Λουκάς Αποστολίδης: ΒΑΤΕΡΑ SOS ΒΑΣΤΡΙΑ (Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου)

Φύγαμε από την καταστροφική φωτιά της Αττικής και πάμε παρακάτω… Αύριο ίσως ξεχάσουμε και αυτή την ερημοποίηση των ελάχιστων δασών που έμειναν στην Αττική. Το Μάτι, όμως, ως εφιάλτης θα ξυπνά τη μνήμη μας για την ανοχύρωτη πόλη της πρωτεύουσας. Δεν λέμε να κατανοήσουμε ότι πεθαίνοντας η φύση, πεθαίνουμε και εμείς. Το ζωικό βασίλειο των οικοσυστημάτων στα δάση νεκρώνει και ο πόνος είναι βαθύς. Το κράτος λειτουργεί ως πυροσβέστης, αλλά δυστυχώς ποτέ ως καλός νοικοκύρης και φροντιστής, δεν δρα προληπτικά. Η Ποινική Δικαιοσύνη δρα κατασταλτικά ερευνώντας τις ευθύνες της κεντρικής και τοπικής εξουσίας, αλλά άφαντοι οι εμπρηστές. Το Ακυρωτικό ΣτΕ συνεχίζει με τις αποφάσεις του να νουθετεί, αλλά στην Πολιτεία δεν «καίγεται καρφί».

Αφού η πρωτεύουσα αναλογίζεται το μέγεθος της φυσικής και ζωικής καταστροφής, η ακριτική Ελλάδα στέλνει μηνύματα sos από την Λέσβο έως τον Έβρο. Η καταστροφή που απλώνεται στα δάση μας φαίνεται ολοκληρωτική και η φύση νεκρή. Όσα από τα ζώα, τα πτηνά, τα ερπετά κατάφεραν να επιζήσουν τριγυρίζουν στην «καρβουνο-ντυμένη» γη. Στο νησί που πλημμυρίζουν πρόσφυγες και μετανάστες οι φωτιές στέλνουν sos. Στα Βατερά της Λέσβου, μια πανέμορφη παραλία, ντυμένο το χωριό στο πράσινο του πευκοδάσους ξύπνησαν μνήμες εφιαλτικές, όπως στο Μάτι. Πολίτες ντόπιοι και τουρίστες, πνίγηκαν από καπνούς και ζήτησαν προστασία στη θάλασσα, όπου από τη θλίψη της τα νερά άλλαξαν χρώματα. Ο απολογισμός της καταστροφής και τα μέτρα που εξαγγέλλει η Πολιτεία, δεν διορθώνουν την κατάσταση. Κάθε χρόνο βρισκόμαστε στο ίδιο έργο θεατές. Και παρηγοριόμαστε ή δικαιολογούμε τις ελλείψεις μας, για την προστασία του περιβάλλοντος, ότι οι καταστροφές από φωτιές απλώνονται σε όλο τον πλανήτη, εξαιτίας των αλλαγών στις κλιματικές συνθήκες, και αναρωτούνται οι εξουσίες τι θέλετε να κάνουμεq

Κάθε χρόνο θυμόμαστε να μιλάμε για την προστασία του περιβάλλοντος σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Θέτουμε και ως βασική προτεραιότητα τη σωτηρία του περιβάλλοντος για να διασωθεί και η «σωτηρία της ψυχής» που λέει το τραγούδι.

Οι φωτιές κάθε χρόνο συνεχίζουν να μας στέλνουν μηνύματα. Η καταστροφή στα Βατερά της Λέσβου, στην καρδιά του μοναδικού πευκοδάσους, όπου χωρίς περίσκεψη η κυβέρνηση αποφάσισε να κατασκευάσει μόνιμη δομή 5.000 ατόμων διαμονής προσφύγων και μεταναστών. Στην ευρύτερη προστατευόμενη περιοχή NATURA, που χωρίζεται από τη δομή από ένα παλιό αγροτικό δρόμο. Απόσταση πολύ μεγάλη ίσως και παραπάνω από οκτώ (8) μέτρα!!!

Πιστεύω τα μηνύματα αυτά να τα αφουγκράζονται οι τοπικές αρχές και οι πολίτες. Και το μείζον ζήτημα, που προκύπτει από τις ενέργειες του αρμόδιου υπουργείου, είναι ότι συνεχίζουμε να «παίζουμε με τις φωτιές». 

Ειδικότερα είναι γνωστό ότι η Περιφέρεια με τις τοπικές κοινότητες, τριγύρω του χώρου για την κατασκευή της δομής, βρίσκεται σε δικαστική διαμάχη, διότι ο χώρος, που επιλέχθηκε για τη νέα δομή, αποτελεί μια «βραδυφλεγή» βόμβα που όταν εκραγεί η περιοχή θα μετατραπεί σε «κρανίου τόπο».

Τα αστικά δικαστήρια έβαλαν ένα προσωρινό «φρενάρισμα» με προσωρινή διαταγή (15/4/2022) στις επεμβάσεις εντός δασικής έκτασης 71.250 τ.μ. για έργα της δομής. Αναμένουμε την απόφαση των ασφαλιστικών μέτρων και ελπίζουμε να είναι θετική. Να σταματήσει ο χορός «παίζουμε με τη φωτιά». Στο πευκόδασος της Βάστριας δεν χωράει κατασκευή δομής. Είναι σαν να παίζεις με τις φωτιές. Και για στοιχειώδη προστασία του περιβάλλοντος η Περιφέρεια προσέφυγε και στο ΣτΕ με αίτηση ακύρωσης, αίτηση αναστολής και έκδοση προσωρινής διαταγής. Οι αιτιάσεις μας, οι πραγματικοί και νομικοί ισχυρισμοί μας κρίθηκαν από την Ολ. ΣτΕ 1285/2022, ότι η κατασκευή δομής πάνω από 3.000 τ.μ. είναι παράνομη, αν δεν εγκριθούν οι περιβαλλοντικές μελέτες σύμφωνα με το πλέγμα της δασικής και περιβαλλοντικής νομοθεσίας, της ευρωπαϊκής οδηγίας και του Συντάγματος. Το αρμόδιο υπουργείο είχε υποβαθμίσει το έργο σε κατηγορία Β. Δηλαδή ουσιαστικά χωρίς διαβούλευση με την τοπική κοινωνία για τις συνέπειες στο περιβάλλον. Χωρίς αντικειμενικές περιβαλλοντικές μελέτες από τα αρμόδια περιφερειακά και τοπικά όργανα, με δικαιολογία τη διαδικασία του κατεπείγοντος για το δημόσιο συμφέρον, από το 2020 επιχειρούν και πάλι να παίξουν με τις φωτιές.

Χωρίς ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας. Όλοι οι διαγωνισμοί για την ανάθεση του έργου είχαν ως αντικείμενο την κατασκευή δομής για 5.000 άτομα. Μετά την απόφαση της Ολ. ΣτΕ 1285/2022 ενημερωθήκαμε από τους συνηγόρους του αρμόδιου υπουργείου ότι εκδόθηκε στις 18/7/2022 νέα υπουργική απόφαση για περιορισμό της δομής χωρητικότητας από 5.000 στις 3.000.

Μάλιστα κατά τρόπο μη διαφανή και ρητό, ο περιορισμός αυτός δεν φαίνεται στην αριθ. 416419 απόφαση που τροποποιεί την υπ’ αριθ. 11359/10-5-21 απόφαση. Ακόμη και στις απόψεις του δημοσίου αναφέρεται απλά ότι ενημερώθηκε ο ανάδοχος να αλλάξει τα αρχιτεκτονικά σχέδια και η δομή να δύναται να φιλοξενεί μέχρι 3.000.

Έσπευσε και η Διεύθυνση Δασών Λέσβου να εκδώσει άδεια επέμβασης για έργα συνοδευτικά της δομής σε 71.263,24 τ.μ. πυκνής δασικής έκτασης.

Το αρμόδιο υπουργείο ισχυρίζεται ότι από τη στιγμή που περιόρισε την χωρητικότητα της δομής στα 3.000 άτομα, όλα βαίνουν καλώς. Όλα είναι νόμιμα. Ισχυρίζονται ότι οι συνέπειες στο δάσος θα είναι τοπικές μόνο και μη σημαντικές για το περιβάλλον!!! Συνεπώς δικαιολογείται η υποβάθμιση των περιβαλλοντικών μελετών σε κατηγορία Β, ουσιαστικά χωρίς έλεγχο που επιβάλλουν οι περιβαλλοντικές και δασικές διατάξεις. 

Η πραγματικότητα όμως έρχεται σε ευθεία αντίθεση και ρήξη με τους ισχυρισμούς του υπουργείου. Τα έργα της δομής στο συγκεκριμένο χώρο, στη ΒΑΣΤΡΙΑ, θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον ιδίως «λόγω της φύσης, του μεγέθους και του τόπου εγκατάστασης», όπως τονίζεται στην απόφαση Ολ. ΣτΕ 1285/22.

Στην προκειμένη περίπτωση, γίνονται μεγάλες επεμβάσεις σε 71.250 τ.μ. δασικής έκτασης. Δεν υπάρχουν υφιστάμενες δομές για τα απόβλητα, δίκτυα ηλεκτροδότησης, ύδρευσης που σημαίνει ότι οι επιπτώσεις θα είναι πολύ σημαντικές και ίσως τραγικές. Η πυροπροστασία που αναφέρεται από τις αρχές είναι παντελώς ελλιπής, αφού δεν μπορεί να καλύψει μια διαδρομή 5-6 χιλιομέτρων μέσα στο δάσος με διακίνηση 3.000 ατόμων, που φθάνει ένα σπίρτο να σκορπίσει τον όλεθρο το δάσος.

Εμείς προειδοποιούμε ότι η ιστορία της δομής ταιριάζει στο μυθιστόρημα του Χόρχε για: «Το Χρονικό ενός Προαναγγελθέντος θανάτου». Τα Βατερά στέλνουν ένα βροντερό sos στη Βάστρια. 

Οι τοπικές κοινότητες και οι ΟΤΑ, τα περιβαλλοντικά κινήματα και οι πολίτες ας αφουγκρασθούν τις κραυγές αγωνίας του δασικού οικοσυστήματος στη Βάστρια πριν είναι αργά. Το κεντρικό μοναδικό δάσος της Λέσβου απειλείται από ανθρώπινες ενέργειες και έργα. Οι εικόνες από την τραγωδία στα Βατερά ας ενεργοποιήσουν τις διανοητικές και ψυχικές δυνάμεις του κάθε πολίτη, να αντισταθούν στο έργο «Παίζουμε με τη φωτιά», να βάλουν φρένο στα σχέδια και τις ενέργειες που πολλαπλασιάζουν τους κινδύνους πυρπόλησης του δάσους.

Η Δικαιοσύνη με ξεχωριστή περίσκεψη και δικαστικό συλλογισμό κράτους δικαίου, οφείλει να βάλει φρένο σε ανθρώπινες ενέργειες που πολλαπλασιάζουν γεωμετρικά τους κινδύνους «πυρπόλησης» του δάσους. 

*Λουκάς Αποστολίδης, Δικηγόρος

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr