκτικό ρόλο που η ίδια η κοινωνία έχει μονοπωλιακά εκχωρήσει στο κράτος για να την κρατά ασφαλή.

Μιλάμε δηλαδή για μια ζωντανή ώσμωση, μια άμεση επικοινωνία του ζώντος κοινωνικού οργανισμού με την πολιτεία.

Για μια διαρκή ανταλλαγή μηνυμάτων που οδηγεί στην πεμπτουσία της δημοκρατίας.

Την αστυνόμευση δια της συναινέσεως. ( policing by consent)

Από αυτή την ύψιστη διαδικασία δε μπορεί να απουσιάζει το λελογισμένο συναίσθημα. Δε μπορεί ο υπουργός να καμώνεται ότι δεν αντιλαμβάνεται τα κοινωνικά μηνύματα.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο εν λόγω υπουργός τα αντιλαμβάνεται, τα αποδέχεται και τα εκφράζει πολιτικά.

Και έχει το πολιτικό θάρρος να τα δηλώσει.

Ως εκπρόσωπος του λαού επικοινωνεί μαζί του και τον καθησυχάζει, ότι αφουγκράζεται τις κοινωνικές επιταγές και είναι εκεί για να κάνει το καθήκον του.

Να τις μετουσιώσει σε πολίτικες που υπηρετούν το κοινωνικό συμφέρον.

Αλλά και στο πρακτικό επίπεδο της αστυνόμευσης στο πεδίο δράσης, η ανθρώπινη προσέγγιση είναι κομβική.

Το συναίσθημα είναι παρόν ακόμα και πριν κάποιος ενταχθεί στους κόλπους της Αστυνομίας.

Αξίες όπως η φιλοπατρία και η διάθεση για προσφορά στο κοινωνικό σύνολο είναι εκ των ων ουκ άνευ για να σταδιοδρομήσει κάνεις στο χώρο των σωμάτων ασφαλείας.

Είναι το πιο σημαντικό κίνητρο για να έχει κάποιος τη διάθεση να αφιερώσει τη ζωή του στη κοινωνία. Έτσι κι αλλιώς, οι αστυνομικοί πλούσιοι δε θα γίνουν ποτέ. Άρα τα κίνητρα για την σταδιοδρομία στον χώρο της ασφάλειας είναι κυρίως ηθικά, όπως ηθικές είναι κυρίως οι απολαβές.

Ανεξαρτήτως αν κάποιοι (λίγοι)  αστυνομικοί γίνονται στη πορεία κυνικοί, κάνεις δε μπορεί  να υπηρετεί 30 χρόνια εμφορούμενος από κυνισμό και ιδιοτέλεια.

Αλλά και στην εκπαίδευση, η κινητήριος δύναμη είναι ο αξιακός κώδικας στον οποίο βασίζεται η αποστολή της ΕΛ.ΑΣ

Οι αστυνομικοί καλούνται να καταπολεμήσουν το ένστικτο της αυτοσυντήρησης που έχουν όλοι οι άνθρωποι, να το τιθασεύσουν και να το αγνοήσουν για την προστασία και την βοήθεια συνάνθρωπων τους.

Στον πυρήνα αυτής της διαδικασίας, βρίσκεται η ανθρωπιά και η αλληλεγγύη.

Καμία τεχνοκρατική προσέγγιση δε θα ωθήσει κανέναν να βάλει την ύπαρξη του σε δεύτερη μοίρα για να προστατεύσει άλλους.

Κανένα  βιοποριστικό κίνητρο δεν θα αναγκάσει κάποιον να μπει μπροστά από μια σφαίρα.

Τέλος, οι αστυνομικοί έχουν αυτό  που στα Ελληνικά αποκαλούμε διακριτική ευχέρεια στην άσκηση των καθηκόντων τους. Αυτό που στο παγκόσμιο αστυνομικό στερέωμα αποκαλούν «discretion».

Εκείνοι που βρίσκονται στο πεδίο δράσης, αποφασίζουν, πως θα εφαρμοστεί ο νόμος σε κάθε περίσταση.

Προσοχή. Δεν αυθαιρετούν νομικά, ούτε αποφασίζουν εκείνοι, τί θα αστυνομεύσουν και πότε.

Αυτό που κάνουν είναι από τις δεδομένες νόμιμες επιλογές που έχουν στην διάθεση τους εκείνη τη δεδομένη στιγμή, εφαρμόζουν εκείνη που κρίνουν πρέπουσα βάσει συνθηκών και επιπέδου απειλής.

Όπως δε θα πυροβολήσουν έναν κακοποιό -ακόμα και αν είναι ένοπλος-, επειδή κινείται ανάμεσα σε πολίτες, έτσι δε θα συλλάβουν και μια αναξιοπαθούσα γριούλα εφαρμόζοντας το γράμμα και όχι το πνεύμα του νόμου.

Ας μη ξεχνάμε, ότι αν εφαρμοζόταν ο νομός στο 100% της ισχύος του σε όλες ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις, θα έπρεπε να χτίσουμε μια φυλακή σε κάθε γειτονιά.

Κανείς δε το θέλει αυτό σε μια σύγχρονη δημοκρατία.

Ας το καταλάβουμε όλοι. Οι εποχές απαιτούν αυστηρότητα αλλά και ενσυναισθηση.

Σκληρότητα στο κυνήγι του εγκλήματος, αλλά και ανθρωπιά απέναντι σε ακραία κοινωνικά προβλήματα.

Κάνεις δεν κέρδισε τίποτα κυνηγώντας ηλικιωμένους. Κανείς δε βελτίωσε την αστυνόμευση διαρρηγνύοντας τον κοινωνικό ιστό…

*Ο Κωνσταντίνος Δούβλης είναι εγκληματολόγος, διδάκτωρ κοινωνιολογίας της αστυνόμευσης.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr