Μαργαρίτα Στενιώτη: Προϋποθέσεις εγκυρότητας ηλεκτρονικής ψηφοφορίας

Η εισβολή  των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στην καθημερινή ζωή των πολιτών είχε σαν επακόλουθο και την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, δηλαδή της ψηφοφορίας που επιτρέπει στους ψηφοφόρους  – πολίτες να ασκήσουν το δικαίωμα  εκλογής ή έκφρασης γνώμης μέσω του διαδικτύου. Η ηλεκτρονική ψηφοφορία δύναται να εφαρμοσθεί σε πολλές διαδικασίες λήψης αποφάσεων, με δεσμευτικό ή μη χαρακτήρα, όπως σε δημοψηφίσματα, σε εκλογές, σε ψηφοφορίες συμβουλευτικού χαρακτήρα ή σε  ψηφοφορίες που πραγματοποιούνται, διαδικτυακά, από ιδιώτες, από οργανώσεις, από επαγγελματικές ομάδες κλπ.. Η εν λόγω ψηφοφορία προϋποθέτει ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις, δεδομένου ότι τα αποτελέσματά της, είναι αποφασιστικά για την ζωή των πολιτών, οφείλει πρωτίστως να υπακούει στη δημοκρατική νομιμότητα, να διασφαλίζει τη διαφάνεια της διαδικασίας και να πληρεί τα κριτήρια της ελεγξιμότητας, της ασφάλειας, της αξιοπιστίας του συστήματος, της υπευθυνότητας και της λογοδοσίας.

Ειδικότερα, για τη νομιμότητα και εγκυρότητα της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας και των αποτελεσμάτων  αυτής πρέπει να συντρέχουν οι κάτωθι προϋποθέσεις και αρχές:

1) απόφαση του αρμοδίου οργάνου για διεξαγωγή ηλεκτρονικής ψηφοφορίας.

2) σε περίπτωση δημοψηφίσματος ή έκφρασης γνώμης επί συγκεκριμένου ζητήματος (και όχι εκλογών) θέση με σαφήνεια του σχετικού ερωτήματος.

3) διαδικασία εγγραφής στους ειδικούς (για την ηλεκτρονική ψηφοφορία) εκλογικούς καταλόγους

4)  εισαγωγή ειδικής διαδικασίας ταυτοποίησης των ψηφοφόρων, ώστε να αποτραπούν φαινόμενα πολλαπλής ψήφου (κάθε ψηφοφόρος ψηφίζει μόνο μία φορά) και να μηδενισθούν οι πιθανότητες της εκλογικής λαθροχειρίας.

5) αποκλεισμός του  ψηφιακού χάσματος, που δημιουργείται από τα διαφορετικά επίπεδα ή και την ανυπαρξία εξοικείωσης με τις νέες τεχνολογίες ποσοστού  ψηφοφόρων και οι οποίοι υποχρεούνται ν’ αναζητήσουν βοήθεια για τη συμμετοχή τους στην ψηφοφορία 

6) λήψη μέτρων περί προστασίας των προσωπικών δεδομένων με αύξηση της πολυπλοκότητας της κρυπτογράφησης των δεδομένων, ώστε να καθίσταται πολύ δύσκολη η αποκωδικοποίηση τους από τρίτους

7) νόμιμη επεξεργασία των προσωπικών πληροφοριών, συνεπώς προηγούμενη διαδικασία συναίνεσης περί επεξεργασίας των προσωπικών δεδομένων

8) συλλογή των δεδομένων για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένου σκοπού και ενημέρωση του υποκειμένου – ψηφοφόρου περί του σκοπού 

9) ενημέρωση του υποκειμένου των δεδομένων από τον υπεύθυνο επεξεργασίας για τα βασικά στοιχεία της επεξεργασίας, όπως τον σκοπό για τον οποίο πραγματοποιείται, την διάρκεια της επεξεργασίας κ.α.

10) δικαίωμα αντίρρησης του υποκειμένου, σε περίπτωση που διαπιστώσει ότι τα στοιχεία του δεν είναι ακριβή ή δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα

11) πρόσβαση στα δεδομένα μόνο σε  εξουσιοδοτημένα πρόσωπα, διότι σε διαφορετική περίπτωση ενδέχεται ν’ αποκαλυφθούν  οι εκλογικές επιλογές των ψηφοφόρων

12) μυστικότητα της ψήφου, η οποία πρέπει  να εγγυάται καθόλη τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας, ήτοι από την από τη «ρίψη του ψηφοδελτίου» μέχρι τη συλλογή και την πινακοποίηση των ψήφων

13) τεχνική αδυναμία των φορέων που εμπλέκονται στη διεξαγωγή της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας να συνδέσουν συγκεκριμένες ψήφους με την ταυτότητα των ψηφοφόρων.

Η μη ύπαρξη εγγυήσεων ότι τηρείται το σύνολο των προαναφερθεισών προϋποθέσεων και  αρχών οδηγεί στην αμφισβήτηση της νομιμότητας της διαδικασίας. Ιδιαίτερα δε σε ένα σύστημα όπως το ελληνικό όπου η διαφάνεια και η εμπιστοσύνη στις διαδικασίες ανάδειξης των αντιπροσώπων ή της έκφρασης γνώμης αποτελούν τα βασικά προαπαιτούμενα, για την νομιμοποίηση των λαμβανομένων αποφάσεων, δεν θα ήταν ποτέ δυνατό η ηλεκτρονική ψηφοφορία να ευδοκιμήσει ως πρωτοβουλία, εάν δεν συγκεντρώνει την εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων και δεν έχουν τηρηθεί τα παραπάνω, που καθιστούν τη διαδικασία αδιάβλητη. 

Μαργαρίτα Στενιώτη, Εφέτης, μέλος Δ.Σ. ΕΔΕ

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr