Μαρία Ντούμα: Οικογενειακά δικαστήρια μία… ξεχασμένη ιστορία

Πριν αρκετές δεκαετίες και συγκεκριμένα τον ΔΕΚΕΜΒΡΗ του 1996, επί υπουργίας Ε. Γιαννόπουλου και προεδρίας Κωνσταντίνου Στεφανόπουλου, με τον νόμο 2447/96 θεσπίστηκε το πρώτο πλαίσιο λειτουργίας των οικογενειακών δικαστηρίων στην Ελλάδα.

Στο άρθρο 48 του νόμου προβλέφθηκε:

«Η εκδίκαση όλων των υποθέσεων οικογενειακού δικαίου γίνεται υποχρεωτικά, σε όλα τα πολιτικά δικαστήρια της ουσίας, από ειδικό τμήμα τους, το οποίο έχει αποκλειστικά αυτή την αρμοδιότητα.

Στο τμήμα αυτό, το οποίο συγκροτείται σε κάθε δικαστήριο με τη διαδικασία που προβλέπεται από το νόμο για τη συγκρότηση των τμημάτων των δικαστηρίων εν γένει, τοποθετούνται τακτικοί δικαστές με εξειδίκευση στα θέματα του οικογενειακού δικαίου και της προστασίας των ανηλίκων.

Στα πρωτοδικεία οι δικαστές αυτοί πρέπει να έχουν προϋπηρεσία στο βαθμό του πρωτοδίκη τουλάχιστον πέντε ετών. Η θητεία στο ειδικό αυτό τμήμα είναι διετής, με δυνατότητα ανανέωσής της ύστερα από αίτηση των ίδιων των δικαστών που υπηρετούν σύ αυτό.

2. Η εξειδίκευση των δικαστών που υπηρετούν στα ειδικά τμήματα οικογενειακού δικαίου, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της προηγούμενης παραγράφου, θα γίνεται στο πλαίσιο των προγραμμάτων επιμόρφωσης που προβλέπονται από την πέμπτη παράγραφο του άρθρου 3 του ν. 2236/1994 περί της Εθνικής Σχολής Δικαστών. Ωσότου λειτουργήσουν αυτά τα προγράμματα και υπάρξουν εξειδικευμένοι δικαστές σε επαρκή αριθμό, που να προέρχονται από αυτά, θα είναι δυνατή η χρησιμοποίηση και δικαστών με απλή μόνο εμπειρία στα σχετικά θέματα. Επίσης, σε πρωτοδικεία της χώρας όπου δεν υπάρχουν δικαστές με προϋπηρεσία τουλάχιστον πέντε ετών στο βαθμό του πρωτοδίκη, θα μπορούν να χρησιμοποιούνται και δικαστές με μικρότερη προϋπηρεσία.»

Επίσης προβλέφθηκε η θωράκιση των οικογενειακών δικαστηρίων με την δημιουργία σε όλα τα Πρωτοδικεία «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ» επανδρωμένης με «ειδικούς σε θέματα οικογενειακού δικαίου» που θα ασκούν «γνωμοδοτικές και αποφασιστικές αρμοδιότητες» και θα «επικουρούν το έργο» των οικογενειακών δικαστών [άρθρα 49 και 50 του ιδίου ως άνω νόμου].

Πόσο προοδευτική και ανθρωποκεντρική νομοθεσία!!!

Δυστυχώς όμως ούτε τα οικογενειακά δικαστήρια ούτε οι κοινωνικές υπηρεσίες στα πρωτοδικεία έγιναν.

Όλα έμειναν «στα χαρτιά».

Κανένας πολιτειακός παράγοντας τόσες δεκαετίες δεν ενδιαφέρθηκε να υλοποιηθούν αυτές οι ρυθμίσεις για να λυθούν ορθά τα μεγάλα νομικά και κοινωνικά προβλήματα που δημιουργούνται όταν διασπάται κυρίως η οικογένεια.

Πρόσφατα με το νόμο 4800/2021 ορίστηκε ως βασική αρχή για τις δικαστικές αποφάσεις που ρυθμίζουν τα θέματα της γονικής μέριμνας η εξασφάλιση του « βέλτιστου συμφέροντος» του τέκνου.

Το πως θα γίνει αυτό όμως δεν έχει ακόμη ρυθμιστεί.

Προϋπόθεση για την εναρμόνιση των δικαστικών αποφάσεων που ρυθμίζουν τις οικογενειακές σχέσεις με την αρχή της εξασφάλισης του βέλτιστου συμφέροντος των ανηλίκων τέκνων είναι επιμορφωμένοι και εξειδικευμένοι σε οικογενειακά θέματα δικαστές, οι οποίοι για τα ειδικά θέματα θα βοηθιούνται από ειδικούς ψυχικής υγείας.

Δεν μπορεί να υπάρξει ασφαλής δικαστική διάγνωση για το πως θα γίνει επ΄ωφελεία του παιδιού η ρύθμιση της γονικής μέριμνάς του στις οικογενειακές αντιδικίες, όταν ο δικαστής δεν είναι ούτε επιμορφωμένος ούτε εξειδικευμένος και το κυριότερο στερείται της συνδρομής ειδικών ψυχικής υγείας, επίσης εξειδικευμένων στο αντικείμενο αυτό.

Τα οικογενειακά δικαστήρια και η υλοποίηση του ως άνω νόμου είναι άμεση ανάγκη.

*της Μαρίας Ντούμα, Δικηγόρου, Συγγραφέα

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr