Κωνσταντίνος Κουσούλης: Εισαγωγή στην Τεχνητή Νοημοσύνη

Εκ μέρους των μελών της «Διαρκούς Επιστημονικής Επιτροπής του υπουργείου Δικαιοσύνης με αντικείμενο την εξέταση των επιπτώσεων στο δικαστικό σύστημα της εισαγωγής για την Τεχνητή Νοημοσύνη» σας ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια.

Συμμεριζόμαστε απολύτως τη θέση που μόλις διατυπώσατε, ότι δηλαδή υπάρχει ανάγκη να προχωρήσουμε με γοργούς ρυθμούς στον τομέα της Δικαιοσύνης για να κερδίσουμε τον χαμένο χρόνο και να καλύψουμε το χαμένο έδαφος. Να διανύσουμε, όπως είπατε, την απόσταση που μας αναλογεί, με σταθερότητα και ορθολογισμό, με όρους ασφάλειας, που δεν θα θέσουν σε κίνδυνο, αλλά θα προασπίσουν την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και θα την εξοπλίσουν με νέα και αποτελεσματικά τεχνολογικά εργαλεία για να επιτελέσει με ταχύτητα και ποιότητα το έργο της.

Στην πορεία αυτή έχουμε δύο ισχυρά πλεονεκτήματα: το πρώτο είναι το εκλεκτό έμψυχο δυναμικό της Ελληνικής Δικαιοσύνης, οι δικαστικοί και εισαγγελικοί μας λειτουργοί, και το δεύτερο η συμμετοχή μας στις πολιτικές και νομικές οικογένειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Συμβουλίου της Ευρώπης. Πρόκειται για δύο οργανισμούς που συνεργάζονται στενά στο πεδίο των δικαστικών συστημάτων, και αναπτύσσουν πρωτοβουλίες και εργαλεία που συμβάλλουν στην καλύτερη απόδοση των δικαστικών συστημάτων κάθε χώρας μέλους, και βεβαίως και της δικής μας, η οποία μετέχει ενεργά στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.

Χειροπιαστό παράδειγμα αυτής της συνεργασίας είναι ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Δεοντολογίας για τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στα δικαστικά συστήματα και στο περιβάλλον τους, την ελληνική έκδοση του οποίου παρουσιάζουμε σήμερα με την έγκριση του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Ο Χάρτης αυτός υιοθετήθηκετον Δεκέμβριο 2018 από την Ολομέλεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης (CEPEJ), στην οποία μετέχω ως εκπρόσωπος της Ελλάδας. Προετοιμάστηκε από την Ομάδα Εργασίας της CEPEJγια την Ποιότητα της Δικαιοσύνης, στην οποία μετέχει ο κ. Ι. Συμεωνίδης, Επίτροπος των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων.

Ο Χάρτης αυτός είναι η συνισταμένη της απάντησης των εκπροσώπων των δικαστικών συστημάτων των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης στη μεγάλη πρόκληση της εισαγωγής της Τεχνητής Νοημοσύνης στη Δικαιοσύνη:

Ναι στην εφαρμογή της ΤΝ στον τομέα της Δικαιοσύνης ως μέσου για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας, αλλά με όρους που να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τα θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ΕΣΔΑ), στη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, αλλά και στο ελληνικό Σύνταγμα.

Με τον Χάρτη θεσπίζονται και αναλύονται πέντε δεοντολογικοί κανόνες για τη χρήση της ΤΝ στα δικαστικά συστήματα:

1. Η αρχή του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων: να διασφαλίζεται ότι ο σχεδιασμός και η εφαρμογή των εργαλείων και υπηρεσιών τεχνητής νοημοσύνης σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα.

2. Η αρχή της μη διακριτικής μεταχείρισης: να μην προκαλείται ή ενισχύεται οποιαδήποτε διακριτική μεταχείριση μεταξύ ατόμων ή ομάδων ατόμων

3. Η αρχή της ποιότητας και της ασφάλειας: η επεξεργασία δικαστικών αποφάσεων και δεδομένων να γίνεται με τη χρήση πιστοποιημένων πηγών και άυλων δεδομένων με βάση μοντέλα που έχουν δημιουργηθεί με διεπιστημονικό τρόπο μέσα σε ένα ασφαλές τεχνολογικό περιβάλλον

4. Η αρχή της διαφάνειας, της αμεροληψίας και της δίκαιης μεταχείρισης: οι μέθοδοι επεξεργασίας δεδομένων να είναι προσβάσιμες και κατανοητές και να επιτρέπεται η διενέργεια εξωτερικών ελέγχων.

5. Η αρχή του «ελέγχου από τον χρήστη»: να αποφεύγεται μία τυποποιημένη προσέγγιση και να διασφαλίζεται ότι οι χρήστες είναι ενημερωμένοι και έχουν τον έλεγχο των επιλογών τους.Ο δικαστής πρέπει να έχει τη δυνατότητα να παρεκκλίνει από το «δια ταύτα» που παρέχει η εφαρμογή, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε υπόθεσης.

Ο Χάρτης συνοδεύεται από μια εις βάθος μελέτη σχετικά με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στα δικαστικά συστήματα, ιδίως των εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης για την επεξεργασία δικαστικών αποφάσεων και δεδομένων.

Ευχαριστίες οφείλονται στα μέλη της Διαρκούς Επιστημονικής Επιτροπής, τα οποία συνέδραμαν στο έργο της απόδοσης στην ελληνική, στη Μεταφραστική Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών, στο Τμήμα Δράσεων Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης του Υπουργείου Δικαιοσύνης που επιμελήθηκε τη σελιδοποίηση της έκδοσης, και βεβαίως σε σας κ. Υπουργέ για τη διαρκή στήριξη που παρείχατεστην πρωτοβουλία αυτή.

Η Διαρκής Επιστημονική Επιτροπή του Υπουργείου Δικαιοσύνης, η οποία απαρτίζεται από δικαστικούς και εισαγγελικούς λειτουργούς, δικηγόρους, ειδικούς επιστήμονες και στελέχη του Υπουργείου Δικαιοσύνης, φιλοδοξεί να συνεχίσει τη διαπραγμάτευση των επιπτώσεων της Τεχνητής Νοημοσύνης στο δικαστικό μας σύστημα προχωρώντας σε εξέταση και παρουσίαση συγκεκριμένων σχετικών εφαρμογών, έχοντας πάντα στο επίκεντρο την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων και της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης.

*Ομιλία (30.7.20202) του συμβούλου Επικρατείας και Διευθυντή του Νομικού Γραφείου της Προεδρίας της Δημοκρατίας στην εκδήλωση για τον “Ευρωπαϊκό Χάρτη Δεοντολογίας για τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης στα δικαστικά συστήματα”

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr