Μαρία Ντούμα: Καθήκον αλήθειας δικηγόρου

Της Μαρίας Ντούμα*

Μπορεί ο δικηγόρος όταν εκπροσωπεί τον πελάτη του στο δικαστήριο να ψεύδεται για να τον ωφελήσει?

Εξαρτάται από το είδος της δίκης.

Ο δικηγόρος έχει καθήκον αληθείας στην αστική, όχι όμως και στην ποινική δίκη.

Για τις αστικές διαφορές το νομοθετικό πλαίσιο στον Κώδικα Πολιτικής δικονομίας (άρθρα 116 και 205) είναι σαφέστατο. Ορίζει απόλυτη υποχρέωση του πληρεξούσιου δικηγόρου να μην ψεύδεται και αν ψευσθεί θα του επιβληθούν οικονομικές κυρώσεις.

Η διάταξη του άρθρου 116 Κ.Πολ.Δ. ορίζει ότι “οι διάδικοι, οι νόμιμοι αντιπρόσωποι και οι πληρεξούσιοι τους οφείλουν να τηρούν τους κανόνες των χρηστών ηθών και της καλής πίστης, να αποφεύγουν ενέργειες που φανερά οδηγούν στην παρέλκυση της δίκης, να εκθέτουν τα πραγματικά γεγονότα που αναφέρονται στην υπόθεση, έτσι ακριβώς όπως τα γνωρίζουν, με πληρότητα και σύμφωνα με την αλήθεια, αποφεύγοντας διφορούμενες και ασαφείς εκφράσεις“.

Η κύρωση δε της παράβασης του καθήκοντος αληθείας προβλέπεται στη διάταξη του άρθρου 205 του Κ.Πολ.Δ., που ορίζει ότι «το δικαστήριο αυτεπαγγέλτως, με την οριστική απόφασή του, επιβάλλει στο διάδικο ή στο νόμιμο αντιπρόσωπο του ή στο δικαστικό του πληρεξούσιο, ανάλογα με την ευθύνη καθενός, χρηματική ποινή από χίλια (1.000) ευρώ έως δύο χιλιάδες πεντακόσια (2.500) ευρώ, που περιέρχονται στο δημόσιο ως δημόσιο έσοδο, αν προκύψει από τη δίκη που έγινε, ότι αν και το γνώριζαν

1) άσκησαν προφανώς αβάσιμη αγωγή, ανταγωγή ή παρέμβαση ή προφανώς αβάσιμο ένδικο μέσο ή

2) διεξήγαγαν τη δίκη παρελκυστικά ή δεν τήρησαν τους κανόνες των χρηστών ηθών ή της καλής πίστης ή το καθήκον της αλήθειας. Αντίγραφο της απόφασης αυτής γνωστοποιείται αμέσως στο υπουργείο Οικονομικών με επιμέλεια της γραμματείας».

Τα δικαστήρια δέχονται ότι για να στοιχειοθετηθεί η παράβαση πρέπει ο δικηγόρος ενσυνείδητα να ψεύδεται, δηλαδή άμεσος δόλος (Α.Π. 602/2016, Α.Π. 1443/2014, Α.Π. 738/2012, όλες δημ. στην επίσημη ιστοσελίδα του Α.Π., Γ. Διαμαντόπουλος Οι ποινές τάξης των άρθρων 205-207 του Κ.Πολ.Δ., ΕλλΔνη 2007, σελ. 16-28).

Στην ποινική δίκη όμως δεν υπάρχει τέτοια ρύθμιση για τον δικηγόρο. Ο συνήγορος δεν έχει τέτοιου είδους νομοθετικό περιορισμό στο υπερασπιστικό καθήκον του και επομένως είναι επιτρεπτή γι΄ αυτόν η προβολή οιουδήποτε ισχυρισμού.

Πρόβλημα δημιουργείται για τον δικηγόρο όταν η ίδια πράξη εισάγεται στα δικαστήρια και ως ποινικό και ως αστικό αδίκημα και ο ίδιος δικηγόρος εκπροσωπεί τον «υπαίτιο» και «δράστη» και στις δύο δίκες.

*Δικηγόρος, Συγγραφέας

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr